Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι,
είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι ανάμεσά σας, ανάμεσα σε φίλους. Παλιούς και νέους. Ανάμεσα σε φίλους μας που χαράξαμε κοινή πλεύση για τόσα πολλά χρόνια. Μερικές φορές κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες, όμως πάντα αγωνιζόμασταν με ελπίδα για μια καλύτερη Ευρώπη. Και συγκεντρωθήκαμε σήμερα, παλιοί και νέοι φίλοι, δεσμευμένοι από το καθήκον μας απέναντι στην Ιστορία. Για να ανοίξουμε μια ειλικρινή συζήτηση και να προσπαθήσουμε να βρούμε κοινό τόπο για την προοδευτική Ευρώπη του σήμερα και του αύριο. Επειδή η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει καλύτερη αν δεν είναι προοδευτική, αν δεν είναι πιο κοινωνική και πιο δημοκρατική.
Και όλοι μας, ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές μας καταβολές και τις διαφοροποιήσεις μας, οι δυνάμεις από τη Ριζοσπαστική Αριστερά, οι Σοσιαλιστές, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Οικολόγοι, έχουμε ένα κοινό πολιτικό συμφέρον και ένα κοινό στόχο: να αλλάξουμε την Ευρώπη. Για να έχουμε μια δημοκρατική, κοινωνική και οικολογική Ευρώπη στη θέση της σημερινής Ευρώπης της κοινωνικής ανασφάλειας και του φόβου.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Προοδευτική Συμμαχία αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους εμάς. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχει έναν πολιτικό ρόλο, που υπερβαίνει κατά πολύ την απλή αριθμητική των πολιτικών δυνάμεων που συμμετέχουν σε αυτό. Και οι πράξεις αλληλεγγύης σας προς την Ελλάδα κατά τη μακρά και δύσκολη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με τη νεοφιλελεύθερη καθεστηκυία τάξη στην Ευρώπη είναι ένα σημάδι ότι δεν είμαστε σε ένα φόρουμ κομπάρσων. Είμαστε σε ένα φόρουμ αποφασισμένων πρωταγωνιστών.
Και πρώτον, επιτρέψτε μου να εκφράσω την εκτίμησή μου για την αλληλεγγύη σας προς την Ελλάδα. Για την αλληλεγγύη που έδειξε στη χώρα μου, το πολιτικό μας σπίτι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωομάδα της Αριστεράς. Για την αλληλεγγύη της Προοδευτικής Συμμαχίας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Για την μακρόχρονη υποστήριξη και φιλία της Γκάμπι Τσίμερ και του Τζάνι Πιτέλλα στην Ελλάδα.
Αγαπητοί φίλοι ,
η Ελλάδα έφθασε, επιτέλους, στο σημείο της επιστροφής στην ομαλότητα και την ανάπτυξη. Στο σημείο όπου η έξοδος από τα μνημόνια της λιτότητας είναι ορατή, ξεκάθαρη και μη αναστρέψιμη. Μετά τη συμφωνία της περασμένης εβδομάδας στο Eurogroup, αυτό το σημείο έχει συγκεκριμένη ημερομηνία – και αυτή είναι το επόμενο καλοκαίρι. Το καλοκαίρι του 2018.
Αλλά η επιστροφή στην ομαλότητα δεν ήταν μια ομαλή διαδικασία, αυτή καθεαυτή. Επειδή από τον Ιανουάριο του 2015, όταν η Αριστερά ανέλαβε την εξουσία, κυβερνούμε τη χώρα υπό συνθήκες συνεχούς οικονομικού εκβιασμού από τους πιστωτές μας. Αλλά η πολιτική μας επιλογή ήταν σαφής, συνεπής και σταθερή καθ ‘όλη τη διάρκεια αυτών των ετών: να μην κινδυνεύσει να διαλυθεί η Ελλάδα σε κομμάτια. Να μην κινδυνεύσει να δυσφημιστεί η Αριστερά στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, σε κανένα σημείο, δεν συμφωνήσαμε να αναλάβουμε την ιδιοκτησία των πολιτικών λιτότητας. Αυτός είναι ο λόγος που δεν σταματήσαμε ποτέ να παλεύουμε για να εφαρμόσουμε, ταυτόχρονα, ένα παράλληλο πρόγραμμα που προστατεύει τους πιο ευάλωτους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ποτέ δεν συμβιβαστήκαμε με την ιδέα ότι μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση δεν μπορεί να νομοθετεί μόνη της, φυσικά στο πλαίσιο των κοινών συμφωνιών, αλλά με τις δικές της επιλογές.
Έτσι υπερασπιστήκαμε με σθένος τις θυσίες του ελληνικού λαού – και ιδιαίτερα των φτωχών, των χαμηλών εισοδημάτων και των ανέργων. Και ποτέ δεν σκεφτήκαμε να αποδράσουμε από την πολιτική ευθύνη που ο ελληνικός λαός μας εμπιστεύτηκε. Και ποτέ δεν σκεφτήκαμε να τον παραδώσουμε σε εκείνους στην Ελλάδα που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των πιο διεφθαρμένων, της ολιγαρχίας και υπόσχονται ένα μέλλον ατελείωτης λιτότητας, κοινωνικής ανασφάλειας και ανεργίας. Και επιτρέψτε μου να πω ότι τώρα, αρκετό καιρό μετά τον δύσκολο Ιούλιο του 2015, είναι η πρώτη φορά που αισθανόμαστε ότι δικαιωνόμαστε για την επιλογή μας να μείνουμε και να πολεμήσουμε. Δημιουργώντας συμμαχίες στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, διαπραγματευόμενοι σκληρά, προσπαθώντας να ανοίξουμε παράθυρα ελπίδας στο σκοτάδι του ευρωπαϊκού κατεστημένου.
Αγαπητοί φίλοι,
Σε μια εποχή που ο νεοφιλελευθερισμός έχει καταλάβει την Ευρώπη, κανένας δεν περισσεύει στον αγώνα για την αλλαγή της Ευρώπης. Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή όλων των δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων που θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτόν τον αγώνα, χωρίς να αποκλείεται κανένας, η Αριστερά, οι οικολόγοι, οι σοσιαλδημοκράτες. Και οι σοσιαλδημοκράτες πρέπει να αρθούν στο ύψος της δικής τους ιστορικής ευθύνης και να θέσουν ένα τέλος στη νεοφιλελεύθερη συναίνεση. Χρειαζόμαστε λαϊκή αφύπνιση και δράση για να τερματιστεί η Ευρώπη της μαζικής ανεργίας, της έκρηξης της φτώχειας και των ανισοτήτων, του κοινωνικού αποκλεισμού και των χαμηλών δημόσιων επενδύσεων. Η οικονομική και κοινωνική κληρονομιά της ευρωπαϊκής κρίσης δείχνει προς την κατεύθυνση της δράσης.
Το status quo στην Ευρώπη, το οποίο απορρίφθηκε στο βρετανικό δημοψήφισμα, παραμένει η κύρια πηγή του ευρωσκεπτικισμού και της ανόδου της ακροδεξιάς. Συνδέεται με τη διάβρωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα εθνικά πολιτικά τους συστήματα, τα οποία φαίνονται ανίκανα να αντιμετωπίσουν την οικονομική και προσφυγική κρίση. Συνδέεται με τις αυξανόμενες ανισότητες και την ανασφάλεια των ευρωπαϊκών μεσαίων τάξεων. Συνδέεται με μια κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης των κατώτερων κοινωνικών τάξεων, οι οποίες υπήρξαν τα πρώτα θύματα των πολιτικών λιτότητας που προωθούνται από την ΕΕ και τώρα είναι τα πρώτα θύματα των στερεοτύπων, της ακροδεξιάς ξενοφοβίας και του εθνικισμού. Η ΕΕ, όπως είναι σήμερα, δεν εμπνέει και δεν προσελκύει. Και η αδράνεια σημαίνει, αργά ή γρήγορα, κατάρρευση.
Πρέπει να οργανώσουμε το τέλος μιας εποχής για την Ευρώπη. Προωθώντας ένα ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο για μια Ευρώπη, «πιο κοντά από ποτέ» στους πολίτες της. Επανασυνδέοντας την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης. Η δημοκρατική, κοινωνική και οικολογική επανίδρυση της Ευρώπης, είναι η μόνη διέξοδος. Αυτός είναι ένας αγώνας που αξίζει να δοθεί και αξίζει να ζητάμε για αυτόν τη συλλογική σύμπραξη όλων των προοδευτικών δυνάμεων.
Πριν από μερικές ημέρες, μετά την αποτυχημένη Σύνοδο των G7 στο Μπάρι η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι η Ευρώπη «πρέπει να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της». Αλλά για να συμβεί αυτό, η μοίρα των λαών της Ευρώπης πρέπει να είναι κοινή.Και αυτή η μοίρα δεν μπορεί να είναι κοινή όταν ένα «τείχος χρημάτων» χωρίζει τον Νότο της Ευρώπης από τον Βορρά της Ευρώπης. Όταν μεγαλώνει η οικονομική και κοινωνική απόσταση μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διευρύνονται οι ανισότητες εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Όταν η μοίρα μιας γενιάς καθορίζεται από την αυστηρή λιτότητα γερμανικής έμπνευσης και την κατάσταση εξαίρεσης από το ευρωπαϊκό κοινωνικό και εργασιακό κεκτημένο. Ή όταν καθορίζεται από τη γεωγραφία, όταν πρόκειται για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Η Ευρώπη θα πάρει τη μοίρα της στα χέρια της όταν οι λαοί της πάρουν την Ευρώπη στα δικά τους χέρια. Όταν η Ευρώπη γίνει ζήτημα των δικών της πολιτών – όχι μερικών τεχνοκρατών, όπως συμβαίνει σήμερα. Όταν η Ευρώπη γίνει ζήτημα δημοκρατίας για όλους. Και όταν θα μπορεί να διαχειριστεί τις δικές της παράλληλες κρίσεις – την οικονομική, την προσφυγική και την κρίση ασφάλειας – συλλογικά και αποτελεσματικά.
Και για να συμβεί αυτό, θα πρέπει τουλάχιστον να εγκαταλείψουμε τις ιδέες πέραν των Συνθηκών, όπως είναι η «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων» ή ο «πυρήνας» της Ευρώπης. Επειδή μια διαιρεμένη Ευρώπη θα είναι μια αδύναμη Ευρώπη. Και θα πρέπει να προχωρήσουμε με την οικονομική και κοινωνική εμβάθυνση. Και αυτό θα γίνει με τον εκδημοκρατισμό της ευρωζώνης και έναν ισχυρό και νομικά δεσμευτικό ευρωπαϊκό πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Ώστε να μετατοπιστούν οι πολιτικές αποφάσεις από μη θεσμικά, διακυβερνητικά όργανα, όπως το Eurogroup, σε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με δημοκρατική νομιμότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, για εμάς, ο εκδημοκρατισμός της ευρωζώνης δεν σημαίνει ότι πρέπει να διατηρήσουμε το status quo, με ένα φύλλο συκής νομιμότητας.
Αυτό σημαίνει μεταρρύθμιση του status quo. Με μια νέα δομή διακυβέρνησης που να υπόκειται στη δημοκρατική νομιμότητα και λογοδοσία. Με τον συντονισμό της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής με στόχο την ανάπτυξη. Με την κατανομή των δημοσιονομικών κινδύνων, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης ευρωομολόγων, και την πρόληψη του δημοσιονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού. Για εμάς, ο εκδημοκρατισμός της ευρωζώνης σημαίνει μια νέα αρχή για την Ευρώπη. Και αυτή η νέα αρχή είναι τώρα πιο απαραίτητη από ποτέ. Είναι απαραίτητη, επείγουσα αλλά και εφικτή εφόσον ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Αν εργαστούμε μαζί. Είναι στο χέρι μας να τη δημιουργήσουμε.
Σας ευχαριστώ.
