Χάσαμε την εκφωνήτρια, αλλά είμαι βέβαιος ότι δεν έχουμε χάσει την αποφασιστικότητά μας να εργαστούμε επί της ουσίας πάνω στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος.
Φίλες και φίλοι, είναι μεγάλη η χαρά μου να βρίσκομαι σήμερα εδώ, ανάμεσά σας.
Σήμερα το πρωί στη Λήμνο, συναντώντας τους απλούς και καθημερινούς ανθρώπους, ακούγοντας τις αγωνίες τους, τώρα εδώ στη Λέσβο, στην ολοκλήρωση ενός διήμερου Συνεδρίου, ουσιαστικού, που κλείνει έναν μεγάλο κύκλο, είναι το 14ο στη σειρά Περιφερειακό Συνέδριο – στην Αττική κάναμε δύο – άρα κλείνουμε έναν κύκλο περιφερειακών συνεδρίων στις 13 Περιφέρειες της χώρας.
Θέλω, όμως, ξεκινώντας, να πω δύο κουβέντες για όλα όσα ακούγαμε και διαβάζαμε όλες αυτές τις μέρες από σειρά μέσων μαζικής ενημέρωσης για τούτο εδώ το Συνέδριο.
Κάποιοι εδώ και αρκετές μέρες επεδίωξαν να μην είμαι εδώ, σήμερα το βράδυ. Κάποιοι επεδίωξαν να δημιουργήσουν κλίμα έντασης και τρομοκρατίας, σε έναν πράγματι φιλειρηνικό τόπο.
Κάποιοι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τις ειλικρινείς αγωνίες των κατοίκων αυτού του ιστορικού νησιού, για να σπείρουν πόλωση και μίσος και να εξυπηρετήσουν σκοπιμότητες. Αλλά δεν τους κάναμε τη χάρη. Διότι δεν φυγομαχήσαμε και δεν αποδράσαμε ποτέ, ούτε και τώρα, από τα προβλήματα, την καθημερινότητα, από την καθημερινή πάλη για την επίλυση των προβλημάτων.
Είμαστε εδώ στο 14ο Περιφερειακό Συνέδριο και μετά από 13 επιτυχημένα συνέδρια μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι έχουμε δημιουργήσει πια έναν καινούριο θεσμό. Έναν θεσμό που από την πρώτη στιγμή ορισμένοι αμφισβήτησαν, ορισμένοι προσπάθησαν – χωρίς όμως επιτυχία – να υπονομεύσουν, να απαξιώσουν, ενδεχομένως και να ακυρώσουν, με μοναδικό κριτήριο μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Για μας, όμως, είναι εντελώς διαφορετικό το κριτήριο. Είναι το κριτήριο των αναγκών της κάθε περιφέρειας ξεχωριστά, των αιτημάτων των πολιτών, αλλά και μιας βαθειάς πολιτικής υποχρέωσης που αισθανόμαστε απέναντι στις τοπικές κοινωνίες. Της υποχρέωσης να κάτσουμε μαζί στο ίδιο τραπέζι, να διαφωνήσουμε, να αντιπαρατεθούμε, αλλά να κάτσουμε μαζί και να συνθέσουμε το σχέδιο για την επόμενη ημέρα. Διότι είμαστε όλοι επιβάτες στο ίδιο πλοίο, καθόμαστε στην ίδια όχθη του ποταμού και οφείλουμε να συνεργαστούμε για την επόμενη ημέρα, για την Πατρίδα μας.
Και αυτή η προσπάθεια που κάνουμε, για πρώτη φορά στον τόπο, να δούμε τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας όχι σαν ένα πλάνο που εκπονείται σε ένα γραφείο στο κέντρο, σε κλειστές πόρτες και κατευθύνεται προς την περιφέρεια, αλλά ως ένα μωσαϊκό με πολλές ψηφίδες, που η κάθε μία έχει να κάνει με τα προβλήματα, τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε τόπου ξεχωριστά και αυτές οι ψηφίδες να αποτελέσουν τη συνολική εικόνα.
Είναι μία εξαιρετική καινοτομία που πρέπει να έχει συνέχεια. Όπως, επίσης, εξαιρετική καινοτομία που πρέπει να έχει συνέχεια, είναι η προσπάθεια διαλόγου, σύνθεσης, συνεννόησης με τις τοπικές κοινωνίες, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους τοπικούς φορείς.
Και βεβαίως, σε αυτή την προσπάθεια διαλόγου δεν ερχόμαστε, εμείς, οι υπουργοί που κάτσαμε σήμερα και συνεδριάσαμε το υπουργικό Συμβούλιο – μία εκδοχή του υπουργικού Συμβουλίου όπως κάναμε και στις άλλες 13 περιφέρειες – εδώ στη Λέσβο, δεν ερχόμαστε μονάχα για να βγάλουμε λόγους. Ερχόμαστε και για να ακούσουμε. Θα έλεγα, κυρίως για να ακούσουμε. Να ακούσουμε ιδέες, προβληματισμούς και προτάσεις. Ακόμη και διαμαρτυρίες. Ακόμη και αυτούς που αποφάσισαν σήμερα να μην είναι παρόντες και παρούσες και κυρίως την προηγούμενη ημέρα και τη σημερινή ημέρα, εμείς και αυτούς τους θέλουμε και τους χρειαζόμαστε. Θέλουμε να ακούσουμε την κριτική τους, ακόμη κι αν αυτή είναι αυστηρή. Ακόμα θέλουμε να ακούσουμε εμείς, που πρώτοι, βρεθήκαμε να συνθέτουμε μαζί σας, αγαπητή κυρία Περιφερειάρχη, να ακούσουμε και την κριτική σας, ότι δεν σας ακούμε. Το θέλουμε και αυτό. Ακόμα κι αν γνωρίζουμε, ότι μπορεί πολλές φορές η κριτική να είναι ακραία.
Η κριτική και η διαφωνία και ο αντίλογος είναι η πεμπτουσία της Δημοκρατίας. Η σύνθεση έχει ιδιαίτερη αξία. Όμως, ξέρετε, ποια είναι η διαφορά αλλά και η πεμπτουσία, ταυτόχρονα, της συμμετοχής και του διαλόγου από την άγονη και τη στείρα διαμαρτυρία; Αν ήταν σήμερα εδώ εκπρόσωποι φορέων που διαμαρτύρονται, και εγώ μαζί τους στη διαμαρτυρία.
Η Δημοκρατία πρέπει να’ χει και τη διαμαρτυρία και την κινητοποίηση και τα κινήματα. Αλλά αν ήταν εδώ, χθες και σήμερα, αυτοί οι εκπρόσωποι των φορέων που αποφάσισαν να απέχουν, δεν θα τους ακούγαμε μόνον με προσοχή να διατυπώνουν τα προβλήματα, αλλά θα τους ζητούσαμε να διατυπώσουν και λύσεις στα προβλήματα. Και ξέρω καλά, όπως το ξέρετε και εσείς, ότι όσοι επέλεξαν την αποχή, λύσεις δεν έχουν να προτείνουν και γι’ αυτό ίσως διάλεξαν τον εύκολο δρόμο της φυγής, από το τραπέζι του διαλόγου. Το δρόμο της έντασης, σε ένα περιβάλλον όμως, ήδη, επιβαρυμένο από τα τρία χρόνια που διαρκεί αυτή η πρωτοφανής προσφυγική κρίση που έχει χτυπήσει την πόρτα μας και που εκ των πραγμάτων δημιουργεί δυσκολίες μεγάλες και αντιθέσεις που αποτελούν εύφορο, γόνιμο έδαφος, ώστε κάποιοι άλλοι, λίγοι ευτυχώς, να επιχειρήσουν να διαδώσουν ιδέες ξένες προς τις αρχές και τις αξίες τούτου του τόπου, του Λεσβιακού λαού, για να σπείρουν την οργή και το διχασμό. Αλλά οι πολίτες, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αυτού του ιστορικού τόπου, ξέρουν καλύτερα. Έχουν βαθειά μέσα τους τις μνήμες της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς. Έχουν χαραγμένες μέσα τους τις εμπειρίες των πραγματικών λαϊκών αγώνων που εγγράφονται στην παράδοση της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Γι’ αυτό και είμαι βέβαιος, πως θα γυρίσουν την πλάτη σε όποιον θελήσει να παίξει επικίνδυνα παιχνίδια, μόνο και μόνο για να δημιουργήσει εντυπώσεις. Διότι τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με εντυπώσεις, αλλά με διάλογο, διαβούλευση, προτάσεις. Προτάσεις ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες.
Αυτό επιχειρήσαμε να κάνουμε, χθες και σήμερα, στο Συνέδριο το Περιφερειακό για το Βόρειο Αιγαίο.
Αυτό έχουμε κάνει και σε όλες τις υπόλοιπες περιφέρειες και αυτό είναι που έχει ανάγκη ο τόπος, τούτη την ώρα που εξέρχεται από μία δύσκολη και πολυετή περιπέτεια. Όταν όλοι στην Ευρώπη βλέπουν, ότι ο λαός μας άντεξε, η οικονομία άντεξε, η χώρα ξαναστέκεται στα πόδια της, όταν όλη η Ευρώπη συζητά για την ανάγκη να γυρίσει η Ελλάδα σε καθεστώς κανονικότητας.
Όταν τις προηγούμενες ημέρες στην Αθήνα ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που κάποιοι μάλλον ενοχλήθηκαν που ήρθε στην Ελλάδα, ίσως γιατί ήξεραν εκ των προτέρων ότι θα πει αλήθειες. Όταν ο Πρόεδρος Γιούνκερ μιλά για την καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα, μετά από οκτώ χρόνια, το Καλοκαίρι του 2018 τώρα, δηλαδή, σε λίγους μήνες. Όταν ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ μιλάει για άθλο του ελληνικού λαού και για πρωταθλήτρια χώρα στις μεταρρυθμίσεις, τι νόημα, αλήθεια, έχει εμείς να αναλώνουμε χρόνο και φαιά ουσία σε άγονες επικοινωνιακού χαρακτήρα αντιπαραθέσεις, σε αντιπαραθέσεις με μοναδικό στόχο τις εντυπώσεις;
Εντάξει, αν η αντιπολίτευση επιθυμεί για λόγους εντυπωσιασμού να πείσει ότι η πραγματικότητα είναι άλλη, επειδή δε ταιριάζει στις επιθυμίες της, ας το κάνει. Εγώ, προσωπικά και σας συμβουλεύω και όλους εσάς να κάνετε το ίδιο, δεν πρόκειται να ακολουθήσω αυτό τον δρόμο.
Δεν με αφορά μία σκιαμαχία χαρακωμάτων. Με αφορά η μάχη η πραγματική, η μάχη με τα προβλήματα, η μάχη της οικονομίας, η μάχη της ανεργίας, η μάχη της ανάπτυξης, η μάχη των επενδύσεων και της καινοτομίας, η μάχη και οι δυσκολίες της αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης.
Αυτές οι μάχες με αφορούν και αυτές οι μάχες πρέπει να αφορούν όλους μας. Εκεί, πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις και όχι στη μάχη των εντυπώσεων και της επικοινωνίας.
Διότι, να πω και ένα τελευταίο για να μπω στα ουσιαστικά του Συνεδρίου. Ξέρετε, όσες δυνάμεις κι αν συσπειρώσει κανείς, όσα κατεστημένα οικονομικά συμφέροντα, εκδοτικά συγκροτήματα και εξωθεσμικά κέντρα εξουσίας, όση παραγωγή προπαγάνδας και ψευδών ειδήσεων και να καταφέρει, η πραγματικότητα είναι πεισματάρα, η πραγματικότητα είναι πραγματικότητα, είναι εκεί, δεν αλλάζει. Και με αυτή στο τέλος της ημέρας θα έχουμε όλοι να αναμετρηθούμε.
Εμείς, φίλες και φίλοι, πολίτες της Λέσβου, εδώ και τρία χρόνια παλεύουμε καθημερινά σε συνθήκες πρωτοφανείς για τη σύγχρονη ιστορία του τόπου, θα έλεγα εγώ, τουλάχιστον από τη Μεταπολίτευση και μετά.
Πρωτοφανείς συνθήκες που έχουν να κάνουν με μεγάλες δυσκολίες. Η οικονομική κρίση, τα γνωρίζετε όλοι, πρωτοφανής στην Ευρώπη. Η προσφυγική κρίση. Στις πλάτες τούτης της χώρας και τούτων των νησιών έπεσε η κρίση, η μεγαλύτερη προσφυγική, στην ιστορία της Ευρώπης μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Η αποσταθεροποίηση στη γειτονιά μας, βλέπετε τι γίνεται. Από τη Συρία έως τη Λιβύη και από την ίδια την Τουρκία ως το Βορρά. Και βεβαίως, μπροστά σε αυτές τις δυσκολίες παλεύουμε για να μπορέσει αυτή η χώρα να αντέξει στις δυσκολίες και να δει μία καλύτερη προοπτική για το μέλλον. Ένα αύριο ελπίδας και προσδοκίας.
Αλλά θέλω να σας πω κάτι. Σύμμαχο σε αυτή την προσπάθεια, εμείς δεν θελήσαμε να έχουμε ποτέ τους ολιγάρχες. Δεν θελήσαμε να έχουμε ποτέ ανθρώπους της νύχτας ή των σαλονιών. Δεν θελήσαμε να έχουμε ποτέ συμμάχους σε αυτή την προσπάθεια διαπλεκόμενους εκδότες ή κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες, που νομίζουν ότι η χώρα τούς χρωστάει και οι πολίτες τούς χρωστούν.
Εμείς θελήσαμε να έχουμε μονάχα έναν σύμμαχο. Την πλειοψηφία του ελληνικού λαού, τους ανθρώπους του μόχθου και της δημιουργίας. Με αυτούς πορευθήκαμε, γι’ αυτούς δουλεύουμε καθημερινά, γι’ αυτούς δίνουμε τη μάχη και γι’ αυτούς θα τα καταφέρουμε να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση, παρά τις πρωτοφανείς δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε.
Και είναι πράγματι δύσκολη η προσπάθεια και το έργο.
Οδηγούμε, όμως, τη χώρα έξω από τα μνημόνια και το καθεστώς της επιτροπείας, διαπραγματευόμαστε για πρώτη φορά επί της ουσίας μία ρύθμιση του χρέους για να γίνει βιώσιμο, συγκροτούμε ένα αποτελεσματικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης σε διαρκή διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και τους παραγωγικούς φορείς, θωρακίζουμε παράλληλα την ελληνική πολιτεία απέναντι στη διαφθορά και στήνουμε στα πόδια του, αυτό το πιο δύσκολο μετά από τόσες πληγές μνημονιακές, το κοινωνικό κράτος. Αυτές είναι οι δικές μας προτεραιότητες και, επιτρέψτε μου, σε αυτές τις προτεραιότητες να σταθώ περισσότερο σήμερα από κάθε τι άλλο.
Και θέλω να ξεκινήσω, προφανώς, από το θέμα του προσφυγικού. Αν και το συνέδριο αυτό το διήμερο ήταν αναπτυξιακό συνέδριο κι όχι ένα συνέδριο για το προσφυγικό, όπως κάποιοι δημιούργησαν την εντύπωση. Εν τούτοις δεν μπορούμε να συζητούμε εδώ στον τόπο αυτό που έχει περάσει τρία δύσκολα χρόνια, έχει δίκιο ο δήμαρχος, και συνεχίζει να περνά δυσκολίες, χωρίς να κουβεντιάσουμε σε βάθος το ζήτημα τούτο. Η Περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου σηκώνει ένα τεράστιο βάρος, αυτή είναι η αλήθεια. Και θέλω ευθύς εξαρχής να αποδεχτώ ότι η κατάσταση στη Λέσβο και στα άλλα νησιά, στη Χίο, στη Σάμο, στη Λέρο, κυρίως, όμως αυτά τα τρία νησιά, στη Λέσβο, στη Χίο και στη Σάμο η κατάσταση είναι δύσκολη. Και ειδικότερα εδώ και ειδικότερα στη Μόρια.
Δεν μπορούμε να είμαστε ούτε ευτυχείς, ούτε χαρούμενοι για την κατάσταση που συμβαίνει εδώ. Θέλω να είμαι ευθύς εξαρχής καθαρός απέναντι σας και απέναντι στον ελληνικό λαό και στο λεσβιακό λαό. Είναι πολύ δύσκολη η κατάσταση και για τους μετανάστες αλλά και για τους πολίτες της Λέσβου και για τους κατοίκους της Λέσβου. Θέλω όμως να σας καλέσω να θυμηθείτε, όχι πολύ παλιά, τι συνέβαινε τρία χρόνια πριν. Όταν είχαμε τέσσερις και πέντε χιλιάδες ροές την ημέρα και μονομερώς οι βόρειοι γείτονές μας αποφάσισαν με την ανοχή των Ευρωπαίων εταίρων μας, δεν θέλω να κρύβω ή να μασάω τα λόγια μου, να κλείσουν τα σύνορα και να κινδυνεύει η χώρα να γίνει ένα μαύρο κουτί. Και πρώτος που θα δεχόταν, αν θέλετε το μεγάλο πλήγμα, αν δεν βρίσκαμε λύση θα ήταν τα ίδια τα νησιά μας.
Αυτή ήταν η κατάσταση τρία χρόνια πριν, αυτούς τους κινδύνους διαχειριστήκαμε. Και βεβαίως βρέθηκε το διάστημα εκείνο μια λύση, στην εφαρμογή της εξαιρετικά δύσκολη, η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης Τουρκίας.
Σε αυτό το πλαίσιο είμαστε αναγκασμένοι να δουλεύουμε. Ένα πλαίσιο που αν δεν το είχαμε, τα πράγματα θα ήταν τρισχειρότερα. Ένα πλαίσιο όμως ασφυκτικό. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συνεργαστούμε για να βρούμε λύσεις για να ανακουφίσουμε την κατάσταση. Αν σας θύμισα όμως τι ζήσαμε πριν από τρία χρόνια και τι κινδύνους αντιμετωπίσαμε, οφείλω σε αυτό εδώ το νησί να θυμίσω και να πω, χωρίς υπερβολή, ότι με την ανθρωπιστική στάση των κατοίκων της Λέσβου και των άλλων νησιών, κυρίως όμως της Λέσβου με την αλληλεγγύη τους, με την συμβολή τους στην διάσωση των προσφύγων, οι κάτοικοι της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, των άλλων νησιών, των Δωδεκανήσων, έσωσαν, κυριολεκτικά το λέω αυτό, όχι την τιμή των Ελλήνων, έσωσαν την τιμή της Ευρώπης. Όταν κάποιοι άλλοι στα σύνορα τους χτίζανε φράκτες και τείχη και πέταγαν δακρυγόνα σε κυνηγημένους ανθρώπους. Εδώ δείξατε έμπρακτα, ότι οι ανθρωπιστικές κρίσεις αντιμετωπίζονται μόνο με την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, την πολύπλευρη βοήθεια σε αυτούς που το έχουν ανάγκη.
Και πρέπει να παραδεχτούμε ότι για τον κρατικό μηχανισμό, η οργάνωση της υποδοχής και της φροντίδας τόσων πολλών ταλαιπωρημένων και πληγωμένων ανθρώπων ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Πόσο μάλλον, που αυτή η κρίση βρήκε τη χώρα μας στην καρδιά μιας τεράστιας οικονομικής κρίσης. Και βεβαίως με πολλές χώρες, όπως είπα πιο πριν της ΕΕ, να αρνούνται να αναλάβουν το μερίδιο που τους αναλογεί. Το μερίδιο της ευθύνης και της φιλοξενίας των προσφύγων. Στο πλαίσιο όλων αυτών των δυσκολιών, αναγνωρίζουμε, φυσικά, ότι και λάθη έχουν γίνει και ελλείψεις υπάρχουν.
Στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε όμως όσο πιο γρήγορα γίνεται και όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται αυτές τις ελλείψεις. Και βεβαίως να προσφέρουμε στους πολίτες το αίσθημα ασφάλειας που δικαιούνται να έχουν. Βασικό πρόβλημα που οφείλουμε, για παράδειγμα, να αντιμετωπίσουμε είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου. Αυτό σημαίνει περισσότερους εργαζόμενους στην Πρώτη Υποδοχή, περισσότερους χειριστές στην εξέταση των αιτήσεων, συγκεκριμένη επικέντρωση των Επιτροπών Προσφυγών στα νησιά, περισσότερους διερμηνείς που θα διευκολύνουν την όλη διαδικασία και ακόμα, χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που έχουν εμφανιστεί, και τα οποία αφορούν τόσο τις τοπικές κοινωνίες όσο και τους πρόσφυγες.
Στην κατεύθυνση αυτή, το αναπτυξιακό μας πρόγραμμα, εστιάζει σε έργα υποδομής που θα μείνουν, αλλά και σε παροχές που θα ανακουφίζουν τους κατοίκους των νησιών που σήκωσαν το μεγάλο βάρος της προσφυγικής κρίσης. Έργα υποδομής που έχουν σχέση με το προσφυγικό και τα οποία θα υλοποιηθούν άμεσα. Όπως, για παράδειγμα, το αποχετευτικό δίκτυο της Μόριας.
Και ακόμα, άμεσα θα θεσμοθετηθεί η παροχή αποζημιώσεων στους κατοίκους της Μόριας στη Λέσβο αλλά και του χωριού Χαλκειός στη Χίο. Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια σε στενή και καθημερινή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και με την τοπική κοινωνία, όλες της τις εκδοχές. Αλλά, εδώ θέλω να είμαι κατηγορηματικός. Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια με πλήρη κατανόηση των δυσκολιών, αλλά ταυτόχρονα δεν πρόκειται να ανεχθούμε την δολοφονική, την επιθετική συμπεριφορά κατά προσφύγων, ανυπεράσπιστων ανθρώπων και φαινόμενα όπως αυτό της προπερασμένης Κυριακής στην κεντρική πλατεία της Λέσβου.
Όταν ελάχιστοι –ευτυχώς- εντός του νησιού, καθοδηγούμενοι όμως από σκοτεινούς ακροδεξιούς κύκλους εκτός νησιού, επιχείρησαν να σπιλώσουν την ίδια την ιστορία αυτού του τόπου και να αμαυρώσουν τη σημαία της πατρίδας μας, οργανώνοντας μια δολοφονική επιχείρηση μίσους, που έθεσε σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Και ξέρετε κάτι, τη σημαία της πατρίδας μας σε τούτο εδώ τον τόπο, τη σήκωσαν ψηλά σε αυτόν τον τόπο οι παππούδες και οι γιαγιάδες πολλών Λέσβιων, όταν έφτασαν, κυνηγημένοι από τη φωτιά και την καταστροφή, με βάρκες από το Αϊβαλί, τη Σμύρνη, το Τσεσμέ, για να ξαναρχίσουν τη ζωή τους, να ξανασταθούν στα πόδια τους, να επανενωθούν με τους χαμένους συγγενείς τους.
Τη σημαία της πατρίδας μας τη σήκωσαν ψηλά ξανά σε αυτόν εδώ τον τόπο οι άνδρες και οι γυναίκες του ΕΑΜ, που ηγήθηκαν της απελευθέρωσης της Λέσβου από το ναζισμό. Οι Λέσβιοι αγωνιστές που πλήρωσαν με τη ζωή τους βαρύ τίμημα για την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Δεν μπορούμε, λοιπόν, δεν μπορούμε να ανεχθούμε και δεν θα ανεχθούμε, να σπιλώνουν αυτή τη σημαία οι πολιτικοί απόγονοι του ναζισμού, εκμεταλλευόμενοι ακόμη και τη δίκαιη – όπως προείπα- αγωνία πολλών κατοίκων του νησιού. Η αστυνομία και η δικαιοσύνη στη χώρα μας που είναι κράτος δικαίου, προστατεύουν τα δικαιώματα και ο ρόλος τους είναι να τιμωρούν τους παραβάτες. Ειδικότερα αυτούς που επιδιώκουν ακόμα και να βλάψουν σωματικά ανυπεράσπιστους ανθρώπους, γυναίκες και παιδιά. Αυτή είναι η πραγματικότητα και θέλω να είμαι καθαρός.
Και βεβαίως θα συμφωνήσω με αυτό που ειπώθηκε, προς Θεού, δεν είναι οι άνθρωποι που ανησυχούν ακροδεξιοί, αλλά και ούτε θα τους χαρίσουμε στην ακροδεξιά. Θα λέμε τα πράγματα με το όνομα τους, τα σύκα, σύκα και τη σκάφη, σκάφη, για να τελειώνουμε.
Φίλες και φίλοι, από όλες τις ομιλίες που άκουσα και κυρίως από τη συνεδρίαση που είχαμε λίγο πιο πριν, αυτό το μίνι υπουργικό συμβούλιο με τους βουλευτές των νησιών και τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, από όλες αυτές, λοιπόν, τις ομιλίες που άκουσα, νομίζω ότι ίσως το πιο σημαντικό θέμα, και όχι άδικα, δικαίως, είναι το θέμα της νησιωτικότητας.
Και βεβαίως το να λαμβάνει υπόψη η Πολιτεία τη νησιωτικότητα, σημαίνει τρία πράγματα μεταξύ άλλων: Πρώτον ότι εξασφαλίζει την ύπαρξη υποδομών, την παροχή υπηρεσιών και την προστασία του περιβάλλοντος. Δεύτερον, ότι προσφέρει ελαφρύνσεις σε τιμές και κόστη ώστε να μην επιβαρύνονται δυσανάλογα πολίτες και επιχειρήσεις, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ελλάδα και τρίτον ότι επιδιώκει να αναπτυχθούν οι ιδιαίτερες οικονομικές και παραγωγικές δραστηριότητες των νησιωτικών περιοχών, ώστε να υπάρξει ανάπτυξη. Και η μεταφορά πόρων προς τις νησιωτικές περιοχές, να υποκαθίσταται από επιτόπια παραγωγή πλούτου.
Επομένως, αν αυτές είναι οι βασικές αρχές της νησιωτικότητας, η νησιωτικότητα απαιτεί έναν ιδιαίτερο αναπτυξιακό σχεδιασμό. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, εξετάζεται από την κυβέρνηση τόσο η εφαρμογή της Ρήτρας Νησιωτικότητας, που θα αφορά όχι μονάχα ένα νόμο αλλά κάθε σχέδιο νόμου που από δω και στο εξής θα θεσμοθετείται και θα έχει πρόνοια και έγνοια για ξεχωριστές νησιωτικές πολιτικές. Ολοκληρώνουμε ταυτόχρονα την επεξεργασία του Σχεδίου ΠΔ για την “Οργάνωση και λειτουργία του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής”. Ενώ σχεδιάζουμε το νομοθετικό πλαίσιο για την εφαρμογή ενός αιτήματος δεκαετιών που είναι το περιβόητο μεταφορικό ισοδύναμο.
Θα συμφωνήσω απόλυτα με τον δήμαρχο, που είπε ότι το μεταφορικό ισοδύναμο δεν υποκαθιστά τη φορολογική πολιτική. Φορολογική πολιτική είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο», όπως λέμε στην καθομιλουμένη. Αλλά επειδή εμένα μου αρέσει να λέω τα ευαγγέλια ορθά, θέλω να πω και τα πράγματα ορθά. Αυτή τη φορολογική πολιτική δεν την εμπνευστήκαμε εμείς, βρήκαμε δεσμεύσεις. Δεσμεύσεις που τις έβαλαν επιτακτικά οι θεσμοί, δεσμεύσεις που μπήκαν στο μυαλό των θεσμών και μάλιστα των πιο σκληρών εξ αυτών από το περιβόητο mail Χαρδούβελη. Και κάποιοι, που σήμερα μας κουνούν το δάκτυλο, στο κρίσιμο δημοψήφισμα του Ιούλη του 2015, έλεγαν «ναι και πάλι ναι» σε αυτές τις δεσμεύσεις. Για να είμαστε καθαροί και ειλικρινείς. Και τις δεσμεύσεις αυτές της φορολογικής πολιτικής, εμείς τις υλοποιούμε με έναν και κύριο στόχο – σφίγγοντας τα δόντια πολλές φορές, χωρίς να αγνοούμε ότι πολλές φορές είναι άδικες, αλλά με έναν και μόνο στόχο: να μπορέσουμε να εξισορροπήσουμε τα δημοσιονομικά , να πιάσουμε τους στόχους και να βγούμε καθαρά, χωρίς νέες δεσμεύσεις από αυτό το πρόγραμμα που επί μια οκταετία τρία προγράμματα στη σειρά έχουν οδηγήσει τη χώρα σε μια πρωτοφανή περιπέτεια. Και από κει και πέρα, έχοντας εξορθολογήσει τα δημόσια οικονομικά, έχοντας βάλει τη χώρα σε μια ρότα αναπτυξιακή, να μπορούμε αυτονόμως να χαράσσουμε πολιτική και να βλέπουμε αδυναμίες, στρεβλώσεις, προβλήματα, πού πρέπει να δώσεις, πού πρέπει να σφίξεις.
Αυτή είναι η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα, την οποία την ξέρουμε όλοι πάρα πολύ καλά και πολλές φορές παίζουμε ένα παιχνίδι υποκριτικό μεταξύ μας.
Το μεταφορικό ισοδύναμο, λοιπόν, δεν είναι υποκατάστατο της φορολογικής πολιτικής, την οποία θα ανακτήσει η χώρα μας με την έξοδο από το μνημόνιο. Το μεταφορικό ισοδύναμο, όμως, είναι ένα πάγιο αίτημα, το οποίο εμείς, εγώ προσωπικά, αισθάνομαι περηφάνια που το καταφέρνουμε μέσα σε πλαίσιο μνημονίων. Διότι άλλες κυβερνήσεις δεν το έφεραν όταν είχαν ανάπτυξη 3% και 4% και η χώρα οργάνωνε Ολυμπιάδες. Δεν σκέφτηκε ποτέ κανείς τα νησιά μας και τη νησιωτικότητα. Αυτή είναι η αλήθεια.
Το μεταφορικό ισοδύναμο, λοιπόν, θα εφαρμοστεί πιλοτικά από 1η Ιουλίου 2018. Και από 1η Ιανουαρίου 2019 σε όλα τα νησιά πλην Κρήτης, Εύβοιας και Λευκάδας.
Στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, οι αναπτυξιακές δυνατότητες που είχαν παραμεληθεί στο παρελθόν, πρέπει τώρα να αξιοποιηθούν δυναμικά, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή, η απασχόληση και τα εισοδήματα συνολικά.
Μαζί με την φροντίδα του περιβάλλοντος, τις υποδομές και τις κοινωνικές υπηρεσίες, αυτές πρέπει να είναι οι κατευθύνσεις των παρεμβάσεων τόσο των κρατικών πολιτικών, όσο και της δραστηριότητας της τοπικής αυτοδιοίκησης, 1ου και 2ου βαθμού.
Άκουσα, λοιπόν, σήμερα πολίτες και εκπροσώπους φορέων να μου λένε κάτι ορθό, κατά τη γνώμη μου. Ότι το μεταφορικό ισοδύναμο, δηλαδή η δυνατότητα να μετακινείται ο πολίτης, ο νησιώτης, αλλά και τα εμπορεύματα που έρχονται στο νησί, με το ίδιο κόστος με το οποίο μετακινείται ο πολίτης που κατοικεί στην ενδοχώρα, στο μεταφορικό αυτό ισοδύναμο πρέπει να συμπεριλάβουμε πέρα από τους πολίτες, πέρα από τα εμπορεύματα και τα καύσιμα. Διότι αυτό θα δώσει τη δυνατότητα να έχουμε μια χειροπιαστή διαφορά στην καθημερινότητα του πολίτη. Θέλω, λοιπόν, να δεσμευτώ στο κλείσιμο του συνεδρίου, ότι μαζί με τον αρμόδιο υπουργό Νησιωτικής Πολιτικής που εξετάζουμε το σχέδιο νόμου που θα έρθει στη Βουλή, θα δούμε όλες τις προϋποθέσεις ώστε να ενταχθούν και τα καύσιμα, ώστε μεταφορικό ισοδύναμο να μη σημαίνει μόνο φθηνή μεταφορά από τη Λέσβο και τα άλλα νησιά προς το κέντρο, αλλά και φθηνότερη βενζίνη, φθηνότερο πετρέλαιο θέρμανσης για τους νησιώτες μας, για τους κατοίκους των νησιωτικών περιοχών.
Έρχομαι τώρα στον πρωτογενή τομέα του Βορείου Αιγαίου που πιστεύω ότι έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης και αναδείχθηκαν σε αυτό το διήμερο συνέδριο.
Βασικότερες καλλιέργειες, είναι οι ελιές, είναι παγκοσμίως φημισμένο το λάδι, ιδίως εδώ στη Μυτιλήνη , η αμπελουργία και τα κρασιά της Σάμου και της Λήμνου, τα κηπευτικά, η μαστίχα της Χίου. Βασικό ρόλο παίζει και η κτηνοτροφία, ιδιαίτερα στην Λέσβο και τη Λήμνο, αλλά και η μελισσοκομία και η αλιεία.
Βασικό αναπτυξιακό εργαλείο για τον αγροτικό τομέα σε όλη τη χώρα αλλά και στο Βόρειο Αιγαίο, είναι το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020.
Στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, έχει εκχωρηθεί το 37% των πόρων του προγράμματος, που αντιστοιχεί σε έργα ύψους 38,5 εκατ. ευρώ.
Μαζί με τα 23,5 εκατ. του προγράμματος LEADER, το ποσόν φτάνει, συνολικά, στα 62 περίπου εκατομμύρια ευρώ.
Ενώ στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, 2014-2020, έχουν ενταχθεί έργα συνολικού προϋπολογισμού 131 εκατομμυρίων, από τα οποία έχουν ήδη πληρωθεί 83 εκατ. ευρώ.
Έτσι το συνολικό ποσό των χρηματοδοτήσεων, στον αγροτικό κόσμο, φτάνει τα 144,8 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον ρυθμίσεις έχουν προβλεφθεί για την στήριξη της νησιωτικότητας.
Το βασικό πρόγραμμα ενίσχυσης των νέων αγροτών, ειδικά για τα νησιά μας, αυξάνεται από 17.000 έως και 22.000 ευρώ.
Όλοι οι δικαιούχοι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα, δεν έμεινε κανείς απέξω.
Ενώ για πρώτη φορά εφαρμόζονται για τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις των μικρών νησιωτικών περιοχών, προγράμματα ενίσχυσης, ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ .
Υπάρχει, επίσης, ειδικό πρόγραμμα ενισχύσεων ύψους 24 εκατ. ευρώ, το πρόγραμμα μικρών νησιών Αιγαίου, που εφαρμόζεται κάθε χρόνο.
Στόχος του είναι να τονώσει τον αγροδιατροφικό τομέα της Περιφέρειας, σε δύο βασικούς άξονες ενίσχυσης: Την μεταφορά πρώτων υλών από την ηπειρωτική Ελλάδα στα μικρά νησιά και τις εξαγωγές της τοπικής γεωργικής παραγωγής από τα μικρά νησιά προς άλλες περιοχές. Στο πλαίσιο της διαδικασίας ενδιάμεσης αναθεώρησης, το πρόγραμμα αυτό θα αυξηθεί στα 40 εκατ. ευρώ.
Ειδικά για την ενίσχυση του συνεργατισμού και της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στην αγροτική δραστηριότητα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα παραχωρήσει ένα ελαιόκτημα 86,5 στρεμμάτων, με τα υφιστάμενα κτίσματα, στην ΚΟΙΝΣΕΠ ΜΟΔΟΥΣΑ, στη περιοχή «Κάτω Τρίτος» Λέσβου. Εκεί θα αναπτυχθούν δράσεις, για τη δημιουργία επιδεικτικού αγροκτήματος, τη διατήρηση της ντόπιας ποικιλίας ελιάς και την ενίσχυση του εργαστηρίου ελαιολάδου που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις.
Στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, για τον τομέα της αγροδιατροφής υποβλήθηκαν 3 προτάσεις, με προϋπολογισμό ύψους 3,1 εκατ. ευρώ.
Έρχομαι σε άλλα θέματα αναπτυξιακά, σε άλλους τομείς της παραγωγικής δραστηριότητας.
Στον 1ο κύκλο του Αναπτυξιακού Νόμου που ψηφίσαμε, έχουν υποβληθεί στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου συνολικά 9 προτάσεις, εκ των οποίων οι 4 αφορούν ξενοδοχειακές επενδύσεις, συνολικού προϋπολογισμού 40 εκατομμυρίων ευρώ, οι 3 στον τομέα της αγροδιατροφής και οι άλλες 2 στον τομέα των υπηρεσιών.
Με το πρόγραμμα «Επιχειρούμε έξω» προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, ενισχύονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας.
Ήδη 11 επιχειρήσεις στο Β. Αιγαίο έχουν αιτηθεί χρηματοδότησης ύψους 455.000 ευρώ.
Με το πρόγραμμα «Ερευνώ –Καινοτομώ- Δημιουργώ» ενισχύουμε την έρευνα και την καινοτομία και τη σύζευξή τους με την παραγωγή.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να αναπτύξουν την έρευνα στον τομέα τους, καθώς και συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς.
Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος, στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου βρίσκονται στο στάδιο της ένταξης 10 προτάσεις, συνολικού προϋπολογισμού περίπου κοντά στα 2 εκατ. ευρώ.
Αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις, που θέτει η νησιωτικότητα, αλλά και τις έκτακτες ανάγκες που δημιούργησε η προσφυγική κρίση, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης δημιούργησε το 2017 τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα Νοτίου και Βορείου Αιγαίου με στόχο να στηριχθούν με στοχευμένο τρόπο τα νησιά του Αιγαίου.
Τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους και συνάντησαν οφείλω να πω μεγάλη επιτυχία:
Στο Ειδικό αναπτυξιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου εντάσσονται 44 έργα συνολικού προϋπολογισμού 44 εκ €.
Επιπλέον, 22 έργα συνολικού προϋπολογισμού 22 εκατ. € που είχαν υποβληθεί στο Ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου, εντάσσονται σε άλλα προγράμματα.
Έτσι, χρηματοδοτούνται έργα υποδομών σε όλους τους τομείς – στην ύδρευση, την αποχέτευση, τα λιμάνια και την οδοποιία, τον πολιτισμό και τον τουρισμό, την υγεία και την εκπαίδευση, σε όλους τους τομείς. Αλλά και παρεμβάσεις στοχευμένες που αφορούν την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας.
Πρόκειται για κρίσιμες υποδομές, που αναβαθμίζουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες των νησιών και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Τέλος, σχετικά με την υποστήριξη των Δήμων, το Υπουργείο Εσωτερικών δημιούργησε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία:
Αναφέρομαι στο πρόγραμμα “Φιλόδημος” που είναι για πρώτη φορά μετά την κρίση ένα πρόγραμμα που ενισχύει ουσιαστικά την τοπική αυτοδιοίκηση με χορήγηση επενδυτικών δανείων από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού, και δημοτικές επιχειρήσεις, με σκοπό την κατασκευή έργων υποδομής και κοινής ωφέλειας.
Οι προϋπολογισμοί των Δήμων δεν επιβαρύνονται, καθώς τα δάνεια αποπληρώνονται μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Επιπλέον, το Ειδικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης Δήμων, έχει σαν στόχο την χρηματοδότηση έργων προμηθειών, υπηρεσιών και μελετών για τους δήμους όλης της χώρας. Οι πόροι του προγράμματος προέρχονται από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων.
Στους Δήμους της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου έχουν παραχωρηθεί από το 2017 ως τώρα, επιχορηγήσεις συνολικού ύψους 7 εκατομμυρίων ευρώ.
Αφορούν την κάλυψη ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, την πρόληψη και αντιμετώπιση ζημιών από θεομηνίες, την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, και την ενίσχυση των μικρών νησιωτικών δήμων.
Έρχομαι τώρα σε έναν τομέα που πιστεύω ότι πάει πολύ καλά. Δεν το γνωρίζουν πολλοί, πάει πολύ καλά μέσα στην κρίση και μέσα στην προσφυγική κρίση, έχει όμως ακόμα μεγαλύτερα περιθώρια. Και αναφέρομαι στον τομέα του τουρισμού. Θέλω όμως μπαίνοντας στα θέματα του τουρισμού, να κάνω την εξής εισαγωγική παρατήρηση.
Είναι γεγονός ότι η προβολή του Προσφυγικού από ελληνικά και ξένα μέσα ενημέρωσης είχε στιγμιαία αρνητική επίπτωση στον τουρισμό. Όμως αυτή η εξέλιξη, έχει πλήρως ανατραπεί. Και οι προβλέψεις λένε ότι αυτή η ανοδική πορεία θα συνεχιστεί.
Θέλω να σας πω μόνο κάτι, που μας είπε η υπουργός Τουρισμού στη σύσκεψη που κάναμε πριν από λίγο. Ότι το 2017 η Σάμος και η Χίος είχαν το μεγαλύτερο ρεκόρ αφίξεων από ποτέ άλλοτε. Όχι απλά τη μεγαλύτερη άνοδο σε σχέση με το 2016, από ποτέ άλλοτε, και η Λέσβος ακολουθούσε ως δεύτερο μεγαλύτερο ρεκόρ. Κάποιοι λένε ότι μπορεί αυτό να οφείλεται και στο γεγονός ότι υπήρχε πολύ μεγάλη αύξηση των τουριστικών ροών όχι μόνο των προσφυγικών, των τουριστικών ροών από την Τουρκία. Καλοδεχούμενη.
Όμως η πραγματικότητα είναι ότι είχαμε μια πολύ μεγάλη αύξηση στον τουρισμό στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και οι ενδείξεις από τις κρατήσεις λένε ότι φέτος θα είναι μια εξαιρετικά καλή χρονιά.
Θέλω να επισημάνω ότι η Περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου, που φαίνεται να υστερεί από πλευράς τουριστικού δυναμισμού, βρίσκεται στην πραγματικότητα στη φάση συγκρότησης ενός νέου τουριστικού μοντέλου, αξιοποιώντας όλα τα πλεονεκτήματα τα πολιτιστικά, ιστορικά, τα φυσικά πλεονεκτήματα, καθώς και το πλεονέκτημα της ποιοτικής εστίασης.
Υπάρχουν στο Βόρειο Αιγαίο, δεν ξέρω αν το γνωρίζουμε όλοι, 21 παραλίες βραβευμένες με γαλάζια σημαία.
Ενώ, το Βόρειο Αιγαίο είναι ένας κορυφαίος πολιτιστικός προορισμός, με μνημεία του αρχαίου, του ρωμαϊκού, του βυζαντινού και του σύγχρονου πολιτισμού. Καθώς και μνημεία φυσικής ιστορίας, τα οποία στην πλειοψηφία τους έχουν υπαχθεί σε διεθνή καθεστώτα προστασίας.
Το 2017 επισκέφθηκαν το Βόρειο Αιγαίο, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε εδώ, 365.000 επισκέπτες. Ενώ οι διανυκτερεύσεις αυξήθηκαν κατά 30% και οι εισπράξεις, ισόποσα, κοντά στο 30%.
Στα 4 διεθνή αεροδρόμια της Περιφέρειας, της Λέσβου, της Σάμου, της Χίου και της Λήμνου, εγκαινιάστηκαν το 2017 16 νέες απευθείας αεροπορικές συνδέσεις με την Ευρώπη. Και διακινήθηκαν περίπου 170.000 επιβάτες. Η αύξηση ήταν 18%, σε σχέση με το 2016.
Μια αύξηση, που για τη Μυτιλήνη της προσφυγικής κρίσης και των μεγάλων προβλημάτων, έφθασε το 37,5%.
Οι εξελίξεις, σε ό,τι αφορά τις αφίξεις και οι υπάρχουσες δυνατότητες, τροφοδοτούν έναν δυναμισμό στον τομέα των επενδύσεων.
Μεταξύ άλλων, μιας και μιλάμε για πτήσεις, έχουμε και το ελπίζω να είναι τσάρτερ αυτό που περνάει από επάνω μας και να μεταφέρει τουρίστες.
Οι εξελίξεις, λοιπόν, σε ό,τι αφορά τις αφίξεις και οι υπάρχουσες δυνατότητες, τροφοδοτούν έναν δυναμισμό και στον τομέα των επενδύσεων. Μεταξύ άλλων, στην Περιφέρεια έχουν υποβάλλει αιτήματα για αδειοδότηση 3 ξενοδοχειακές μονάδες, 6 μονάδες ιαματικού τουρισμού, 1 συνεδριακό κέντρο και 1 σύνθετο τουριστικό κατάλυμα, που υπάγονται στην κατηγορία 4 ή 5 αστέρων και είναι δυναμικότητας άνω των 300 κλινών.
Στο πρόγραμμα “Ενίσχυση Τουριστικών Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών”, στο Βόρειο Αιγαίο έχουν ενταχθεί 52 επιχειρήσεις για την υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων, συνολικού ύψους 6 εκατ. ευρώ.
Τον Νοέμβριο δημοσιεύτηκε η πρόσκληση του προγράμματος “Ενίσχυση της Ίδρυσης και Λειτουργίας Μικρομεσαίων Τουριστικών Επιχειρήσεων”, συνολικού προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ. Και η περίοδος υποβολής αιτήσεων λήγει στα μέσα του μήνα που τρέχει.
Έργα τουρισμού για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου έχουν ενταχθεί στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και αφορούν δράσεις τουριστικής προβολής, την ανάδειξη των οικοσυστημάτων μέσα σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, τη συντήρηση και ανάδειξη του απολιθωμένου δάσους στη Λέσβο, τη δημιουργία δικτύου πεζοπορικών διαδρομών στη Σάμο, την ανάδειξη του φυσικού τοπίου στην περιοχή “Σπηλιά Πυθαγόρα” στη Σάμο, και την προστασία και φύλαξη του “Δάσους Ράντη” στην Ικαρία.
Έρχομαι, τώρα, στον τομέα του Πολιτισμού. Έναν κρίσιμο επίσης τομέα, διότι η Ελλάδα είναι αυτός ο συνδυασμός. Δεν είναι μόνο η φυσική ομορφιά. Είναι ο συνδυασμός αυτής της απαράμιλλης ομορφιάς με βαριά πολιτισμική κληρονομιά.
Και όλοι αντιλαμβάνεστε ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία η ανάδειξη του πολιτισμικού φορτίου και για τον τουρισμό, αλλά και για τη μόρφωση των παιδιών μας, τη γνώση της ιστορίας μας. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναδείξουμε και να φροντίσουμε το πολιτιστικό μας κεφάλαιο.
Το Υπουργείο Πολιτισμού αναπτύσσει μια έντονη δραστηριότητα χάρη στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας, αλλά και χάρη στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού Βορείου Αιγαίου, που έχει διαμορφώσει το Υπουργείο Οικονομίας.
Μελέτες και έργα συντήρησης και αποκατάστασης ιστορικών μνημείων πραγματοποιούνται τούτη την ώρα στη Λέσβο, τη Λήμνο, τον Άη Στράτη, τη Χίο, τη Σάμο και την Ικαρία. Ειδική φροντίδα έχει ληφθεί για την αποκατάσταση των μεταβυζαντινών μνημείων της Λέσβου, που επλήγησαν από τον σεισμό της 12ης Ιουνίου του 2017.
Παράλληλα, έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες πρωτοβουλίες για τη διαφύλαξη της Άϋλης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, όπως η μαστιχοκαλλιέργεια στη Χίο, η παραδοσιακή ναυπηγική, η τεχνική της ξερολιθιάς, καθώς και η τοπική παράδοση στην οινοπαραγωγή και την παρασκευή του ποτού -του εθνικού ποτού θα έλεγε κανείς- του ούζου, που εδώ στη Μυτιλήνη είναι εξαιρετικό.
Από τις δεκάδες δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, στα νησιά της Περιφέρειας, εγώ θα αναφερθώ ενδεικτικά σε δύο:
Η πρώτη, αφορά το Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά στη Λέσβο, έργο της Εταιρείας «Αρχιπέλαγος», βιομηχανικό δημιούργημα της οικογένειας Αλεπουδέλη. Το μνημείο αποτελεί σημαντικό πολιτισμικό πόρο του τόπου και προβάλλει τη σημαντική παράδοση της τοπικής βιομηχανικής ελαιουργίας στο νησί, ας μην ξεχνάμε, στο νησί του Οδυσσέα Ελύτη. Αλλά, βεβαίως, προβάλλει και το έργο πολλών Λέσβιων δημιουργών, που συνεισέφεραν στην πνευματική ζωή της Ελλάδας.
Η τελική αποδοχή της δωρεάς εκ μέρους της εταιρίας «Αρχιπέλαγος» βρίσκεται στη φάση νομοτεχνικής επεξεργασίας.
Η δεύτερη αφορά το μεσαιωνικό κάστρο, στον Μόλυβο. Το έργο, που θα υλοποιηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, αφορά την στερέωση των βραχωδών πρανών του κάστρου, συνολικού προϋπολογισμού ενός εκατομμυρίου 100 χιλιάδων ευρώ.
Και θα πρέπει να σημειώσουμε, τέλος, ότι το Υπουργείο Πολιτισμού στηρίζει και τις σύγχρονες πολιτιστικές δραστηριότητες στην Περιφέρεια, οι οποίες έχουν αποκτήσει σημαντική απήχηση, ακόμη και σε διεθνές επίπεδο.
Και αναφέρομαι, θα καταλάβατε, στο “Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών στο νησί της Μαστίχας”, το “Φεστιβάλ Ηραία Πυθαγόρεια”, το “Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου”, το Μουσείο-Βιβλιοθήκη του Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ. Επίσης, το ιστορικό Αναγνωστήριο της Αγιάσου, καθώς και το “Μορφωτικό και Πολιτιστικό Ίδρυμα Νικόλαος Παπαδημητρίου”, με το μοναδικό ψηφιακό μουσείου του ζωγράφου Γεώργιου Ιακωβίδη.
Αυτή, λοιπόν, τη μεγάλη πολιτιστική μας κληρονομιά οφείλουμε να την αναδείξουμε, να τη φροντίσουμε, να τη συντηρήσουμε.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα των υποδομών.
Το πρώτο, στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ, είναι η αντιμετώπιση των καταστροφών που είχαμε στον σεισμό του 2017. Υπήρξε άμεση -πιστεύω- ανταπόκριση των υπηρεσιών. Αλλά και προβλέψεις για ουσιαστικότερη στήριξη των πολιτών και την κάλυψη των έκτακτων στεγαστικών και άλλων αναγκών.
Το σύνολο των υπουργικών αποφάσεων που εκδόθηκαν κάλυψε προϋπολογισμό περισσότερο από 43 εκατομμύρια ευρώ.
Ακόμα, χορηγήθηκε Δωρεάν Κρατική βοήθεια για την κατεδάφιση των πληγέντων κτιρίων που κρίθηκαν ετοιμόρροπα.
Ενώ, αν δεν κάνω λάθος Δήμαρχε, 2,5 εκατομμύρια ευρώ επιχορηγήθηκε ο Δήμος Λέσβου, για την εναλλακτική διαχείριση των προϊόντων κατεδαφίσεων, για τη διάσωση, αλλά και την επαναχρησιμοποίηση υλικών στους παραδοσιακούς οικισμούς.
Θέλω, επίσης, να αναφερθώ σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, που αφορά το κόστος των άγονων αεροπορικών γραμμών. Για πολλά χρόνια, το κόστος των άγονων έφτανε τα 46 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Εξορθολογήσαμε το σύστημα, κάναμε διαγωνισμούς και το κόστος από τα 46 εκατομμύρια έπεσε στα 10 εκατομμύρια τον χρόνο.
Με τα χρήματα που εξοικονομήθηκαν το 2017 και το 2018 η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας προβαίνει τώρα σε έναν διαγωνισμό για την προμήθεια ελικοπτέρων παντός καιρού για πτήσεις μεταφοράς επιβατών στο Βόρειο Αιγαίο, τα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες. Και αντιλαμβάνεστε ότι αυτό αφορά κυρίως τις αεροδιακομιδές, πράγμα το οποίο είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τις τοπικές κοινωνίες των νησιών μας.
Αυτό το παράδειγμα σας το έθεσα για να συνειδητοποιήσουμε ότι για δεκαετίες ολόκληρες υπήρξε σπατάλη χρημάτων, αλόγιστη, η οποία με μια λελογισμένη χρήση μπορεί να οδηγήσει σε αποτελέσματα τα οποία θα δώσουν πολύ συγκεκριμένες δυνατότητες στις τοπικές κοινωνίες.
Επίσης, σήμερα, προχωρούν έργα υποδομών, που για χρόνια έμεναν στις εξαγγελίες.
Βρισκόμαστε στη φάση ολοκλήρωσης της μελέτης για τη Νότια Παράκαμψη Μυτιλήνης. Και ο Οδικός Άξονας Καλλονής-Πέτρας επίσης, ενώ προχωρά κανονικά η κατασκευή του Οδικού Άξονα Καλλονής-Σιγρίου Λέσβου.
Το επιβατικό και το εμπορικό λιμάνι στο Σίγρι αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τον ερχόμενο Μάρτη του 2019.
Ενώ προχωρούν το Προγραμματικό Σχέδιο του νέου και του παλιού λιμανιού της Μυτιλήνης, η μελέτη Αντιμετώπισης Φαινομένων Διάβρωσης στην Ακτογραμμή Ερεσού, το Προγραμματικό σχέδιο Αντιπλημμυρικής Προστασίας του νησιού της Λέσβου, η μελέτη του Φράγματος Τσικνιά, όπου θα ληφθούν υπόψη όλες οι περιβαλλοντικές παράμετροι.
Ακόμα, προχωρά για δημοπράτηση το διαχειριστικό Σχέδιο υδατικών πόρων Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, ενώ σήμερα πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας του Βοστανείου Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης.
Έρχομαι στα θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος.
Η κύρωση των δασικών χαρτών πιστεύω ότι έρχεται να λύσει σημαντικά προβλήματα που έχουν σχέση με την οικονομική εκμετάλλευση των δασικών εκτάσεων.
Στα σχέδια του Υπουργείου Ενέργειας, του Γιώργου του Σταθάκη, είναι η νομοθετική ρύθμιση, μέσα στο 2018, που θα δώσει τη δυνατότητα τακτοποίησης εκμεταλλεύσεων σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα, τη δυνατότητα νομιμοποίησης υφιστάμενων κάμπινγκ και νομιμοποίησης υφιστάμενων κατασκηνώσεων.
Όπως και τη δυνατότητα χωροθέτησης νέων έργων υποδομής σε περιοχές NATURA.
Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης χρηματοδοτεί με ειδικό μέτρο τη στήριξη της αναδάσωσης και της δημιουργίας δασικών εκτάσεων. Ένα μέτρο που ενεργοποιείται για πρώτη φορά στη χώρα μας.
Σε ό,τι αφορά τις δασικές πυρκαγιές, παρόλο που το 2017 δεν παρατηρήθηκε καμία πυρκαγιά στο Βόρειο Αιγαίο, θα αξιοποιηθεί το πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας για την αντιπυρική προστασία των δασών και θα προσληφθούν στην Περιφέρεια 193 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων για αυτό τον σκοπό.
Οι κύριοι άξονες της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δάση θα αφορούν την οικονομία του δάσους, την κλιματική αλλαγή, την προστασία και τις οικοσυστημικές λειτουργίες, καθώς και τις λειτουργίες έρευνας, παρακολούθησης και διακυβέρνησης.
Έρχομαι τώρα στα θέματα που αφορούν την Ενέργεια.
Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή μας πολιτική, για τα νησιά του Αιγαίου έχει ιδιαίτερη σημασία, θα έλεγα, από δύο απόψεις.
Πρώτον γιατί το ενεργειακό τοπίο αλλάζει, λόγω της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Και δεύτερον, γιατί η παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, αποτελεί για την Περιφέρεια μια σημαντική αναπτυξιακή δυνατότητα, μέσα από την αξιοποίηση του πολύ υψηλού ενεργειακού δυναμικού της περιοχής.
Για τον λόγο αυτό δημιουργήσαμε ένα σαφές, σταθερό θεσμικό πλαίσιο με δύο εργαλεία: το Ειδικό Χωροταξικό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τις λεγόμενες Ενεργειακές Κοινότητες.
Ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία αναθεώρησης του Ειδικού Χωροταξικού των Ανανεώσιμων Πηγών.
Η διαδικασία αυτή θα αποτελέσει το αντικείμενο εντατικής διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες, τους παραγωγικούς φορείς, τις αρμόδιες περιφερειακές και δημοτικές αρχές.
Ταυτόχρονα, με τις Ενεργειακές Κοινότητες δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σε πολίτες, αλλά και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να εμπλακούν στον ενεργειακό σχεδιασμό και να αποκτήσουν διττό ρόλο ως καταναλωτές, αλλά και ως παραγωγοί ενέργειας.
Τα λεγόμενα Έξυπνα Νησιά είναι αυτά τα οποία βασίζουν την ενεργειακή τους αυτονομία, σε έξυπνους μετρητές για παραγωγούς και καταναλωτές.
Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε, πριν λίγο καιρό, με τη στήριξη και του έργου “Πράσινο Νησί” στον Άη Στράτη, καθώς και των υβριδικών έργων στην Ικαρία, στα οποία περιλαμβάνονται μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τα “Ενεργειακά Νησιά”, εξετάζεται και η ένταξη στο πρόγραμμα και άλλων νησιών του Β. Αιγαίου, όπως η Λέσβος και η Λήμνος.
Η ανάπτυξη της γεωθερμίας, επίσης, είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο, που αφορά τη Λέσβο, τη Χίο και την Ικαρία.
Το Υπουργείο Ενέργειας προτίθεται να φέρει σύντομα σε διαβούλευση ένα νέο νομοσχέδιο για την αξιοποίηση της γεωθερμίας από τις τοπικές κοινωνίες για θέρμανση, αλλά και ως εργαλείο τουριστικής ανάπτυξης, μέσα από τα ιαματικά λουτρά.
Στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής, είχαμε, πρώτα και κύρια, την αντιμετώπιση του «μαύρου» στους τηλεοπτικούς δέκτες 410 χιλιάδων πολιτών, όπως αυτή προέκυψε μέσα από τη μετάβαση στο ψηφιακό σήμα.
Έτσι σήμερα στα Ψαρά και τους Φούρνους, πάνω από 446 νοικοκυριά, που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, απέκτησαν πρόσβαση στο ψηφιακό σήμα. Ενώ, σύντομα, θα καλυφθεί το σύνολο των αναγκών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, μέσα από τη δράση για την καθολική τηλεοπτική κάλυψη.
Και δεύτερον, δόθηκε πρόσβαση στο διαδίκτυο σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών.
Σύγχρονες ευρυζωνικές υπηρεσίες είναι διαθέσιμες σε 111 οικισμούς της Λέσβου και της Χίου και καλύπτουν συνολικά 21.000 κατοίκους.
Επιπλέον, υλοποιείται δράση, προϋπολογισμού 3,5 εκατ. ευρώ, για δωρεάν κινητή ή δορυφορική σύνδεση στο διαδίκτυο, για όσους διαβιούν σε απομακρυσμένα νησιά. Ως σήμερα, έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα δεκάδες νοικοκυριά στον Άη Στράτη, τις Οινούσσες και τα Ψαρά.
Και κλείνω, φίλες και φίλοι, με τα θέματα της Υγείας.
Στον τομέα της υγείας, βρισκόμαστε, το γνωρίζετε καλά, σε μια διαρκή προσπάθεια επέκτασης και εκσυγχρονισμού του εξοπλισμού στα νοσοκομεία μας, καθώς και κάλυψης των μεγάλων αναγκών σε ιατρικό, νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό.
Η προσπάθεια αυτή, αποτελεί βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης, ακόμα και στις πιο δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, στις οποίες βρεθήκαμε. Και, βεβαίως, αφορά την περιφέρεια Βόρειου Αιγαίου.
Θέλω εδώ, όμως, να σας θυμίσω κάτι. Γιατί γνωρίζω ότι παρά τις προσπάθειες, τις δύσκολες και ουσιαστικές προσπάθειες που έχουμε κάνει, κάθε φορά που προχωράμε σε μια διαδικασία πρόσληψης προσωπικού για τα δημόσια νοσοκομεία, ξέρετε ποια είναι η κριτική που ακούμε από την άλλη πλευρά; Ότι θέλουμε να στήσουμε μια οικονομία κρατοκεντρική, ότι θέλουμε τον κρατισμό. Ε, λοιπόν, πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Δεν είναι κρατισμός να μπορεί ο πολίτης στη Λήμνο, στον Άη Στράτη, στη Λέσβο, στα Ψαρά, στα απομακρυσμένα και στα λιγότερο απομακρυσμένα νησιά, να έχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αξιοπρεπή και ουσιαστική πρόσβαση σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας, το οποίο θα του δίνει τη δυνατότητα, ανεξάρτητα από την οικονομική του κατάσταση, να μπορεί να ζει με αξιοπρέπεια.
Αυτή τη μάχη τη δίνουμε, δεν την τελειώσαμε ακόμα, έχουμε δρόμο πολύ μπροστά μας. Είναι και μια μάχη με συμφέροντα, έχω να πω εγώ. Δεν είναι μόνο μια μάχη με γραφειοκρατικές δομές που μας εμποδίζουν. Με συμφέροντα που έχουν επενδύσει στον χώρο της υγείας. Το μεγάλο «πάρτι» έγινε στα χρόνια της ανάπτυξης στον χώρο της υγείας. Και συνεχίστηκε, δυστυχώς, και στα χρόνια της κρίσης. Και να ‘σου τα σκάνδαλα που αφορούν το φάρμακο, που αφορούν την προμήθεια των υλικών και να, λοιπόν, η βασική αιτία που το σύστημα υγείας αντιμετωπίζει τόσο μεγάλα προβλήματα και να, λοιπόν, γιατί βρεθήκαμε εμείς σε συνθήκες δημοσιονομικής κρίσης και εξισορρόπησης, να μαζεύουμε τα ασυμμάζευτα.
Υπάρχει, λοιπόν, δρόμος μπροστά μας. Αλλά δίνουμε προσπάθεια. Προσπάθεια που συνοδεύεται και με το οριστικό τέλος στο «πάρτι» της σπατάλης, με το οριστικό τέλος στο «πάρτι» της διαφθοράς και της διαπλοκής στη δημόσια υγεία, με το οριστικό τέλος και την κάθαρση –θα πω εγώ- για όσους σε όλο το προηγούμενο διάστημα έβαλαν το χέρι στο μέλι. Και αυτό αποτέλεσε μια ύβρη απέναντι στον ελληνικό λαό, που δεινοπαθούσε για να ξεπεράσει την κρίση.
Εδώ, λοιπόν, στο Β. Αιγαίο βρίσκονται σε εξέλιξη έργα προμήθειας νέου εξοπλισμού για μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας στα νοσοκομεία Χίου, Λήμνου, και Μυτιλήνης, συνολικής δαπάνης 13 εκατομμυρίων ευρώ.
Στο Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού για το Βόρειο Αιγαίο, με πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, έχουν ενταχθεί τα νοσοκομεία Μυτιλήνης, Ικαρίας, Λήμνου και Σάμου.
Η αύξηση του ιατρικού και λοιπού προσωπικού είναι μια γενική κυβερνητική κατεύθυνση.
Και από το 2015, στα πέντε νοσοκομεία της Περιφέρειας, έχουν δημιουργεί 94 νέες θέσεις γιατρών, από τις οποίες έχουν ως τώρα πληρωθεί οι 32. Γι’ αυτό λέω, έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας.
Έχουν, επίσης, γίνει 56 προσλήψεις μόνιμου λοιπού προσωπικού και πολλές ανάγκες καλύπτονται από προγράμματα του ΟΑΕΔ και επικουρικό προσωπικό.
Φίλες και φίλοι, μπορεί να μακρηγόρησα, αλλά είναι αναγκαίο ο Πρωθυπουργός, κλείνοντας ένα διήμερο συνέδριο, να αναφερθεί σε όσα περισσότερα τον παίρνει ο χρόνος να αναφερθεί από αυτά που ονομάζουμε συμπεράσματα του συνεδρίου και αποτελούν τις βασικές εξαγγελίες, αλλά και τον μπούσουλα πάνω στον οποίο θα κινηθούμε το επόμενο διάστημα.
Εγώ θέλω απέναντί σας να δεσμευτώ για κάτι: Το κρίσιμο για εμάς τώρα δεν είναι αυτά που εξαγγείλαμε σήμερα, δεν είναι αυτά που εξαγγείλαμε στα προηγούμενα 13 συνέδρια. Το κρίσιμο για εμάς τώρα -και εκεί που θα κριθούμε από εσάς σε ενάμισι χρόνο- είναι για το πόσα από αυτά, τι ποσοστό από αυτά, που σήμερα εξαγγείλαμε, θα τα έχουμε υλοποιήσει μέχρι τον Οκτώβρη του 2019.
Και αυτός είναι ο λόγος που έχουμε ήδη συστήσει μια ειδική ομάδα παρακολούθησης. Μια ειδική ομάδα παρακολούθησης για την υλοποίηση των δράσεων που εξαγγείλαμε -όπου, παρά το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν τελειώσει τα συνέδρια αυτά, έχει φτάσει σε ένα υψηλό ποσοστό, κοντά στο 1/3 – έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται. Οι ρυθμοί, βεβαίως, πρέπει να ανέβουν, οι ρυθμοί στα υπουργεία πρέπει να ανέβουν. Αυτό δεν θα γίνει χωρίς τη συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Και εγώ, λοιπόν, θέλω να σας πω ότι αυτό το υπουργικό συμβούλιο, που κάναμε εδώ στη Λέσβο, θα επαναληφθεί για την Περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου σύντομα στην Αθήνα. Και σύντομα, επίσης, θα επαναληφθεί δική μου επίσκεψη με κλιμάκιο υπουργών εδώ στο νησί σας και στα άλλα νησιά, για να δούμε πώς προχωρούν και πώς υλοποιούνται αυτές οι δεσμεύσεις.
Φίλες και φίλοι, για εμάς η προοπτική ενός συμμετοχικού σχεδιασμού για την επόμενη ημέρα της χώρας, είναι κρίσιμης σημασίας. Περνάμε έναν σημαντικό κάβο σε λίγες ημέρες. Θέλω να πιστεύω, με τις καλύτερες δυνατές προοπτικές, τους καλύτερους δυνατούς οιωνούς, ανοίγονται μπροστά μας θάλασσες πιο ήρεμες. Όμως, πιστεύω βαθειά ότι τώρα δεν είναι η ώρα να εφησυχάζουμε, αλλά τώρα είναι η ώρα να βάλουμε τα δυνατά μας, προκειμένου να κάνουμε πράξη την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια και την κρίση, αλλά και πράξη τον σχεδιασμό πολιτικής, κομμένο και ραμμένο στις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, κομμένο και ραμμένο στις δικές μας ιδέες και στις δικές μας αξίες.
Φτάνει πια, οχτώ χρόνια. Οχτώ χρόνια που η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός κυβερνιούνταν από τεχνοκράτες από το εξωτερικό.
Έρχεται η στιγμή που θα είμαστε εμείς υπεύθυνοι για τις δράσεις, τις πράξεις και τις παραλείψεις μας.
Κάποιοι λένε «τι θα γενούμε χωρίς βαρβάρους». Σας διαβεβαιώνω, θα είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα. Ελπίζω σε ένα μέλλον καλύτερο για τον τόπο, καλύτερο για τη χώρα, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, και για το νησί σας και για το Βόρειο Αιγαίο.
Αυτός ο τόπος έχει δυνατότητες, έχει αναξιοποίητες δυνατότητες.
Να δουλέψουμε μαζί, παρά τις διαφωνίες μας, για να τις αξιοποιήσουμε.
Θέλω, λοιπόν, να ευχαριστήσω θερμά και τον Δήμαρχο και την Περιφερειάρχη για τη συνεργασία και τη φιλοξενία και ας διαφωνούμε σε πολλά. Και όλους εσάς που βρεθήκατε αυτό το διήμερο να συνεδριάζετε εδώ με αγωνία για την επόμενη ημέρα του τόπου σας. Αλλά και αυτούς που καταθέτουν τη διαμαρτυρία, τη δική τους άποψη, η συμμετοχή τους εδώ, τους διαβεβαιώνω, θα ήταν πολύ πιο δημιουργική. Και η διαμαρτυρία δεκτή, αλλά η συμμετοχή είναι κρίσιμη. Διότι μόνο μέσα από τη συμμετοχή, τη διαβούλευση και τη συναπόφαση, μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις για την επόμενη ημέρα και μαζί να δουλέψουμε για να τις υλοποιήσουμε.
Δεν λείπει κανείς, δεν μπορεί να λείψει κανείς από αυτή την κοινή προσπάθεια. Δεν περισσεύει κανείς από αυτή την κοινή προσπάθεια.
Να είστε καλά.
Καλή δύναμη σας εύχομαι. Καλό αγώνα.
Γεια σας.
