Θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να σας ευχαριστήσω θερμά για την υποδοχή και την ξενάγηση. Κυρίως, όμως, να σας ευχαριστήσω και να σας συγχαρώ για τις προσπάθειες που καταβάλατε προκειμένου να μείνει ζωντανό αυτό το εκπληκτικό Κέντρο Διάδοσης της Τεχνολογίας, του Μουσείου Τεχνολογίας και Διάδοσης Επιστημών, που θα έλεγα ότι είναι μοναδικό, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.
Νομίζω ότι δεν υπάρχει κάτι συγκρίσιμο στην Αθήνα, υπάρχουν πλανητάρια, αλλά όλος αυτός ο συνδυασμός, που είναι και Κέντρο Διάδοσης Επιστημών αλλά και Μουσείο Τεχνολογίας ταυτόχρονα με ένα εξαιρετικό εκθεσιακό υλικό, είναι μοναδικός στην Ελλάδα. Και θα έλεγα ότι ίσως να είναι κάτι, αν όχι μοναδικό, σίγουρα ένα από τα πιο αξιόλογα κέντρα σε όλη την ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής.
Και νομίζω ότι το γεγονός ότι καταβάλαμε προσπάθειες για να παραμείνει ζωντανό αυτό το Κέντρο, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2004 αλλά δυστυχώς θεωρήθηκε ως πολυτέλεια η συνέχισή της την περίοδο της κρίσης, σηματοδοτεί την αποφασιστικότητά μας – παρά την κρίση και τις μεγάλες δημοσιονομικές δυσκολίες – να επενδύσουμε σε ένα σημαντικό κεφάλαιο που έχουμε. Ακριβώς επειδή αυτή είναι μια στρατηγική μας επιλογή, διότι πιστεύουμε ότι αυτό θα μας βοηθήσει να βγούμε από την κρίση.
Θα ήθελα να εξηγήσω τι εννοώ: Η Ελλάδα έχει κάποια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, που αφορούν την προοπτική ανάπτυξης, ανάκαμψης της οικονομίας, είναι η στρατηγική της τοποθεσία, η γεωγραφική της θέση, το περιβάλλον της. Έχει όμως και κάτι ακόμα το οποίο το έχουμε υποτιμήσει. Η πολιτισμική της παράδοση δεν είναι μόνο η αρχαία κουλτούρα αλλά είναι και οι επιστήμες. Οι επιστήμες και ο πολιτισμός των επιστημών και όλη αυτή η βαριά παρακαταθήκη. Η Ελλάδα ήταν το κέντρο του παγκόσμιου πολιτισμού αλλά και της παγκόσμιας επιστημονικής παρακαταθήκης, τόσο σε ό,τι αφορά τους μεγάλους φιλόσοφους αλλά και σε ό,τι αφορά όμως και τους μεγάλους επιστήμονες. Αυτό δεν το έχουμε βάλει στο μυαλό μας. Ίσως μια περιήγηση στην έκθεση, εδώ, στο Μουσείο σας, θα δώσει να καταλάβει στον οποιοσδήποτε επισκέπτη, ότι αυτή τη μεγάλη κληρονομιά οφείλουμε να την αξιοποιήσουμε.
Βεβαίως, σήμερα, το κέντρο των επιστημών, της έρευνας, της καινοτομίας, δεν είναι ούτε καν στην Ευρώπη, θα έλεγε κανείς. Είχε μεταφερθεί στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, και πλέον βρίσκεται και στην Κίνα. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει σήμερα ένα πολύ σημαντικό κέντρο για τη διανόηση, για την παραγωγή νέας γνώσης, έρευνας και καινοτομίας διότι έχει – πέρα από την αρχαία παράδοση – και πολύ σημαντικούς υψηλά εξειδικευμένους και καταρτισμένους νέους επιστήμονες, που στη μεγάλη τους πλειοψηφία φεύγουν από τον τόπο με αυτή τη μεγάλη μάστιγα, ίσως πιο σημαντική και από τη λεηλασία του εθνικού πλούτου τα χρόνια της κρίσης, που ήταν το λεγόμενο brain drain, δηλαδή η αιμορραγία μυαλών.
Στον τόπο μας έχουμε μια παράδοση και μια κουλτούρα, που κάποιοι οικονομολόγοι θεώρησαν ότι είναι μάστιγα αλλά εγώ θεωρώ ότι ήταν ευλογία, ότι κάθε ελληνική οικογένεια έχει ένα στόχο: τα παιδιά να σπουδάσουν. Οι οικονομολόγοι ενδεχομένως να θεωρούσαν ότι είναι μάστιγα διότι αυτό οδήγησε, κάποια στιγμή, σε δυσθεώρητα ποσοστά ανεργίας για τους νέους επιστήμονες διότι δεν μπορούσε να ανταποκριθεί η αγορά εργασίας στην προσφορά μηχανικών, γγιατρών γιαδικηγόρων, επιστημόνων των θετικών επιστημών και όχι μόνον.
Από την άλλη πλευρά, εάν το δει κανείς βαθύτερα και πιο σφαιρικά και εάν πιστεύει στην αυταξία της γνώσης, το να θέλει κάθε ελληνική οικογένεια τα παιδιά της να γίνουν μορφωμένοι άνθρωποι, άρα πολίτες με κρίση, ενεργοί πολίτες, είναι μια ευλογία. Είναι πάρα πολύ σημαντικό πράγμα. Και σε αυτό οφείλουμε να επενδύσουμε.
Απόφασή μας, λοιπόν, ήταν να αξιοποιήσουμε αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα, δηλαδή το ανθρώπινο κεφάλαιο και να επενδύσουμε σ’ αυτό. Επιλέξαμε να συγκροτήσουμε χαρτοφυλάκιο ειδικό για την έρευνα και την καινοτομία. Μετονομάσαμε το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων σε Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Βάλαμε την έρευνα όχι μόνο ως τίτλο, αλλά και με χαρτοφυλάκιο με αναπληρωτή υπουργό τον κύριο Φωτάκη, ο οποίος εδώ και 22 μμήνε κάνει μια εξαιρετική δουλειά μαζί με τους συνεργάτες του.
Και παρά τη δημοσιονομική δυσκολία και δυσπραγία, καταφέραμε να αυξήσουμε, τόσο σε απόλυτα μεγέθη όσο και ως ποσοστό στον προϋπολογισμό, το ποσοστό που κατευθύνεται στην έρευνα και την καινοτομία. Και σχεδόν το διπλασιάσαμε, έχουμε φτάσει πολύ κοντά στο 1% του ΑΕΠ. Και αυτό νομίζω ότι είναι μια πολύ σημαντική και κρίσιμη επιλογή ιδιαίτερα όταν γίνεται στα χρόνια της κρίσης, που – επαναλαμβάνω – οι προηγούμενες κυβερνήσεις θεωρούσαν πολυτέλεια τη χρηματοδότηση της έρευνας, των επιστημών και της καινοτομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, προχωρήσαμε και σε όλες τις δυνατές προσπάθειες για να μείνει αυτό το κέντρο ζωντανό. Και όχι μόνο να μείνει ζωντανό, αλλά και να αναπτυχθεί.
Σήμερα, εγώ έχω μείνει εντυπωσιασμένος από τις δυνατότητες που έχει. Και θα ήθελα να πω, επίσης, ότι έχω μείνει εντυπωσιασμένος και για κάτι ακόμα: Συνάντησα παιδιά προσφύγων που φιλοξενούνται στο 67ο Δημοτικό Σχολείο, σε ένα ιδιαίτερο εκπαιδευτικό περιβάλλον, το οποίο έχουν φροντίσει εκπαιδευτικοί και θέλω να τους συγχαρώ γι’ αυτό.
Τα παιδιά αυτά, που έχουν κάνει ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι, ένα ταξίδι που έχει γεμίσει τραύματα τις καρδιές τους και τις ψυχές τους. Και σήμερα εδώ στο Κέντρο ΝΟΗΣΙΣ έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα ταξίδι μάθησης και δημιουργίας. Και στις ζεστές αγκαλιές εθελοντών εκπαιδευτικών και στις δομές που έχει δημιουργήσει το υπουργείο Παιδείας, σε μια σειρά από ελληνικά σχολεία, έχουν την ευκαιρία, επίσης, να αισθανθούν ότι έχουν μέλλον, έχουν προοπτική.
Αυτός, λοιπόν, ο συνδυασμός της μεγάλης παρακαταθήκης που έχουμε ως χώρα, που είναι οι αξίες μας, αλλά και η ιστορία μας, οι επιστήμες και ο πολιτισμός μας, είναι ένας πολύ δημιουργικός συνδυασμός. Ένας συνδυασμός που μπορεί να βάλει μια υποθήκη για ένα καλύτερο μέλλον. Υπερασπιζόμαστε αξίες κόντρα στο ρεύμα των καιρών.
Θέλω να συγχαρώ όλους εσάς που ανοίγετε τις αγκαλιές σας σε αυτά τα παιδιά, αλλά και σε όλα τα άλλα παιδιά. Έχω μάθει ότι έχετε πάνω από 150.000 επισκέπτες ετησίως, μαθητές, το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Έκανα αυτές τις επισημάνσεις, σε σχέση με τα προσφυγόπουλα, διότι έχουμε συνηθίσει να εστιάζουμε – και τα μέσα ενημέρωσης αλλά και η ελληνική κοινωνία – σε αρνητικές ειδήσεις, στην ανοησία ενός εκπροσώπου της αυτοδιοίκησης σε κάποιον περιφερειακό δήμο της Θεσσαλονίκης ή σε κάποιες αντιδράσεις κάποιων θερμοκέφαλων. Και αγνοούμε το γεγονός ότι υπάρχουν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες συμπολίτες μας, που δίνουν από το υστέρημά τους και προσφέρουν αλληλεγγύη, προσφέρουν ανθρωπιά. Ο συνδυασμός, λοιπόν, της επιστήμης, της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης, της γνώσης, της μάθησης, είναι ένας συνδυασμός απαραίτητος για να προχωρήσουμε μπροστά και να οικοδομήσουμε μια κοινωνία σε γερά θεμέλια για ένα καλύτερο μέλλον.
Θέλω, λοιπόν, να σας ευχαριστήσω θερμά για ό,τι κάνετε και να σας ευχηθώ καλή δύναμη και καλή συνέχεια.
