Άνγκελα Μέρκελ
Κυρίες και κύριοι, χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκεται σήμερα εδώ μαζί μας ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Τσίπρας στην πρώτη του επίσκεψη στο Βερολίνο.
Καλωσορίσαμε θερμά τον Έλληνα Πρωθυπουργό και την ομάδα του. Είχαμε μιλήσει ήδη στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της τελευταίας Συνόδου Κορυφής και όπως ξέρετε είχαμε τη δυνατότητα για μια πιο λεπτομερή και ενδελεχή συζήτηση σε μικρότερο κύκλο. Σήμερα μπορέσαμε να συζητήσουμε και να θέσουμε θέματα του ευρώ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και θέματα καθαρά διμερούς ενδιαφέροντος.
Θα ήθελα από γερμανικής πλευράς να καταστήσω σαφές ότι είχαμε πολύ θερμές και ουσιαστικές επαφές με τον ελληνικό λαό. Έχουμε πάρα πολλούς Έλληνες που ζουν στη Γερμανία και οι οποίοι είναι μια ζωντανή γέφυρα μεταξύ των δύο λαών. Ο κ. Πρωθυπουργός τόνισε για μια ακόμη φορά ότι είναι εκατομμύρια οι Γερμανοί τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα και χαίρονται που περνούν τις διακοπές τους εκεί. Χαιρόμαστε για αυτό και θέλω να ελπίζω ότι θα συνεχιστεί.
Με αυτό το πνεύμα και σε αυτό το πλαίσιο θέλουμε να συνεργαστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με αμοιβαία εκτίμηση είχαμε έναν πρώτο γύρο συνομιλιών και είπαμε ποιες είναι οι ευθύνες, οι ανάγκες και οι αναγκαιότητες που έχουν εμφανιστεί, εάν θέλουμε πραγματικά να καλυφθούν οι συμφωνίες που έχουμε συνάψει και συνυπογράψει μέχρι σήμερα.
Ένα θέμα που ετέθη είναι πως μπορούμε να δημιουργήσουμε μια γέφυρα που θα χρειαστεί […]
Είπα στις Βρυξέλλες και επαναλαμβάνω ότι τα οικονομικά στοιχεία θα πρέπει να είναι σαφή. Ποιες μεταρρυθμίσεις θα γίνουν και πότε από την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να συζητηθεί από τους θεσμούς και την ελληνική κυβέρνηση.
Επαναλαμβάνω ότι η Γερμανία δεν είναι ο θεσμός που θα αποφασίσει εν προκειμένω. Δεν θα πούμε εμείς εάν επαρκεί το ένα μέτρο ή το άλλο. Αυτό είναι κάτι που άλλοι θα αποτιμήσουν και θα λάβουν αποφάσεις.
Μια δυνατότητα και μια προϋπόθεση για ένα περαιτέρω αναγκαίο βήμα είναι η δήλωση που κάναμε στις 20 Φεβρουαρίου. Ακούσαμε πολύ προσεκτικά ποιες είναι οι θέσεις της Ελλάδας και δεν είμαι εγώ αυτή που θα τις πει. Εγώ θα πω ότι θα ήθελα η Ελλάδα να γίνει μια οικονομικά εύρωστη χώρα, να αναπτυχθεί, να μπορέσει να βγει από το τέλμα της μεγάλης ανεργίας και πάνω από όλα να μπορέσει να αντιμετωπίσει το θέμα της ανεργίας των νέων που είναι πολύ υψηλή. Αυτό σημαίνει μεταρρυθμίσεις, σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει ισοσκελισμένος προϋπολογισμός. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δημόσιας διοίκησης και της γραφειοκρατίας.
Μιλήσαμε, όμως, και για διμερή θέματα και θέλουμε να αποτιμήσουμε από κοινού κάποιες από τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει και να ακούσουμε από την ελληνική κυβέρνηση εάν επιθυμεί να συνεχίσουμε κάποια από τα προγράμματα που έχουμε αναλάβει.
Υπάρχει η task force που έχει δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της οποίας η Γερμανία έχει αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες όσον αφορά θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης και υγείας.
Θα ανταλλάξουμε απόψεις. Θα μας πει η ελληνική κυβέρνηση μέχρι ποιου σημείου θα ήθελε να συνεχιστεί αυτή η πρωτοβουλία. Οι ελληνογερμανικές επαφές και η Ελληνογερμανική συνέλευση είναι κάτι πολύ σημαντικό. Επίσης υπάρχουν τομείς όπως η έρευνα, η τεχνολογία στους οποίους χωρίς αμφιβολία θα συνεχίσουμε (σσ. εννοεί τη συνεργασία) και θα σκεφθούμε πως θα μπορέσουν στο μέλλον να εξελιχθούν οι σχέσεις μας στον τομέα αυτό.
Πάντως γενικώς υπήρχε μια διάθεση καλής συνεργασίας. Μπορούμε να θίξουμε και θέματα δύσκολα στα οποία έχουμε διαφορετικές θέσεις και απόψεις. Υπάρχει όμως το πνεύμα της συνεργασίας. Είπαμε ότι και τα δύο κράτη θέλουν να συνεχίσουν να ανήκουν στην ΕΕ. Ανήκουν στην ΕΕ, ανήκουν στο ΝΑΤΟ, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις γεωπολιτικές προκλήσεις και πάνω από όλα είμαστε πεπεισμένοι, τουλάχιστον η Γερμανία είναι πεπεισμένη ότι η ειρήνη στην Ευρώπη κυρίως σε τέτοιες εποχές που έχουμε δυσκολίες που δεν είχαμε φανταστεί ποτέ ότι θα αντιμετωπίσουμε όταν δημιουργήσαμε το ειρηνικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούμε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε.
Σας καλωσορίζω για μια ακόμη φορά θερμά.
Άλέξης Τσίπρας
Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την Καγκελάριο για την πρόσκληση και τη δυνατότητα που μου έδωσε να ανταλλάξουμε απόψεις σε μια σειρά διμερών αλλά και ευρύτερων θεμάτων για το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον.
Πιστεύω ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να προσπαθούμε να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον και να ανταλλάξουμε απόψεις. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος και άλλος τρόπος πέρα από το διάλογο για να γεφυρωθούν οι διαφορές όπου υπάρχουν. Αυτή είναι άλλωστε οι κοινή ευρωπαϊκή μας εμπειρία. Μέσα από το διάλογο μπορούμε να βρίσκουμε συναινέσεις και λύσεις. Και όπως και η ίδια μου είπε στο τηλεφώνημά μας την προηγούμενη εβδομάδα, είναι προτιμότερο να μιλάμε ο ένας με τον άλλον, παρά να μιλάει ο ένας για τον άλλον.
Θέλω να μου επιτρέψετε, γιατί βλέπω ότι και το ενδιαφέρον των Μέσων Ενημέρωσης είναι πολύ μεγάλο, να κάνω δύο παραδοχές, να ξεκινήσω από δύο βασικές θέσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης.
Η πρώτη θέση: Συμπληρώνονται σε λίγο πέντε ολόκληρα χρόνια από την εφαρμογή ενός προγράμματος διάσωσης που επέφερε μια πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή. Ένα πρόγραμμα που παρά το γεγονός ότι ήταν πρωτοφανές σε ότι αφορά την προσαρμογή και τον χρόνο προσαρμογής, κατά την εκτίμησή μας δεν ήταν success story. Και αυτό γιατί επέφερε τρομακτικές επιπτώσεις στην οικονομία, -χάσαμε σχεδόν 25% του ΑΕΠ- και δημιούργησε τεράστιες κοινωνικές επιπτώσεις. Μια πολύ μεγάλη ανεργία, ιδίως στους νέους ανθρώπους, όπου έφθασε κοντά στο 60%. Αλλά υπήρξε και μια αδυναμία επίτευξης σε ότι αφορά το δημόσιο χρέος που διογκώθηκε, με την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Οι δείκτες νομίζω ότι αυτό το αποδεικνύουν.
Επίσης, αυτά τα 5 χρόνια στην Ελλάδα, υπήρξε και πολύ μεγάλη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Κι αυτό το αποδεικνύει η έρευνα του γερμανικού ιδρύματος Hans-Böckler σύμφωνα με την οποία τα εισοδήματα των φτωχότερων Ελλήνων μειώθηκαν κατά 86%, ενώ τα εισοδήματα των πλουσιότερων μόλις κατά 16%. Την ίδια στιγμή που οι φόροι στους φτωχότερους αυξήθηκαν κατά 337% , στους πλουσιότερους μόλις κατά 9%.
Επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο μια δεύτερη παραδοχή. Παρά το γεγονός ότι όλα αυτά έγιναν τα τελευταία πέντε χρόνια, εντούτοις είναι λάθος και απλουστευτικό, ότι όλα τα προβλήματα και όλα τα δεινά που μας έχουν βρει εμάς στην Ελλάδα, μας φταίνε οι ξένοι, φταίνε κάποιοι άλλοι, δεν φταίμε εμείς καθόλου γι΄ αυτά.
Υπάρχουν λοιπόν, πέρα από τις συνολικότερες αιτίες που αφορούν την αρχιτεκτονική της ευρωζώνης και ενδογενείς αιτίες και εσωτερικές αιτίες που συνέβαλαν ώστε η Ελλάδα να μπει σε αυτήν την κρίση.
Δυστυχώς, στα πέντε χρόνια του προγράμματος, δεν μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ενδογενείς αιτίες. Η αναποτελεσματικότητα του κράτους παραμένει, η εκτεταμένη διαφθορά παραμένει, η προκλητική φοροδιαφυγή των πλούσιων στρωμάτων παραμένει.
Άρα λοιπόν, αν αυτές οι δύο παραδοχές μπορούν να γίνουν κοινός στόχος, το συμπέρασμα που πρέπει να βγάλουμε είναι ότι, τούτην την ώρα, πρέπει, όχι να γκρεμίσουμε ότι θετικό έγινε τα προηγούμενα χρόνια αλλά να αλλάξουμε το μίγμα της πολιτικής προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτές τις παθογένειες.
Και στόχος μας, κοινός στόχος, πρέπει να είναι η υλοποίηση μεγάλων και αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, αυτών που δεν έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, μεταρρυθμίσεων που θα αποδώσουν φορολογική δικαιοσύνη, που θα αντιμετωπίσουν τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά και που θα αναγκάσουν να πληρώσουν μερίδιο στην κρίση, αυτούς που μέχρι σήμερα έχουν αποφύγει να πληρώσουν.
Θα ήθελα, λοιπόν να πω ότι η συζήτησή μας ήταν σήμερα –και θα συνεχιστεί αργότερα- γόνιμη, τουλάχιστον ως το να προσδιορίσουμε κοινούς στόχους, να προσδιορίσουμε και διαφορές. Γιατί, αν δεν τις προσδιορίσεις, δεν μπορείς και να τις γεφυρώσεις.
Και νομίζω ότι από δω και στο εξής πρέπει να είναι κοινός στόχος ότι βάζοντας προτεραιότητες πολιτικής και έχοντας την κοινωνική συναίνεση στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις μπορούμε να προχωρήσουμε και να ολοκληρώσουμε μια διαδικασία δημοσιονομικής προσαρμογής, ταυτόχρονα όμως και διεύρυνσης της κοινωνικής δικαιοσύνης που θα δώσει τη δυνατότητα στην Ελλάδα, σύντομα να ξεπεράσει αυτή την μεγάλη κρίση στην οποία έχει μπει τα τελευταία πέντε χρόνια.
Επιτρέψτε μου να κάνω και τρεις παρατηρήσεις σε σχέση με τις διμερείς μας σχέσεις. Προτεραιότητα που πιστεύω ότι πρέπει να έχουμε η ελληνική και η γερμανική κυβέρνηση είναι να σπάσουμε τα στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια. Ούτε οι Έλληνες είναι τεμπέληδες, ούτε οι Γερμανοί, όπως είπα πριν, ευθύνονται για όσα δεινά συμβαίνουν στην Ελλάδα. Και πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να σπάσουμε αυτά τα στερεότυπα και στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
Το δεύτερο είναι να δουλέψουμε από κοινού, ώστε να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά που κράτησε και επιχειρήθηκε να συνεχίσει να κρατά την Ελλάδα καθηλωμένη. Σε αυτό ζητώ τη βοήθεια και τη συνέργεια της γερμανικής κυβέρνησης και νομίζω ότι μια πρώτη πρωτοβουλία σ΄ αυτήν την κατεύθυνση θα είναι η δικαστική συνδρομή από τις γερμανικές αρχές, ώστε να υπάρξει και να αποδοθεί δικαιοσύνη σε σχέση με τα πεπραγμένα της Siemens στην Ελλάδα τις προηγούμενες δεκαετίες.
Και το τρίτο είναι να επιλύσουμε τις διαφορές που έρχονται από το παρελθόν και ρίχνουν σκιές στις σχέσεις των δύο χωρών. Το θέμα του κατοχικού δανείου και των γερμανικών επανορθώσεων δεν είναι για μας ένα ζήτημα που αφορά πρωτίστως, μια υλική διεκδίκηση. Είναι ένα ηθικό πρωτίστως θέμα και πιστεύω ότι πρέπει να εργαστούμε οι δύο χώρες προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το ηθικό θέμα, που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά και τον ελληνικό και το γερμανικό λαό που δώσαμε μεγάλο φόρο αίματος για να αντιμετωπίσουμε από κοινού τον ολοκληρωτισμό του ναζισμού, την περίοδο εκείνη που λίγο έλειψε να δημιουργήσει ανεπανόρθωτες πληγές. Κι αυτό κυρίως για να μην ξαναβρούμε μπροστά μας ποτέ, παρόμοιους ολοκληρωτισμούς.
Κλείνοντας, θέλω για άλλη μια φορά να πω ότι η Ευρώπη βασίζεται σε ένα διπλό σεβασμό: Το σεβασμό στις συνθήκες, με στοιχεία των οποίων εμείς μπορεί να διαφωνούμε, αλλά σεβόμαστε και τηρούμε αλλά και το σεβασμό στη δημοκρατία. Αν αυτό όλοι το κρατήσουμε στο μυαλό μας τα πράγματα για την Ευρώπη θα είναι πολύ καλύτερα. Και θέλω να πω ότι τις δεσμεύσεις μας θα τις υλοποιήσουμε αλλά με προτεραιότητες.
Ερωτήσεις δημοσιογράφων
Βούλα Κεχαγιά (Νέα)
Κυρία Μέρκελ, σας έπεισε σήμερα ο Έλληνας Πρωθυπουργός με τα επιχειρήματά του και τις προτάσεις που σας παρουσίασε και αν ναι, τι σημαίνει αυτό πρακτικά για την παροχή ρευστότητας προς την Ελλάδα.
Κύριε Πρωθυπουργέ, θεωρείτε ότι μετά από τη συνάντησή σας με την γερμανίδα καγκελάριο θα έχουμε τον Απρίλιο χρήματα για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις ή τη δόση του ΔΝΤ ή τίποτα από τα δύο;
Άνγκελα Μέρκελ
Πρέπει να σας πω ότι είμαι η καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και εκπροσωπώ ένα από τα 19 κράτη της Ευρωζώνης. Οι αποφάσεις σε σχέση με την ρευστότητα, ως προς το εάν είναι ορθό να ληφθούν κάποια μέτρα ή κάποια άλλα να μη ληφθούν είναι αποφάσεις που παίρνει το Eurogroup και οι Υπουργοί Οικονομικών, αφού δουν και ακούσουν την αποτίμηση των τριών θεσμών. Εμείς μπορούμε να συζητήσουμε, να ανταλλάξουμε γνώμες και απόψεις, μπορούμε να εμβαθύνουμε – δεν το έχουμε κάνει ακόμη, αλλά θα γίνει στη συνέχεια – δεν μπορώ όμως να υποσχεθώ και να διασφαλίσω κάτι που αναφέρεται σε έννοιες όπως η ρευστότητα. Είναι μια άλλη διαδικασία και για αυτόν ακριβώς το λόγο συζητήσαμε αυτό το θέμα σε ένα άλλο, πιο στενό πλαίσιο, στη Σύνοδο Κορυφής. Λάβαμε ως σημείο εκκίνησης την απόφαση που πήραμε στις 20 Φεβρουαρίου και συζητήσαμε τι πρέπει να γίνει εν προκειμένω. Τη συζήτηση αυτή θα τη συνεχίσουμε, αλλά μην αναμένετε σήμερα αποτέλεσμα.
Αλέξης Τσίπρας
Θα ήταν πράγματι οξύμωρο εάν περιμένατε από εμένα να έχω έρθει στη Γερμανία για να ζητήσω από την Γερμανίδα καγκελάριο να δώσει χρήματα για να πληρώσω μισθούς και συντάξεις στην Ελλάδα. Δεν ήταν αυτός ο στόχος της επίσκεψής μου. Γνωρίζω πάρα πολύ καλά και όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά το θεσμικό πλαίσιο εντός του οποίου λαμβάνονται αποφάσεις στην Ευρώπη. Γνωρίζουμε ταυτόχρονα και τις χρηματοοικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η νέα ελληνική κυβέρνηση και οι οποίες προέρχονται από το παρελθόν. Εμείς τις παραλάβαμε και απλά προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να λυθούν αυτές οι αντιξοότητες και οι δυσκολίες πετυχαίνοντας μία συμφωνία και μία κοινή απόφαση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς που θα είναι επωφελής τόσο για τον ελληνικό λαό όσο και για το κοινό μας πλαίσιο, το ευρωπαϊκό πλαίσιο, το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον. Διότι το πρόβλημα στο οποίο αναφερθήκατε δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Αφορά το σύνολο της ευρωζώνης. Όλοι έχουμε επισημάνει την ανάγκη να μην υπάρξει νέος διχασμός στην Ευρωζώνη, όλοι εκφράζουμε τη βούλησή μας να βρεθεί στο πλαίσιο των Συνθηκών μια αμοιβαία επωφελής λύση. Πρέπει να βρούμε ένα κοινό έδαφος, να μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας και να προσδιορίζουμε τα προβλήματα, τις συμφωνίες και τις διαφωνίες μας, κάτι που εκτιμώ ότι είναι εξαιρετικά χρήσιμο προκειμένου να προχωρήσει αυτή η διαδικασία στους θεσμούς που θα δώσει τη δυνατότητα να υπάρξει σύντομα συμφωνία για την ολοκλήρωση των διαδικασιών. Να προωθηθούν δηλαδή οι διαρθρωτικές αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία και η ελληνική οικονομία. Εμείς τις ζητάμε, δεν ζητάει κάποιος να τις υλοποιήσουμε. Ταυτόχρονα προβλέπεται να κινηθούν και οι διαδικασίες για την εκταμίευση χρημάτων που έχει πράγματι ανάγκη η ελληνική οικονομία.
Ερώτηση από Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Κύριε Πρωθυπουργέ, είπατε ότι είναι καλύτερο να συζητάτε μεταξύ σας παρά να μιλάτε ο ένας για τον άλλον. Ακούσαμε ότι μέλη της ελληνικής κυβέρνησης είπαν ότι θα πρέπει να γίνουν κάποιου είδους κατασχέσεις γερμανικών κτηρίων στην Ελλάδα. Εσείς έχετε πει ότι εάν ξαφνικά τρομοκράτες μέσω των μεταναστευτικών ροών φθάσουν στην Ευρώπη δεν θα φταίτε εσείς.
Κυρία καγκελάριε, αισθάνεστε την υποχρέωση και για ηθικούς λόγους να πληρώσετε για θύματα της εποχής του ναζισμού; Τι θα γίνει εν προκειμένω;
Αλέξης Τσίπρας
Κατ’ αρχάς δεν υπάρχει κανένα μέλος της ελληνικής κυβέρνησης που να εξέφρασε την πρόθεση να καταλάβει το ελληνικό δημόσιο κτίρια του γερμανικού δημοσίου. Ακούστηκε πολύ το προηγούμενο διάστημα ακόμη και η ιδέα να σταματήσουμε την τόσο σημαντική και τόσο σπουδαία δραστηριότητα του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Ελλάδα. Δεν ισχύει τίποτα από αυτά. Αυτό που ισχύει είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση έθεσε ένα θέμα νομικής διεκδίκησης που θεσμικά προβλέπεται στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου και τα οποία δεν ορίζουμε εμείς, είναι συγκεκριμένα. Θέλω να επαναλάβω ότι αυτή η πρωτοβουλία για την ανάδειξη εκ νέου του αιτήματος για πολεμικές επανορθώσεις και του θέματος του αναγκαστικού δανείου δεν είναι κάτι καινούριο, έγινε και από την προηγούμενη κυβέρνηση και δεν αφορά κάποια υλική διεκδίκηση. Δεν το συσχετίζουμε καθόλου με την παρούσα συζήτηση για την ευρωπαϊκή κρίση, τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και την ανάγκη να βρούμε γρήγορα μια λύση για να προχωρήσουμε μπροστά. Είναι ένα διμερές ζήτημα ξεχωριστό που για εμάς έχει πρωτίστως ηθική και όχι υλική αξία. Οι παρανοήσεις όμως πολλές φορές δημιουργούν στερεότυπα που πρέπει να σπάσουμε.
Άνγκελα Μέρκελ
Έχουμε ήδη πει και αυτό επαναλαμβάνω, ότι η Γερμανία θεωρεί πως το θέμα των επανορθώσεων από πολιτικής και νομικής πλευράς έχει ολοκληρωθεί. Είπαμε όμως, και ο Πρόεδρος Γκάουκ το τόνισε κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα πέρυσι και το κατέστησε σαφές, ότι γνωρίζουμε πολύ καλά ποιες ήταν οι συνθήκες και ποια η στάση του γερμανικού κατοχικού καθεστώτος στην Ελλάδα. Γνωρίζουμε πόσο υπέφεραν οι Έλληνες, ότι υπήρχαν προβλήματα. Είναι στοιχεία που πολλοί Γερμανοί δεν τα ξέρανε ακριβώς και για αυτό το λόγο ακριβώς ιδρύθηκε το Ταμείο για το Μέλλον. Είναι ένα θέμα που θα συζητήσουμε. Σήμερα δεν καταλήξαμε σε κάποιο συμπέρασμα, αλλά η Γερμανία έχοντας πλήρη επίγνωση αυτού του προβλήματος της στάσης κατά την διάρκεια της κατοχής δεν το αγνοεί σαν θέμα. Θα το συζητήσουμε με την Ελλάδα και θα έχουμε σχετικές συζητήσεις στο μέλλον.
Ερώτηση από Γιάννη Μακρυγιάννη (Πρώτο Θέμα)
Άνγκελα Μέρκελ
Όσον αφορά στο θέμα της ιστορικής ευθύνης, νομίζω ότι έχω ήδη απαντήσει. Επιτρέψτε μου όμως να τονίσω ότι η κοινή μας συνεργασία χαρακτηρίζεται από αμοιβαία εμπιστοσύνη. Το είπα την Πέμπτη στις Βρυξέλλες και το επαναλαμβάνω σήμερα.
Ακόμη και εάν έχουμε 80 εκατομμύρια Γερμανούς και είμαστε η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, η Ευρώπη έχει δομηθεί στη λογική ότι κάθε κράτος είναι σημαντικό ανεξάρτητα από τον πληθυσμό του, ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα ή τη Γερμανία. Στο Εurogoup για παράδειγμα κάθε ένας έχει μία ψήφο και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αυτό διασφαλίζει τη δυνατότητα να συνυπάρχουμε ειρηνικά μέσα στην Ευρώπη. Εάν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τους γείτονες της Γερμανίας και έχει ιστορική γνώση, ξέρει ότι έχουμε συμφέρον να έχουμε καλές σχέσεις όχι μόνο με τους γείτονές μας αλλά με όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε είναι το Λουξεμβούργο, η Πολωνία ή η Ελλάδα. Ο κ. Πρωθυπουργός είπε ότι υπάρχουν στερεότυπα σφηνωμένα στα μυαλά των ανθρώπων. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα. Όταν στην αρχή της ευρωκρίσης όλοι μιλούσαν για τους «Ιταλούς», τους «Ιρλανδούς», τους «Ισπανούς», τους «Έλληνες», τους «Γερμανούς», ανέφερα συχνά ότι αυτό ακριβώς δεν είναι η Ευρώπη. Αλλά ξέρετε κάτι, αυτό δεν είναι η Ευρώπη. Δεν είμαι μοναδικός επειδή ανήκω σε ένα κράτος. Είμαι μοναδικός γιατί είμαι μοναδικός και ιδιαίτερος ως άνθρωπος. Πρέπει να καταλάβουμε ότι εκεί αρχίζουν τα στερεότυπα και οι διαστρεβλώσεις. Για αυτό το λόγο ακριβώς αυτό ασκώ πολιτική, αυτό προσπαθώ να ξεπεράσω, με πλήρη επίγνωση του παρελθόντος και με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, είναι κάτι πολύτιμο και για αυτό το λόγο θα πρέπει να κάνουμε το παν για να συνεχίσει να υπάρχει.
Αλέξης Τσίπρας
Με ρωτήσατε πως βλέπω την καγκελάριο. Μέσα από τις συζητήσεις που είχαμε διαπιστώνω πως είναι ένας άνθρωπος που ακούει και θέλει να προωθήσει εποικοδομητικά την ανταλλαγή απόψεων και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ενδεχομένως να δίνεται προς τα έξω πολλές φορές μια διαφορετική εικόνα από αυτό που ισχύει για τους πολιτικούς και αυτό είναι κάτι που δημιουργεί στερεότυπα. Θέλω όμως επί τη ευκαιρία να αναφέρω ότι είδα και εγώ αυτό το δημοσίευμα, το πρωτοσέλιδο του περιοδικού Spiegel. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά άδικο και για την καγκελάριο αλλά και για τη Γερμανία και τον γερμανικό λαό να υφίσταται μια τέτοια προκλητική επίθεση ή να μένουν υπόνοιες ότι μπορεί να έχει οποιαδήποτε σχέση η σημερινή δημοκρατική Γερμανία με την Γερμανία του Τρίτου Ράιχ, ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος που κύλισε στο αίμα την ανθρωπότητα. Επειδή υπάρχουν πράγματι τέτοιοι παραλληλισμοί και πολλές φορές γίνονται από έντυπα σατιρικά ή από γελοιογραφίες, όταν είδα μια τέτοια γελοιογραφία στην εφημερίδα του κόμματός μου, έβαλα τις φωνές στην κοινοβουλευτική ομάδα και είπα ότι δεν πρέπει να παίζουμε ούτε για αστείο με την ιστορία και πρέπει να έχουμε την αίσθηση ότι αυτά είναι πίσω σε ένα σκοτεινό παρελθόν που όλοι πρέπει να δώσουμε από κοινού αγώνα για να ξεπεράσουμε. Με αυτή την έννοια πιστεύω ότι πρέπει να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις κοινές προκλήσεις του κοινού ευρωπαϊκού μας μέλλοντος σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας στην Ουκρανία, στη βόρειο Αφρική. Η Ελλάδα και η Κύπρος παραμένουν ένα έδαφος σταθερότητας μέσα σε μία περιοχή γενικευμένης γεωπολιτικής αστάθειας.
Το να μπορέσουμε λοιπόν να συζητήσουμε, να ξεπεράσουμε τα τρέχοντα προβλήματά μας με δημιουργικό τρόπο αλλά και να αφήσουμε πίσω τις σκιές του παρελθόντος, διότι αυτό το νόημα έχει το αίτημα της διεκδίκησης της εκπλήρωσης των παλιών διαφορών. Νομίζω ότι όλα αυτά συμβάλλουν στο να προχωρήσουμε μπροστά, να γυρίσουμε σελίδα και να οραματιστούμε ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον που δεν μπορεί παρά να βασίζεται στην αλληλεγγύη των λαών, στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών και στους σεβασμούς, στον αμοιβαίο σεβασμό και στο σεβασμό στη δημοκρατία, στη λαϊκή κυριαρχία και στους κοινούς ευρωπαϊκούς κανόνες.
Ερώτηση Reuters
Κύριε Πρόεδρε, κάνατε τώρα μια λεπτομερή ανάλυση του τι δε λειτουργεί στην Ευρώπη. Πολλοί στη Γερμανία, όμως και στην ΕΕ, αναρωτιούνται: Είναι αλήθεια ότι στις 8 Απριλίου, έτσι λένε οι εφημερίδες, ξαφνικά δεν θα μπορείτε να πληρώσετε; Εσείς παρουσιάσατε ένα κατάλογο με τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες θα κάνετε και τις οποίες θα συζητήσετε κατά τη διάρκεια του δείπνου. Κυρία Καγκελάριε, τι θα ήταν αυτό το οποίο θα δυσκόλευε τη Γερμανία να επενδύσει στην Τράπεζα η οποία θα υποστηρίξει την ανάπτυξη;
Αλέξης Τσίπρας
Νομίζω ότι τα μεσοπρόθεσμα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, είναι γνωστά. Εμείς τα κληρονομήσαμε. Κι έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις, για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης να εξηγήσουμε, δεν ολοκλήρωσαν αξιολογήσεις σε προγράμματα για τα οποία είχαν δεσμευθεί. Κι έτσι η Ελλάδα έχει να εκταμιεύσει χρήματα από το πρόγραμμα το οποίο στηρίζει τη χρηματοδοτική της ικανότητα από το προηγούμενο καλοκαίρι, ενώ όλο αυτό το διάστημα είναι αναγκασμένη να πληρώνει υποχρεώσεις. Αυτά τα προβλήματα είναι γνωστά. Εδώ δεν ήρθαμε για να συζητήσουμε τα γνωστά προβλήματα αλλά για να βρούμε λύσεις και να εντοπίσουμε το πολιτικό πλαίσιο, τον κοινό τόπο, για να βρούμε λύσεις και να προχωρήσουμε μπροστά. Διότι όπως γνωρίζετε, όταν υπάρχει συμφωνία στο πολιτικό πλαίσιο με το οποίο μπορούμε να προχωρήσουμε αντιμετωπίζονται και τα ζητήματα που αφορούν στις χρηματοδοτικές ανάγκες. Με αυτήν την έννοια απάντησα και στο προηγούμενο ερώτημα που ετέθη και το οποίο θεωρώ ότι ήταν λίγο άκομψο, ότι εγώ ήρθα στη Γερμανία για να ζητήσω οικονομική βοήθεια. Δεν ήρθα για να ζητήσω οικονομική βοήθεια. Ήρθα για να ανταλλάξουμε σκέψεις, να ανταλλάξουμε απόψεις, να δούμε σε ποια ζητήματα υπάρχει κοινή πεποίθηση, σε ποια υπάρχουν διαφωνίες. Αλλά όταν κανείς έχει διαφωνίες, πρέπει να συζητά για να βρίσκει τον κοινό τόπο. Και υπ’ αυτήν την έννοια νομίζω ότι η συνάντησή μας σήμερα, μπορεί να βοηθήσει σε αυτήν την κατεύθυνση, να είναι εξαιρετικά γόνιμη και εποικοδομητική, για να ξεκινήσει μια νέα σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες. Όπως είδατε, σήμερα ήρθα από την Ελλάδα, φέρνοντας και τον καλό καιρό της Ελλάδας, έφερα ανοιξιάτικο καιρό στο Βερολίνο κι ελπίζω να συνεχιστεί αυτό το κλίμα και στις διμερείς μας σχέσεις.
Άνγκελα Μέρκελ
Όσον αφορά την δημιουργία μίας Τράπεζας Αναπτύξεως είναι ένα θέμα το οποίο έχει πολλαπλώς συζητηθεί και είχε συζητηθεί και με την προηγούμενη κυβέρνηση. Είναι μια βοήθεια που μπορούμε να τη συζητήσουμε. Δεν μπορώ να αναλάβω κάποια δέσμευση εν προκειμένω. Συμφωνώ πλήρως με τον κύριο Πρωθυπουργό, είναι μια αρχική πρώτη επαφή, συζητάμε, βλέπουμε που βρισκόμαστε. Δεν έχουμε φθάσει στο σημείο να δεσμευθούμε πολύ συγκεκριμένα, όσον αφορά τις διμερείς μας επαφές. Θα θέσουμε όλα τα θέματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και θα δούμε ποιος θέλει τι και μπορούμε ο ένας πραγματικά να βοηθήσει τον άλλον. Αν υπάρξει μια διάθεση θα βοηθηθεί μια τέτοια Τράπεζα, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες πάντως. Σας ευχαριστώ πολύ.
