ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Η επίσκεψη του Προέδρου της Αρμενίας στην Ελλάδα αντανακλά το υψηλό επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών. Σχέσεων που βασίζονται σε ισχυρούς ιστορικούς, πολιτιστικούς και πνευματικούς δεσμούς φιλίας ανάμεσα στους λαούς μας. Σχέσεις που σφυρηλατήθηκαν σε πολύ δύσκολες εποχές, δύσκολους καιρούς. Η ιστορία των λαών μας είναι μία παράλληλη ιστορία. Ιστορία δεινών και διώξεων που υπέστησαν και σημαδεύτηκε από τη γενοκτονία εις βάρος των Αρμενίων, αλλά και εις βάρος του Ποντιακού Ελληνισμού. Σήμερα η ιστορία μας μας δίνει την αυτοπεποίθηση να προασπίζουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, αλλά και να διεκδικούμε σχέσεις συνεργασίας και συνανάπτυξης με τους γείτονές μας. Σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού που θα εξασφαλίσουν ότι παρόμοιες τραγωδίες δεν θα ξανασυμβούν.
Με τον κύριο Πρόεδρο είχαμε την ευκαιρία να προβούμε σε ανασκόπηση των διμερών μας σχέσεων και να ανταλλάξουμε απόψεις για τις δυνατότητες περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας μας. Επικεντρωθήκαμε στον οικονομικό τομέα, όπου εκεί υπάρχουν δυνατότητες να προχωρήσουμε με πιο γοργά βήματα προς τη συνεργασία μας, να ανταποκρίνεται στο υψηλό επίπεδο των σχέσεών μας. Στο πλαίσιο αυτό συζητήσαμε δυνατότητες συνεργειών σε διακρατικό επίπεδο, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα. Υπογράψαμε, επίσης, συμφωνίες συνεργασίας στους τομείς της υγείας και της ιατρικής, μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων, που δίνει νέα ώθηση στα σημαντικά υφιστάμενα προγράμματα στον τομέα αυτό. Υπογραμμίσαμε, παράλληλα, ότι η εκπαίδευση και ο πολιτισμός κατέχουν κεντρική θέση στις μεταξύ μας σχέσεις. Ήδη, υλοποιούνται σημαντικές δράσεις και κοινές δραστηριότητες, κυρίως στον τομέα των υποτροφιών και της διαπανεπιστημιακής συνεργασίας. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε περισσότερο τη δυναμική αυτή. Στην κατεύθυνση αυτή ανανεώσαμε σήμερα τη συνεργασία μας υπογράφοντας δύο εκτελεστικά προγράμματα στον τομέα του πολιτισμού, καθώς και στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας.
Με τον Πρόεδρο Σαρκισιάν συζητήσαμε επίσης τις διεθνείς εξελίξεις και τις προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στην ευρύτερη γεωγραφική μας περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίσαμε τη σημασία που αποδίδουμε στην εξασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας σε περιφερειακό επίπεδο. Ως προς το Συριακό, εκφράσαμε την πλήρη στήριξή μας στην πρόσφατη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Τονίσαμε την ανάγκη μιας αποτελεσματικής καταπολέμησης της τρομοκρατίας, καθώς και την ανάγκη εξασφάλισης των απαραίτητων προϋποθέσεων για τη συμφιλίωση στη χώρα. Ο τερματισμός του πολέμου στη Συρία και η αποκατάσταση της ομαλότητας αποτελεί βασικό άξονα και για την αντιμετώπιση του φαινομένου των χωρίς προηγούμενο προσφυγικών ροών από τη Συρία προς την Ευρώπη. Ενημέρωσα τον κύριο Πρόεδρο για την τεράστια προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός για την υποδοχή χιλιάδων προσφύγων σε καθημερινή βάση. Για την προσπάθειά μας ώστε η υποδοχή αυτή να γίνει με τους καλύτερους δυνατούς όρους, ανθρωπιστικούς όρους και βέβαια ενημερώθηκα για τις αντίστοιχες προσπάθειες της Αρμενίας, η οποία, επίσης, έχει δεχθεί σημαντικό αριθμό προσφύγων από τη Συρία. Συμφωνήσαμε στην εκτίμηση ότι η προσφυγική κρίση δεν αφορά μόνο κάποιες συγκεκριμένες χώρες, αφορά -θα έλεγα- το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, εξ ου και απαιτούνται συνεκτικές πολιτικές σε πνεύμα αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής.
Τονίσαμε, επίσης, τη σημασία που έχει η προάσπιση της πολυπολιτισμικότητας και ιδιαίτερα η προστασία θρησκευτικών μειονοτήτων στη Μέση Ανατολή, προστασία τους από τον θρησκευτικό εξτρεμισμό και την τρομοκρατία. Οι κοινότητες Αρμενίων και Ελληνορθόδοξων στην ευρύτερη περιοχή μας έχουν μια λαμπρή ιστορική παρουσία, που οφείλουμε να στηρίξουμε ενεργά στις δύσκολες αυτές στιγμές.
Συζητήσαμε, παράλληλα, για τις εξελίξεις σε όλη την παρευξείνια γειτονιά μας. Τονίσαμε την ανάγκη για ειρήνη στην Ουκρανία επί τη βάσει των συμφωνιών του Μινσκ. Υπογραμμίσαμε δε τη σημασία που έχει η εμπέδωση συνθηκών ασφαλείας και σταθερότητας στην περιοχή του Καυκάσου. Επεσήμανα, επίσης, τη σημασία εξεύρεσης λύσης στη διένεξη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο πλαίσιο της «Ομάδας Μινσκ» του ΟΑΣΕ.
Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τον Πρόεδρο Σαρκισιάν για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, όπου υπογραμμίσαμε την ανάγκη εξεύρεσης λύσης δίκαιης και βιώσιμης, στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ. Μιας λύσης που θα επιτρέψει στο σύνολο του κυπριακού λαού να συμβιώσει με αίσθημα ασφάλειας χωρίς την κατοχή ξένων στρατευμάτων στο Νησί, χωρίς παρωχημένα συστήματα εγγυήσεων.
Τέλος, αναφερθήκαμε στη συνεργασία των χωρών μας στο πλαίσιο διεθνών και περιφερειακών οργανισμών και ιδιαίτερα του Οργανισμού Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου. Με την ευκαιρία αυτή εξέφρασα τη στήριξή μας στην περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασίας ανάμεσα στην Αρμενία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως στον οικονομικό τομέα καθώς και στον τομέα της κινητικότητας των πολιτών.
Θέλω λοιπόν να καλωσορίσω και πάλι τον Πρόεδρο της Αρμενίας και να του εκφράσω την πεποίθηση ότι η σημερινή μας συνάντηση, η επίσκεψή του στην Αθήνα, οι συμφωνίες που υπογράψαμε, οι δρόμοι που ανοίξαμε για την εμβάθυνση των σχέσεών μας θα είναι δρόμοι ουσιαστικοί, δρόμοι σύσφιγξης της συνεργασίας ανάμεσα σε δύο χώρες, οι λαοί των οποίων διατηρούν δεσμούς φιλίας, αδελφοσύνης εδώ και πάρα πολλά χρόνια, εδώ και αιώνες. Και σ’ αυτόν τον δρόμο θα πορευτούμε το επόμενο διάστημα, θέλω να πιστεύω, κάνοντας αυτή τη σχέση όχι μόνο μια σχέση με παρελθόν, αλλά και μια σχέση με μέλλον, μια σχέση ουσιαστική για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις επί τη βάσει των κοινών μας αρχών, των κοινών μας αξιών.
SERZH SARGSYAN: Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρωθυπουργέ! Καταρχήν, επιτρέψτε μου να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου προσωπικά προς εσάς και προς τον Πρόεδρο κ. Παυλόπουλο και βεβαίως στον αδελφό ελληνικό λαό για την ιδιαίτερα θερμή υποδοχή. Κάθε φορά που επισκέπτομαι την Ελλάδα εισπράττω αυτά τα πολύ θερμά αισθήματα. Αναμφίβολα, στη βάση αυτών των αισθημάτων βρίσκεται η φιλία των δύο λαών μας, δοκιμασμένη μέσα στους αιώνες, που σήμερα παίρνει τη μορφή της διακρατικής συνεργασίας.
Κυρίες και κύριοι, πρέπει να επισημάνω ότι με ικανοποίηση διαπιστώσαμε και είχαμε πολύ ανοικτές και εποικοδομητικές συνομιλίες με τους συναδέλφους, τον Πρόεδρο κ. Παυλόπουλο και τον Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα. Εξετάσαμε ολόκληρη την ατζέντα των ελληνο-αρμενικών σχέσεων και τις προοπτικές της συνεργασίας. Με χαρά σημειώσαμε ότι οι προσεγγίσεις μας, τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο ή σε σχέση με τα ζητήματα αυτά, σε μέγιστο βαθμό συμπίπτουν. Ταυτόχρονα, συμφωνήσαμε ότι θα πρέπει να καταβάλλουμε ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια τόσο δε διμερές επίπεδο όσο και σε πολυμερές για να προσδώσουμε στη συνεργασία μας νέα ποιότητα και δυναμική. Υπογράψαμε συμφωνίες που αφορούν στην υγεία, στην ιατρική, στην παιδεία, στον πολιτισμό και στην έρευνα, οι οποίες και θα συμβάλουν στην εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ μας. Συμφωνήσαμε ότι στο πλαίσιο των επαφών μας ο πιο αδύναμος κρίκος είναι οι εμποροοικονομικές σχέσεις κάτι το οποίο βεβαίως εξαρτάται και από αντικειμενικούς παράγοντες. Είπα, λοιπόν, στον κ. Τσίπρα ότι εμείς με μεγάλη προσοχή παρακολουθούμε τις προσπάθειες που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των τρεχόντων ζητημάτων. Είμαστε βέβαιοι ότι η χώρα σας θα επιτύχει να υπερπηδήσει όλες τις δυσκολίες. Η Αρμενία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την οικονομική και πολιτική σταθερότητα και την ευημερία της Ελλάδος.
Με ικανοποίηση επίσης, σημειώσαμε ότι ο στρατιωτικός τομέας έχει μετατραπεί σε έναν παραδοσιακό τομέα συνεργασίας μεταξύ μας και σήμερα εμείς συνεχίζουμε αυτή τη συνεργασία. Με την ευκαιρία αυτή, εξέφρασα τις ευχαριστίες μου προς την ελληνική κυβέρνηση για το γεγονός ότι επί σειρά ετών έχει προσφέρει τη βοήθεια για την εκπαίδευση των στρατιωτικών μας. Τα τελευταία 20 χρόνια πάνω από 200 Αρμένιοι αξιωματικοί και οπλίτες εκπαιδεύτηκαν στην Ελλάδα. Τούτο αποτελεί τη βάση ώστε στο μέλλον να σημειωθούν νέες επιτυχίες και στον τομέα αυτό. Και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η ασφάλεια των δύο λαών μας είναι αλληλένδετη. Βεβαίως η συνεργασία με την Ελλάδα έχει άμεση σχέση και με τις σχέσεις Αρμενίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι η Ε.Ε. αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εταίρους για την Αρμενία τόσο ως προς τις μεταρρυθμίσεις που εμείς εφαρμόζουμε όσο και ως προς τις εμπορικές σχέσεις. Σας ευχαριστούμε, λοιπόν, για τη βοήθεια και την αρωγή που μας προσφέρετε. Ιδιαιτέρως δίνουμε σημασία στην ειρηνική επίλυση του ζητήματος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την ισορροπημένη προσέγγιση στο ζήτημα από πλευράς Ελλάδος και τη στήριξη της πρωτοβουλίας της Ομάδας του Μίνσκ στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ.
Βεβαίως, στη διατήρηση και συνέχιση της ελληνο-αρμενικής φιλίας έχει ιδιαίτερη θέση η ελληνο-αρμενική κοινότητα. Ποτέ δε θα ξεχάσουμε ότι, μετά τη γενοκτονία οι Αρμένιοι βρήκαν εδώ μια νέα πατρίδα και μπόρεσαν να δημιουργήσουν και να ζήσουν υπό νέες συνθήκες. Επίσης, εκτιμώ ιδιαιτέρως την βασιζόμενη σε αρχές θέση της Ελλάδος για την αναγνώριση και καταδίκη της Γενοκτονίας αλλά και την ποινικοποίηση της άρνησης της Γενοκτονίας. Η Ελλάδα ψήφισε νόμο σχετικά με την ποινικοποίηση του ρατσισμού αφού προηγουμένως είχε αναγνωρίσει τη Γενοκτονία στο παρελθόν. Με αυτό τον τρόπο δείχνει το δρόμο στον παγκόσμιο πολιτισμό. Το 2015 με τον ίδιο τρόπο το Κοινοβούλιο της Αρμενίας ενέκρινε ψήφισμα για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και των Ασσυρίων. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι το πνεύμα αλληλεγγύης επί αιώνες ένωσε και θα συνεχίσει να ενώνει τους δύο λαούς μας. Οι αιώνιες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μας αποδεικνύονται επίσης και με την έναρξη της έκθεσης στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας με θέμα «Αρμενία. Το πνεύμα του Αραράτ» είναι ακριβώς φορέας για τη διατήρηση και μεταβίβαση του πνεύματος μεταξύ των δύο λαών. Έτσι λοιπόν, θεωρήσαμε επίσης ότι είναι πάρα πολύ σημαντικές οι αμοιβαίες επισκέψεις και με την ευκαιρία αυτή προσκάλεσα τον κ. Τσίπρα να επισκεφθεί επισήμως την Αρμενία και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής για το γεγονός ότι δέχθηκε τη πρόσκληση αυτή και για μια ακόμη φορά εμείς υπογραμμίσαμε την ανάγκη να δουλεύουμε για την καλλιέργεια της φιλίας. Πρέπει να συνεισφέρουμε στη διατήρηση της φιλίας και ένας τρόπος είναι οι αμοιβαίες επισκέψεις. Για μια ακόμη φορά, σας ευχαριστώ για τη θερμή σας υποδοχή.
ΚΡΑΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΜΕΝΙΑΣ: Ποιες είναι οι απαιτήσεις της Ελλάδας από την πλευρά της Ευρασιατικής Οικονομικής Συνεργασίας και με ποιο τρόπο μπορεί να εξελιχθεί αυτό;
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Πρέπει να σας πω ότι υποστήριξα θερμά την περαιτέρω σύσφιξη και συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Αρμενίας στην προηγούμενη Σύνοδο της Ρίγας, όπου είχαμε τη δυνατότητα να κουβεντιάσουμε την ανατολική εταιρική σχέση. Αλλά, όπως γνωρίζετε, στηρίζουμε ενεργά και τη δυνατότητα περαιτέρω συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Οι απαιτήσεις μας έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα που το επόμενο διάστημα ανοίγεται μπροστά μας να υπάρχει ενίσχυση των σχέσεων στον τομέα του εμπορίου, της επιχειρηματικότητας, ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, αλλά βεβαίως και στη δυνατότητα της κινητικότητας των πολιτών, δηλαδή να δοθεί η ευκαιρία σε ό,τι αφορά την Αρμενία και τους πολίτες της να έχουν τη μέγιστη δυνατή διευκόλυνση στη μετακίνηση των πολιτών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα προσβλέπει ιδιαίτερα στην ενίσχυση των σχέσεων με την Αρμενία. Όπως είπα πιο πριν, έχουμε κοινή πολιτισμική, πνευματική παρακαταθήκη, κοινό βηματισμό στους αιώνες, κοινή ιστορία, κοινές αξίες. Και αυτό είναι μια εξαιρετική βάση, προκειμένου να χτίσουμε και τη σχέση μας στο μέλλον. Υπό αυτή την έννοια, το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει αποκτήσει ένα δόγμα ενεργητικής και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, μας δίνει, το επόμενο διάστημα, τη δυνατότητα να συνεργαστούμε στενά για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, αλλά και τη δημιουργία νέων δυνατοτήτων συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή. Παράδειγμα: Πριν από ένα μήνα βρέθηκα σε επίσημη επίσκεψη στο Ιράν. Το Ιράν είναι μια γειτονική χώρα της Αρμενίας που γνωρίζω ότι έχει εξαιρετικές σχέσεις. Συμφωνήσαμε, λοιπόν, στην ιδέα να διερευνήσουμε το πεδίο μιας τριγωνικής σχέσης ανάμεσα στην Ελλάδα, το Ιράν και την Αρμενία, στο πλαίσιο των τριγωνικών συνεργασιών που με πολύ μεγάλη επιτυχία έχουμε αναπτύξει εμείς εδώ στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο.
Επίσης, θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό το να συντονίσουμε τις ενέργειές μας, τις προσπάθειές μας και για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της εποχής μας που είναι η προσφυγική κρίση. Μπορεί η απόσταση των χωρών μας να είναι μεγάλη. Όμως, απόσταση σε σχέση με τις αξίες και τους στόχους μας δεν υπάρχει. Μπορούμε, λοιπόν, το επόμενο διάστημα, εμείς να υπερασπιστούμε αυτές τις κοινές αξίες, τις κοινές αρχές, προκειμένου να διαδραματίσουμε ενεργό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή για την προώθηση της ειρηνικής επίλυσης, της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και το σεβασμό στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Κάτι το οποίο μας αφορά τόσο σε ό,τι αφορά τα ανοιχτά θέματα που υπάρχουν ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν που βρίσκονται σε διαρκή διπλωματικό διάλογο και διαπραγματεύσεις για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όσο όμως και σε ό,τι αφορά τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για τη δίκαιη και βιώσιμη επίλυση του κυπριακού ζητήματος.
ΕΡΤ: Η ερώτησή μου απευθύνεται προς τον Πρόεδρο της Αρμενίας. Να ξεκινήσω με το Προσφυγικό που είναι ένα μεγάλο θέμα. Η Ελλάδα σηκώνει στις πλάτες της το μεγαλύτερο βάρος. Πολλές χώρες αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί. Θέλω να μου πείτε, κύριε Πρόεδρε, πώς νομίζετε εσείς ότι θα βρεθεί η πιο κατάλληλη λύση;
Και, κύριε Πρωθυπουργέ, επειδή λίγες ώρες, λίγα 24ωρα πριν από την τακτική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είχαμε αυτό το περιστατικό χθες στα σύνορα με τα Σκόπια, θα ήθελα να μου πείτε, ποια είναι η προσέγγιση της ελληνικής πλευράς, πώς θα χειριστείτε αυτή τη νέα πρόκληση και αν μπορείτε να μας πείτε τι θα κάνουμε αν υπάρχει ζήτημα επανεισδοχής;
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Σε ποια πρόκληση αναφέρεστε;
ΕΡΤ: Στα σύνορα με τα Σκόπια. Χθες, είχαμε ένα περιστατικό, είχατε και μια σύσκεψη στο Μαξίμου για τη διαχείριση του ζητήματος. Είναι μια νέα κατάσταση.
SERZH SARGSYAN: Κατά την άποψή μας, ο καλύτερος δρόμος για την επίλυση του ζητήματος είναι η άρση των αιτίων αυτού του φαινομένου και βεβαίως ο πόλεμος και η αστάθεια στη Μέση Ανατολή είναι η βασική αιτία και κατά κύριο λόγο στη Συρία.
Εμείς, ως χώρα με έναν μικρό πληθυσμό, σε σύγκριση με τον πληθυσμό μας, έχουμε δεχθεί έναν αρκετά σημαντικό αριθμό προσφύγων. Δεκαεπτά χιλιάδες πρόσφυγες έχουν έρθει στην Αρμενία. Βεβαίως, είναι σχετικός ο όρος «πρόσφυγες», διότι οι άνθρωποι αυτοί είναι αρμενικής καταγωγής, είναι Αρμένιοι, οι οποίοι έρχονται από τη Συρία και είναι αδέλφια μας που έρχονται στην Αρμενία. Αλλά, βεβαίως, το θέμα αυτό, ο χαρακτηρισμός αυτός δεν αμβλύνει τα οικονομικά και άλλα προβλήματα τα οποία δημιουργούνται, το βάρος το οποίο δημιουργείται. Εμείς, παρόλα αυτά, είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε όλους τους Αρμένιους από τη Συρία, εάν αυτοί έχουν αποφασίσει να εγκαταλείψουν απολύτως τη χώρα αυτή. Η απάντησή μου, όμως, είναι ότι η διεθνής κοινότητα από κοινού θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια. Κατ’ αρχάς, να αρθεί η πραγματική αιτία της αστάθειας και δεύτερον, είναι η συμβολή της διεθνούς κοινότητας, η αρωγή της διεθνούς κοινότητας προς τις χώρες εκείνες οι οποίες έχουν δεχθεί πρόσφυγες, ώστε να επιλυθούν τα ζητήματα των προσφύγων.
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Μου δίνετε την ευκαιρία να αναφερθώ σε ένα κρίσιμο θέμα που αφορά την επικαιρότητα. Θα μου επιτρέψει, λοιπόν, ο Πρόεδρος Σαρκισιάν να κάνω μια αναφορά που δεν έχει σχέση με όσα συζητήσαμε, αλλά ίσως ευρύτερα έχει σχέση, διότι το προσφυγικό ζήτημα ήταν στην ατζέντα μας και είναι και ένα διεθνές θέμα.
Θέλω, λοιπόν, να πω ότι από την πρώτη στιγμή η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός έχει δώσει από το υστέρημα των δυνατοτήτων τους, έχουμε δώσει από το υστέρημα των δυνατοτήτων μας, προκειμένου να παράσχουμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες σε χιλιάδες ανθρώπους που ρισκάρουν να χάσουν τη ζωή τους στο Αιγαίο, διωκόμενοι από τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τις βόμβες στα σπίτια τους, στις εστίες τους και ψάχνουν να βρουν καταφύγιο για μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα ανέλαβε στο πλαίσιο αυτό να υλοποιήσει υποχρεώσεις που ξεπερνούσαν τις δυνατότητές της στο πλαίσιο των κοινών αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα δούλευε μέχρι την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής, εννοώ την επίσημη, δηλαδή μέχρι τα μέσα του Φλεβάρη, πάνω σε ένα συγκεκριμένο σχεδιασμό: Να φθάσει στο 100% την ταυτοποίηση των προσφύγων και μεταναστών στα νησιά, να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της για περίπου 30.000 θέσεις σε κέντρα υποδοχής στα νησιά και σε κέντρα μετεγκατάστασης στην ενδοχώρα, με δεδομένο όμως ότι ο βαλκανικός δρόμος, όπως είχε αποφασιστεί, θα παρέμενε ανοιχτός.
Εν τω μεταξύ, με μονομερείς ενέργειες απαράδεκτες και καταδικαστέες κάποιων κρατών, πέρα και έξω από τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο βαλκανικός δρόμος έκλεισε και άρα η ελληνική κυβέρνηση βρέθηκε ξαφνικά όχι μπροστά στην ανάγκη να υλοποιήσει τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της, αλλά μπροστά στην ανάγκη να υλοποιήσει το ανθρωπιστικό καθήκον για έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό εγκλωβισμένων προσφύγων και μεταναστών στην ελληνική επικράτεια.
Και πράγματι, εδώ και 20 περίπου ημέρες, επιτελούμε αυτό το καθήκον με αυταπάρνηση. Σύσσωμος ο κρατικός μηχανισμός, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και όλα τα συναρμόδια υπουργεία, όλες αυτές τις ημέρες, εργάζονται σκληρά για τη δημιουργία διαρκώς, καθημερινά, καινούργιων θέσεων για φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών σε συνθήκες ανθρώπινες. Όντως έχουμε φθάσει σε έναν πάρα πολύ υψηλό αριθμό δυνατοτήτων που ξεπερνά κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, τόσο του βαλκανικού διαδρόμου, όσο και άλλες γειτονικές χώρες πρώτης υποδοχής. Κάντε μια σύγκριση με όσα έχει καταφέρει η Ελλάδα σε συνθήκες οικονομικής στενότητας και σε όσα υποσχέθηκαν και δεν έχουν υλοποιήσει γειτονικές χώρες.
Εντούτοις, το πρόβλημα της συσσώρευσης προσφύγων και μεταναστών στα βόρεια σύνορά μας, στα κλειστά βόρεια σύνορά μας, δημιουργεί συνθήκες εντεινόμενης ανθρωπιστικής κρίσης, πέρα και έξω από το πλαίσιο της δικής μας ευθύνης. Διότι από την πρώτη στιγμή, σε συνεννόηση με την Ύπατη Αρμοστεία, αλλά και τους εταίρους μας στην Ευρώπη, αποφασίσαμε από κοινού να μη δημιουργήσουμε χώρους υποδοχής στη συνοριακή μεθόριο, ακριβώς διότι δεν θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν πόλο έλξης για δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, γνωρίζοντας ότι τα σύνορα έχουν κλείσει. Δεν θέλουμε να μετατρέψουμε ένα διεθνές πρόβλημα και ευρωπαϊκό πρόβλημα σε διασυνοριακό πρόβλημα ανάμεσα στην Ελλάδα και τα Σκόπια. Αυτή θα ήταν μια ανεύθυνη πολιτική επιλογή.
Και γι’ αυτό από την πρώτη στιγμή απευθύναμε έκκληση τόσο στους πρόσφυγες, όσο και στις ΜΚΟ, προκειμένου οι πρόσφυγες να εγκαταλείψουν τα πρόχειρα καταλύματα, τις σκηνές στη μεθόριο. Να φύγουν, δηλαδή, από τις συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης μέσα στη λάσπη και στη βροχή και στο κρύο αυτοί και οι οικογένειές τους και να προσέλθουν στα ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας, όπου τους παρέχουμε συνθήκες ανθρώπινης φιλοξενίας: Τροφή, ζεστασιά, ρουχισμό.
Και θέλω με αυτή την ευκαιρία, να ευχαριστήσω τους χιλιάδες Έλληνες πολίτες που έχουν κινητοποιηθεί εθελοντικά, προκειμένου να προσφέρουν βοήθεια στους πρόσφυγες.
Χθες, είχαμε ένα απαράδεκτο γεγονός: Την ενθάρρυνση των ανθρώπων αυτών (που με δική τους επιλογή, ακριβώς επειδή δέχονται μια διαρκή παραπληροφόρηση, μένουν για ημέρες σε συνθήκες άθλιες στη συνοριακή μεθόριο) την ενθάρρυνσή τους, λοιπόν, από αγνώστους, ενδεχομένως και από ομάδες που έχουν τον τίτλο των «εθελοντών», την ενθάρρυνσή τους –επαναλαμβάνω- τόσο στο να παραμείνουν εκεί, παραπληροφορώντας τους με φυλλάδια ότι αν προσέλθουν στα ανοιχτά κέντρα υποδοχής θα συλληφθούν, θα φυλακιστούν και θα απελαθούν, τόσο όμως και από την ενθάρρυνσή τους να περπατήσουν μέσα σε αντίξοες συνθήκες, με κίνδυνο ιδίως για τα μικρά παιδιά, να χάσουν τη ζωή τους, για να περάσουν τη μεθόριο και να βρεθούν στην απέναντι πλευρά.
Προσωπική μου εκτίμηση και εκτίμηση της κυβέρνησης είναι ότι αυτή η στάση, αυτή η συμπεριφορά είναι μια εγκληματική συμπεριφορά απέναντι σε ανθρώπους που αυτή τη στιγμή υφίστανται τεράστια ταλαιπωρία και είναι απροστάτευτοι. Και αυτή η εγκληματική συμπεριφορά πρέπει να σταματήσει.
Απευθύνουμε, λοιπόν, έκκληση τόσο στους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ειδομένη να εγκαταλείψουν την επίμονη προσπάθεια να μένουν στην περιοχή, διότι οι μονομερείς ενέργειες χωρών της βαλκανικής διαδρομής δεν έγιναν τυχαία. Και η εκτίμησή μας είναι ότι δεν υπάρχει περίπτωση αυτοί που έκλεισαν το δρόμο να τον ξανανοίξουν.
Απευθύνουμε, λοιπόν, έκκληση να βρεθούν στα κέντρα υποδοχής που η ελληνική κυβέρνηση έχει δημιουργήσει γι’ αυτούς σε ανθρώπινες συνθήκες και από εκεί και πέρα, να δουλέψουμε όλοι μαζί για την επιτάχυνση της διαδικασίας της νόμιμης μετάβασής τους στην Ευρώπη, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου επιθυμούν να πάνε, μέσα από την επιτάχυνση της διαδικασίας της μετεγκατάστασης, του relocation.
Και ταυτόχρονα, απευθύνουμε έκκληση σε ΜΚΟ να ελέγξουν αυτή τη μετάδοση της παραπληροφόρησης και να σταματήσει αυτό το παιχνίδι με ανθρώπινες ζωές. Με ανθρώπους απροστάτευτους και κατατρεγμένους, δεν μπορεί να παίζουμε. Αυτή είναι μια εγκληματική συμπεριφορά που πρέπει άμεσα να σταματήσει.
Και η έκκληση αυτή απευθύνεται κυρίως προς την Ύπατη Αρμοστεία και σε διεθνείς οργανώσεις, διότι εδώ υπάρχει ευθύνη, η οποία πρέπει να καταλογιστεί. Δεν μπορεί, αυτή τη στιγμή, τον έλεγχο της πληροφόρησης να τον έχουν παρα-οργανώσεις με τον μανδύα των ΜΚΟ που κατευθύνουν τους ανθρώπους αυτούς σε συνθήκες περαιτέρω εκμετάλλευσης. Αρκετή εκμετάλλευση έχουν υποστεί. Αυτή η εγκληματική συμπεριφορά πρέπει να σταματήσει.
Ευχαριστώ.
