Μετά το Brexit, η Ευρώπη έχει διχαστεί. Η αντίθεση Ανατολής-Δύσης εντείνεται με τις χώρες Visegrad. Η διοργάνωση αυτής της Συνόδου, δεν κινδυνεύει να ενισχύσει περισσότερο τη διαίρεση που υπάρχει μεταξύ Βορρά και Νότου της Ευρώπης;
Στόχος μας δεν είναι καθόλου να φτιάξουμε μια ομάδα βασισμένη στη διαίρεση. Αντιθέτως, επιθυμούμε να ευνοήσουμε μια κοινή προσέγγιση, υπέρ των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας και της Μεσογείου που αντικειμενικά έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Έχουμε κοινά προβλήματα, στα οποία πρέπει απαντήσουμε με κοινές λύσεις. Είμαστε οι χώρες που βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα όσον αφορά την προσφυγική κρίση, την οικονομική κρίση και την κρίση που σχετίζεται με την ασφάλεια από την τρομοκρατία. Έχουμε σήμερα έναν Βορρά που συσσωρεύει πλεονάσματα και έναν Νότο που υποφέρει από την ύπαρξη μεγάλων ελλειμμάτων. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή σύγκλιση, όσο υπάρχουν τέτοιες ανισότητες. Στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης δεν μπορεί να κυριαρχούν οι χώρες Visegrad. Σέβομαι τις απόψεις τους, αλλά μιλάμε για την Ευρώπη των 27. Υπάρχει ένα κοινωνικό έλλειμμα που επιτρέπει σε τύπους περιθωριακούς, σε ρατσιστές να γίνονται ρυθμιστές όλης της Ευρώπης. Θεωρώ ότι το να συνεχίζουμε –μετά το Brexit- να κάνουμε σαν να μην ήταν κάτι σοβαρό, θα ήταν τραγικό λάθος. Η Ευρώπη βιώνει μια βαθιά κρίση, είναι σαν τον υπνοβάτη που βαίνει προς το κενό. Χρειάζεται ένα ξυπνητήρι αφύπνισης. Αν συνεχίσουμε να οικοδομούμε μια Ευρώπη φρούριο, με όλο και μεγαλύτερη αστυνόμευση, η αποτυχία θα είναι πλήρης.
Θέλετε να ζητήσετε, ακριβώς, το τέλος του Συμφώνου Σταθερότητας;
Είμαι ρεαλιστής. Οι συσχετισμοί για όσους εναντιώνονται στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές δεν είναι ευνοϊκοί. Αλλά, όσο δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους κανόνες, πρέπει να μπορούμε να εξασφαλίσουμε κάποιες εξαιρέσεις αναφορικά με το Σύμφωνο Σταθερότητας, να αυξήσουμε τη στήριξη στα μέτρα που ευνοούν την ανάπτυξη και να καταπολεμήσουμε αποτελεσματικότερα την ανεργία. Οι κανόνες αυτοί δεν λειτουργούν. Η ανάπτυξη στην Ευρώπη είναι πολύ αργή, έχουμε 22 εκατομμύρια ανέργων… Δεν πρόκειται για το λόγο του Θεού, αλλά για κανόνες τους οποίους έχουμε οι ίδιοι συμφωνήσει και τους οποίους πρέπει να βελτιώσουμε. Δεν είναι το Ευαγγέλιο. Αν δεν δώσουμε προτεραιότητα στην εργασία, η Ευρώπη θα απειληθεί με αποσύνθεση, με απορριπτικά δημοψηφίσματα και αντιευρωπαϊκές Κυβερνήσεις στους κόλπους της Ένωσης.
Από την άνοδο σας στην εξουσία τον Ιανουάριο του 2015 έχετε υπερασπιστεί την ιδέα μιας αλλαγής κεφαλαίου στην Ευρώπη. Κανείς δεν σας ακολούθησε τότε, γιατί να το κάνει σήμερα; Τι έχει αλλάξει;
Είναι αλήθεια ότι για καιρό έχουμε υπάρξει το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης. Θεωρώ ότι οι εταίροι μας έχουν αντιληφθεί ότι το ελληνικό πείραμα δεν πρέπει να εφαρμοστεί αλλού στην Ευρώπη. Έχουν επίσης καταλάβει ότι η κρίση δεν αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα, αλλά όλη την Ευρώπη, και ότι η Ελλάδα ήταν ένας πόλος σταθερότητας σε μια ασταθή γεωγραφική περιοχή. Υπάρχουν προβλήματα στην Τουρκία, κρίσεις στη Συρία, τη Λιβύη…Είμαστε ένα οχυρό, μια εγγύηση ασφάλειας για το σύνολο της Ευρώπης σε αυτήν την περιοχή.
Οι χώρες που έχουν προσκληθεί την Παρασκευή έχουν κυβερνήσεις στην πλειοψηφία τους σοσιαλδημοκρατικές… και εσείς, αφού κάνατε μια ολόκληρη εκστρατεία βασισμένη στη γραμμή εναντίον της λιτότητας, πραγματοποιήσατε τελικά ιδιωτικοποιήσεις, χαμηλώσατε τις συντάξεις, αυξήσατε τους φόρους: έχετε γίνει σοσιαλδημοκράτης;
Δεν είναι έτσι, αλλά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, βρίσκομαι πιο κοντά στους σοσιαλδημοκράτες ηγέτες, σε σχέση με τους ηγέτες της Δεξιάς. Εξαγγείλαμε μια εναλλακτική πολιτική που προσέκρουσε στον τοίχο της νεοφιλελεύθερης αδιαλλαξίας της Ε.Ε. Και όταν έφτασε στο σημείο να προσκρούσει στον τοίχο ολόκληρη η χώρα, αναγκαστήκαμε σε έναν επώδυνο συμβιβασμό και απευθυνθήκαμε στον λαό μας μέσω των εκλογών, ο οποίος μας ξαναψήφισε. Παρ’ όλ ’αυτά, εκμεταλλευόμαστε όλα τα περιθώρια ελιγμών που διαθέτουμε για να εισαγάγουμε μέτρα με κοινωνικό πρόσημο.
Μετανιώνετε για το δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015 που έδωσε πολλές ελπίδες και, κατόπιν, απογοήτευση, όταν χρειάστηκε να οπισθοχωρήσετε;
Αν είμαι ζωντανός σήμερα απέναντί σας σε αυτό το γραφείο, οφείλεται σε αυτό το δημοψήφισμα! Το ότι η Ελλάδα δεν είναι πλέον το μαύρο πρόβατο οφείλεται στο ότι ακούστηκε η δύναμη της ψυχής ενός λαού και στο ότι κατάφερα με καθαρό μυαλό να πάρω τις επόμενες ημέρες, τις αποφάσεις που έπρεπε.
Ένα ποσοστό ανεργίας του ενεργού πληθυσμού στο 23,5%, αναμενόμενη ετήσια ύφεση στο 0,2% ή 0,3%: 20 μήνες μετά την άφιξή σας στην εξουσία, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη σε στασιμότητα στο οικονομικό πεδίο. Γιατί;
Πρώτον διότι βρισκόμαστε ακόμη σε μια αυστηρή πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής. Όμως τα πράγματα βελτιώνονται σιγά – σιγά. Η ανεργία πέρασε από το 26% στο 23,5%. Η ύφεση είναι λιγότερο σημαντική από αυτή που περίμενε όλος ο κόσμος. Σύμφωνα με τις προβλέψεις μας θα επιστρέψουμε στην ανάπτυξη από αυτή τη χρονιά και περιμένουμε να είναι μεγαλύτερη από 2,7% το 2017.
Άλλωστε, φθάνοντας στην κυβέρνηση δεν σημαίνει ότι έχεις την εξουσία αμέσως. Έπρεπε να αγωνιστούμε ενάντια στα κυκλώματα της μαφίας, ενάντια στην ολιγαρχία… Σημειώσαμε ήττες και νίκες. Υπάρχει μια αργή ανάκαμψη, εν μέρει γιατί δεν διαπιστώνουμε την απαραίτητη γενναιοδωρία των εταίρων σχετικά με το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους. Αν αρνούνται να προχωρήσουν σε αυτό το ζήτημα, τότε θα είναι δύσκολο και για τη χώρα μου να μπει ξανά σε φορά ανάπτυξης.
Οι πιστωτές σας έχουν πράγματι δεσμευθεί για την ελάφρυνση του ελληνικού δημόσιου χρέους που ανέρχεται σε περισσότερα από 328 δις ευρώ. Όμως ειδικά το Βερολίνο δεν επιθυμεί να ανοίξει το φάκελο πριν τις γερμανικές εκλογές τον προσεχή Μάιο. Ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, κυρίως μετά την αποτυχία στις τελευταίες περιφερειακές εκλογές για την Καγκελάριο Μέρκελ. Υπάρχει μια νέα κατάσταση μπλοκαρίσματος ή όχι;
Υπάρχουν στην Ευρώπη 27 δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις. Δεν γίνονται εκλογές μόνο στη Γερμανία! Θα πρέπει συλλογικά να αποφασίσουμε αν είμαστε μια Ευρωπαϊκή Ένωση ή μια Γερμανική Ευρώπη. Είναι προτιμότερη μια Ευρωπαϊκή Γερμανία, δυνατή και δημοκρατική απ΄ότι μια Γερμανική Ευρώπη που συμπεριφέρεται ως «ταμιευτήριο» με υπερβολικά δημοσιονομικά πλεονάσματα. Έχουμε αντέξει, όμως είναι πια καιρός η Ευρώπη να δώσει το μήνυμα της εξόδου από την κρίση. Για τον ελληνικό λαό αλλά και για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς τις χρηματαγορές. Αυτό δεν είναι κάτι που αφορά μόνο την Ελλάδα και τη Γερμανία. Αφορά όλη την ζώνη του ευρώ, καθώς και την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Το ΔΝΤ δήλωσε δυνατά και καθαρά ότι έως το τέλος της χρονιάς θα εγκαταλείψει το ελληνικό πρόγραμμα αν δεν υπάρξει πρόοδος στο ζήτημα του χρέους. Κάθε εμπόδιο για καλό ίσως… διότι τότε η επιτυχία του ελληνικού προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής θα είναι ευθύνη αποκλειστικά πλέον της Ευρώπης.
Χωρίς την ευρωπαϊκή συμφωνία για το χρέος σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, θα σας είναι δύσκολο να δικαιολογηθούν οι θυσίες των Ελλήνων, θα μπορέσετε να αποφύγετε τις πρόωρες εκλογές και να παραμείνετε έως το τέλος της θητείας σας το 2019;
Οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν στο τέλος της θητείας μας. Είμαστε εδώ για τέσσερα χρόνια. Και στο τέλος, ο λαός μας θα μπορέσει να συγκρίνει το έργο μας με εκείνο των προκατόχων μας και είμαι σίγουρος ότι θα ανανεώσουμε τη θητεία μας για άλλα τέσσερα χρόνια, το λιγότερο!
Φοβάστε μια αμφισβήτηση της συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας για τους πρόσφυγες και είσαστε έτοιμοι να, διαχειριστείτε μία νέα εισροή στις ακτές σας;
Φθάσαμε σε μια εύθραυστη είναι αλήθεια, συμφωνία με την Τουρκία και θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να τη διατηρήσουμε παρά τις δυσκολίες. Δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος, είμαι σχεδόν σίγουρος ότι αυτή η συμφωνία θα διατηρηθεί.
Η Τουρκία ωστόσο γνώρισε σοβαρές εντάσεις. Θέλουμε να είμαστε έντιμοι γείτονες. Θέλουμε να την υποστηρίζουμε και να μας υποστηρίζει. Η μεταναστευτική κρίση δεν είναι ούτε ευρωπαϊκή ούτε ελληνική, είναι παγκόσμια. Η Ευρώπη θα πρέπει να δείξει αλληλεγγύη και έναν συγκεκριμένο επιμερισμό των βαρών. Είναι απαράδεκτο να βλέπουμε ότι στις 33.000 μετεγκαταστάσεις προσφύγων που έχουν προβλεφθεί για το 2016, να έχουν στην πραγματικότητα γίνει μόνο 3.000. Είναι επίσης, απαράδεκτο το γεγονός ότι κάποιες χώρες χτίζουν τείχη στα σύνορα μας. Τα τείχη γκρεμίστηκαν σε όλη την Ευρώπη το 1991. Δεν μπορούμε να δεχτούμε τέτοια μισαλλοδοξία, αντίθετη προς τις ιδρυτικές αρχές της Ένωσης. Δεν δεχόμαστε ότι ορισμένες χώρες ασκούν κριτική στην Ελλάδα, ενώ είναι αυτή η χώρα που έχει επιδείξει την μεγαλύτερη ανθρωπιά. Έχουμε φιλοξενήσει χιλιάδες πρόσφυγες και έχουμε προσφέρει πολλά και σε οικονομικό επίπεδο, ακόμα και από το υστέρημά μας.
