Είχαμε μια δύσκολη Σύνοδο, όπου είχαμε να συζητήσουμε ταυτόχρονα δύο κρίσιμα ζητήματα: Το θέμα που έχει ανοίξει με το δημοψήφισμα στη Βρετανία, αλλά και την τρέχουσα κρίση που ταλανίζει την Ευρώπη, την προσφυγική κρίση που αποκτά ιδιαίτερες διαστάσεις. Πιστεύω ότι στις δυσκολίες αυτές αναδεικνύονται όλες οι αδυναμίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος: Η έλλειψη αλληλεγγύης και συνυπευθυνότητας.
Από την πρώτη στιγμή εκφράσαμε την πεποίθηση ότι η Σύνοδος αυτή θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα από κοινού, ότι δεν μπορεί κάποιοι να ζητούν αλληλεγγύη και συνυπευθυνότητα σε ένα μόνο μέρος της Ευρώπης, στο Βορειοδυτικό άκρο της, τη στιγμή που το Νοτιοανατολικό κινδυνεύει εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης με κατάρρευση των εξωτερικών συνόρων. Γι’ αυτό επιφυλαχθήκαμε για τα συμπεράσματα της Συνόδου συνολικά, ζητώντας να υπάρξουν ουσιαστικές ενέργειες στην οικοδόμηση αλληλεγγύης, συνεργασίας και συνυπευθυνότητας. Η Ελλάδα είναι γνωστό ότι έχει αναλάβει στους ώμους της δυσανάλογο βάρος σε σχέση με τις δυνάμεις της, για να αναδείξει το ανθρώπινο πρόσωπο της Ευρώπης σε αυτή την πρωτοφανή κρίση.
Λίγο πριν το τέλος της Συνόδου, πήραμε μια σαφή διαβεβαίωση, μετά από επαφές που είχαμε, με πρωτοβουλία του προεδρεύοντος Ολλανδού Πρωθυπουργού, της Καγκελαρίου Merkel, του Καγκελαρίου Faymann και των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται στη διαδρομή των Βαλκανίων, ότι θα υπάρξει ουσιαστική συνεργασία το επόμενο διάστημα, προκειμένου να διατηρηθεί το συγκεκριμένο status quo και να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις ώστε να εφαρμοστεί η συμφωνία με την Τουρκία για τη μείωση των προσφυγικών ροών και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής αυτής προσφυγικής κρίσης.
Κατόπιν τούτου και μετά τη θετική κατάληξη σε ό,τι αφορά τα συμπεράσματα: Πρώτον, το γεγονός ότι γίνεται σαφής αναφορά στη διατήρηση της ακεραιότητας της Σένγκεν που σημαίνει ότι τελειώνει κάθε ανούσια συζήτηση περί ξηλώματος της Σένγκεν που θα ξεκινήσει από την Ελλάδα, δεύτερον η σαφής και ρητή αναφορά ότι δε θα υπάρχουν μη συντονισμένες, μονομερείς πρακτικές στο διάδρομο των προσφυγικών ροών που θα δημιουργούν προβλήματα σε άλλες χώρες υπό τον κίνδυνο ανθρωπιστικής κρίσης και βεβαίως, η σαφής αναφορά σε ό,τι αφορά την πλήρη εφαρμογή της μετεγκατάστασης προσφύγων τόσο από την Ελλάδα, όσο και από την Τουρκία. Με βάση αυτές τις αναφορές κα τη σαφή δέσμευση ότι θα συνεργαστούμε διατηρώντας την υπάρχουσα κατάσταση μέχρις ότου έχουμε τη δυνατότητα να ξανασυναντηθούμε για να ελέγξουμε την εφαρμογή της συμφωνίας με την Τουρκία, η Ελλάδα έδωσε τη συγκατάθεσή της σε συμπεράσματα που αφορούν και το θέμα της Βρετανίας, παρά το γεγονός ότι διατηρούμε σημαντικές επιφυλάξεις για την εξέλιξη αυτή, για τη δυνατότητα να υπάρχουν αποκλίσεις για ορισμένους από το κοινοτικό κεκτημένο.
Εντούτοις, θέλω να ευχηθώ στον David Cameron καλή επιτυχία και θετική έκβαση στο δημοψήφισμα, παρότι θα είναι μια δύσκολη μάχη γι’ αυτόν. Διότι θα κληθεί να υπερασπιστεί την παραμονή στην Ευρώπη, έχοντας εξασφαλίσει προς τους ψηφοφόρους του ένα πακέτο «λιγότερης» Ευρώπης. Όσοι λοιπόν επιθυμούν τη «λιγότερη» Ευρώπη, σίγουρα θα επιλέξουν κάτι που θα έχει «λιγότερη» Ευρώπη από αυτό που τους προσφέρει. Είναι μια αντίφαση. Θεωρώ ότι η απάντηση στα προβλήματά μας δεν είναι η «λιγότερη» Ευρώπη, αλλά η «καλύτερη» Ευρώπη. Εντούτοις, θεωρώ κρίσιμο το δημοψήφισμα και κρίσιμο να υπερισχύσει η άποψη για την παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλω όμως να επισημάνω ότι το δημοψήφισμα αυτό θα κριθεί και από τις εξελίξεις που θα έχουμε μέχρι τότε σε όλη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στο άλλο άκρο, στο Νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης. Η προσφυγική κρίση θα είναι αυτή που θα κρίνει τη συνοχή της Ευρώπης και εκεί θα κριθούμε όλοι
