Καλό μεσημέρι,
Ολοκληρώθηκε πριν από λίγο η Σύνοδος Κορυφής και εικάζω ότι έχουν ήδη δοθεί στη δημοσιότητα τα συμπεράσματα όπως αυτά επικυρώθηκαν από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Καταρχάς πρέπει να σας πω ότι έχουμε μία πολύ μεγάλη ανησυχία συνολικά στην Ευρώπη για το ζήτημα του κορονοϊού και δεν νομίζω ότι κάποιος μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος για το πότε θα μπορέσουμε να ξαναβρεθούμε όλοι μαζί. Είδατε ότι είχαμε και περιστατικά συναδέλφων οι οποίοι αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από τη Σύνοδο Κορυφής γιατί ήρθαν σε επαφή με κάποιο κρούσμα.
Και να ξεκινήσω από αυτό το θέμα, το οποίο μας απασχόλησε, πάλι, πολύ χθες το βράδυ. Θα ήθελα καταρχάς να επισημάνω αυτό το οποίο είπα και την προηγούμενη φορά: Ότι υπάρχει μία αυξανόμενη ανησυχία όλων μας για το δεύτερο κύμα, για την έκτασή του, για την έντασή του, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Υπήρξε μία, καταρχάς, συμφωνία σε μία πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση την οποία έκανε η Καγκελάριος Merkel -με την ιδιότητά της ως Προέδρου- να οργανώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα κάποιες συναντήσεις μέσω βίντεο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ώστε να μπορούμε να συζητάμε συγκεκριμένα θέματα γύρω από την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος του κορονοϊού.
Πιστεύω ότι όλοι έχουμε να μάθουμε από εμπειρίες άλλων κρατών-μελών από το τι έχουν κάνει καλά, από το τι δεν έχουν κάνει καλά. Και θεωρώ ότι αυτή η πρωτοβουλία της Καγκελαρίου κινείται στη σωστή κατεύθυνση και έρχεται να συμπληρώσει μία σειρά από σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί από την Επιτροπή κι έχουν επικυρωθεί από το Συμβούλιο σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ενοποιήσουμε την αντίδρασή μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Θεωρώ πολύ θετικό ότι σε επίπεδο ECDC έχουμε πια έναν ευρωπαϊκό χάρτη ανά περιφέρεια, ο οποίος αποτυπώνει με τρεις βασικούς χρωματικούς δείκτες το επίπεδο κινδύνου με κοινά κριτήρια τα οποία έχουμε συμφωνήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θεωρώ επίσης θετικό ότι η Ελλάδα, όπως φαίνεται και από αυτόν τον χάρτη, ακόμα είναι μία από τις χώρες που τα καταφέρνει σχετικά καλύτερα, τουλάχιστον σε σχέση και με την Δυτική Ευρώπη αλλά και με την Ανατολική Ευρώπη.
Αλλά γνωρίζουμε, επίσης, πάρα πολύ καλά ότι αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή αν δεν είμαστε προσεκτικοί, αν δεν εξακολουθούμε να εφαρμόζουμε τα μέτρα των ειδικών με μεγάλη έμφαση στα βασικά μέτρα πρόληψης, τα οποία γνωρίζουμε ότι δεν έχουν και σημαντικό οικονομικό κόστος.
Έθεσα επίσης το ζήτημα της προετοιμασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από τώρα, για την επόμενη ανοιξιάτικη και καλοκαιρινή τουριστική περίοδο. Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, ειδικά για τις χώρες οι οποίες είναι πολύ εξαρτημένες από τον τουρισμό, να καταλήξουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε κάποια κοινά πρωτόκολλα ώστε να μπορούμε να είμαστε πιο έτοιμοι για το 2021. Όλοι ελπίζουμε ότι την άνοιξη πια θα έχουμε στη διάθεσή μας ένα εμβόλιο αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο, έτσι ώστε να μπορέσουν όλοι να ταξιδεύουν με μεγαλύτερη ασφάλεια και με κοινά πρωτόκολλα τα οποία θα μπορούμε ελπίζω να συμφωνήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Έρχομαι τώρα εν συντομία στα υπόλοιπα θέματα τα οποία συζητήθηκαν. Θα καταλήξω με τα θέματα τα οποία αφορούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Έγινε εκτενής συζήτηση γύρω από το ζήτημα του Brexit. Όλοι υποστηρίξαμε ενθέρμως τη δουλειά την οποία έχει κάνει ο ευρωπαίος διαπραγματευτής, ο Michel Barnier. Λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός ότι αρχίζουν οι προθεσμίες και στενεύουν ιδιαίτερα. Εκφράσαμε και πάλι την επιθυμία μας να έχουμε μία λειτουργική, αγαστή, εμπορική σχέση με τη Μεγάλη Βρετανία.
Συμφωνήσαμε όμως -και είναι κοινή μας γραμμή αυτή- ότι δεν θα δεχθούμε οποιαδήποτε συμφωνία. Και ότι μία κακή συμφωνία είναι χειρότερη από το να μην έχουμε καθόλου συμφωνία. Θέλω να πιστεύω ότι θα μπορέσει να επιτευχθεί έστω και την τελευταία στιγμή μία πρόοδος. Απαιτείται βέβαια και μία αλλαγή στάσης από τη βρετανική πλευρά, αλλά έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στον ευρωπαίο διαπραγματευτή ο οποίος διαπραγματεύεται για λογαριασμό όλων μας και τον περιβάλλουμε με την απόλυτη εμπιστοσύνη μας.
Υπήρξε μία συζήτηση γύρω από τα θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, προετοιμασίας ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου. Επιβεβαιώθηκε επί της αρχής η πρόθεση σχεδόν όλων των κρατών-μελών να στοχεύσουμε πιο ψηλά, πιο φιλόδοξα, στη μείωση των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου στο 55% σε σχέση με το έτος βάσης που είναι το 1990. Γνωρίζετε ότι η Ελλάδα έχει ήδη καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή -όπως εξάλλου και όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες- το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα με πολλές πρωτοβουλίες οι οποίες, θέλω να τονίσω, έχουν και έναν έντονο αναπτυξιακό χαρακτήρα.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν αποτελεί απλά μία υποχρέωση την οποία έχουμε να διαφυλάξουμε τον έναν και μοναδικό πλανήτη στον οποίο όλοι κατοικούμε, δεν αποτελεί απλά ευθύνη απέναντι σε μία πραγματικότητα την οποία βιώνουμε κάθε χρόνο με φυσικές καταστροφές που ολοένα και εκδηλώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα. Αποτελεί και μια σημαντικότατη αναπτυξιακή ευκαιρία για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη να πρωταγωνιστήσει σε αυτό το οποίο αποκαλούμε πράσινη μετάβαση, με τεχνολογίες αιχμής, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να προσαρμοστούμε στους πολύ φιλόδοξους στόχους τους οποίους έχουμε θέσει.
Σήμερα το πρωί συζητήσαμε για τη σχέση την οποία πρέπει να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση, συνολικά, με την Αφρική, ένα θέμα το οποίο δυστυχώς δεν το συζητάμε αρκετά και στην Ελλάδα. Η Αφρική έχει πληθυσμό 1,3 δισεκατομμύρια και το 75% είναι κάτω των 30, είναι η πιο νεανική, η πιο αναπτυσσόμενη ήπειρος στον κόσμο. Η Ελλάδα γειτονεύει με την Αφρική, θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα αυτή η πολιτική ατζέντα και στο επίπεδο των επενδύσεων αλλά και φυσικά στο κρίσιμο χαρτοφυλάκιο το οποίο αφορά την Ελλάδα, που έχει να κάνει με τα ζητήματα της διαχείρισης της παράνομης μετανάστευσης.
Επιμείναμε αρκετές χώρες -και η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται σε αυτές- ώστε να προστεθεί στο κείμενο των συμπερασμάτων μια ρητή αναφορά σε πολιτικές επιστροφών και επανεισδοχής. Έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς, καθώς αυτή την εποχή συζητάμε το Σύμφωνο Ασύλου και Μετανάστευσης, ένας από τους βασικούς πυλώνες του οποίου θα είναι οι πολιτικές επιστροφών τις οποίες πρέπει η Ευρώπη να δρομολογήσει πια σε κεντρικό επίπεδο.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα τα οποία αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο, τη γειτονιά μας, τις σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία. Όπως γνωρίζετε το θέμα αυτό δεν επρόκειτο να συζητηθεί και δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη, αν ανατρέξει τουλάχιστον κανείς στην επιστολή την οποία έστειλε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου σε όλους τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων όπως κάνει πάντα πριν από κάποιες μέρες. Επιμείναμε και εγώ και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Συζητήθηκε το θέμα.
Ζητήσαμε να υπάρχει ρητή αναφορά στα συμπεράσματα, η οποία να καταδεικνύει την έντονη αποδοκιμασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις νέες μονομερείς, προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων ερευνητικών δραστηριοτήτων του Oruc Reis εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Συμφώνησαν τελικά οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων σε αυτές τις διατυπώσεις. Υπάρχει επίσης μια ρητή αναφορά στην ανάγκη να σεβαστεί η Τουρκία τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τόνισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την ξεχωριστή σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και κάλεσε την Τουρκία να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες, να εργαστεί για τη μείωση των εντάσεων και βέβαια ανέφερε για ακόμα μια φορά ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις σε συνέχεια των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της 2ας Οκτωβρίου.
Θα πω μόνο για το θέμα αυτό: Όταν συζητήσαμε εκτενώς το ζήτημα της Τουρκίας στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής ήταν εμφανές ότι έπρεπε να διανύσουμε αρκετό δρόμο για να εξηγήσουμε στους ευρωπαίους ομολόγους μας γιατί το ζήτημα αυτό δεν είναι απλά σημαντικό για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά γιατί αποτελεί καθοριστικής σημασίας για ολόκληρη την Ευρώπη, για τη γεωπολιτική σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου. Πιστεύω ότι μετά από κάθε συνεδρίαση διανύουμε ακόμα δρόμο σε αυτήν την κατεύθυνση και βέβαια θέλω να υπενθυμίσω ότι τα συμπεράσματα τα οποία επανεπιβεβαιώθηκαν σήμερα, στην παράγραφο 21 – αναφέρομαι στα συμπεράσματα της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής- λένε ξεκάθαρα, θέτουν μια ξεκάθαρη χρονική περίοδο κατά την οποία θα αξιολογηθεί η συμπεριφορά της Τουρκίας. Αναφέρεται με σαφήνεια ότι ο Δεκέμβριος είναι η καταληκτική ημερομηνία στην οποία η Ευρώπη πρέπει να καταλήξει και να πάρει τις αποφάσεις της σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει μονομερείς ενέργειες κλιμάκωσης που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο. Και δεν θέλω να επαναλάβω ότι αυτές οι ενέργειες, τα όπλα δηλαδή τα οποία έχει η Ευρώπη στη διάθεσή της, περιγράφονται με απόλυτη σαφήνεια στα συμπεράσματα κορυφής.
Έθεσα ένα ζήτημα ακόμα στους ευρωπαίους ομολόγους μου. Υπενθύμισα ότι σε προηγούμενες αποφάσεις Ευρωπαϊκών Συμβουλίων σχετικά με την τουρκική προκλητικότητα στη Συρία είχαν υπάρξει αποφάσεις -όχι όλων των κρατών-μελών, αλλά κάποιων κρατών-μελών- στις οποίες έκαναν μνεία τα συμπεράσματα σχετικά με εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Τουρκία. Το υπενθύμισα αυτό, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η καλύτερη έκφραση ευρωπαϊκής αλληλεγγύης απέναντι σε δύο κράτη τα οποία δοκιμάζονται από τέτοιες απειλές θα ήταν μία πρωτοβουλία ευρωπαϊκή ή ενδεχομένως πρωτοβουλίες σε επίπεδο κρατών-μελών της Ευρώπης, που να μην επιτρέπουν πια την πώληση όπλων στην Τουρκία, όπλα τα οποία ενδεχομένως να μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να απειλήσουν κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών-μελών.
Έθιξα το θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Νομίζω ότι η θέση μου έγινε απολύτως κατανοητή. Και θύμισα επίσης ότι άλλες χώρες, που δεν ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια, οι ΗΠΑ, πήραν την απόφαση να μην πουλήσουν αεροσκάφη πέμπτης γενιάς F-35 στην Τουρκία, γιατί η Τουρκία αγόρασε ένα οπλικό σύστημα από την Ρωσία το οποίο θεωρούν οι ΗΠΑ ότι αποτελεί απειλή για το ΝΑΤΟ. Και πολύ πρόσφατα μέχρι και ο Καναδάς πήρε μία απόφαση να σταματήσει, προσωρινά τουλάχιστον, εξαγωγές οπλικών συστημάτων στην Τουρκία για τα γεγονότα και την τουρκική επιθετικότητα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Θα σταματήσω εδώ εκφράζοντας την ευχή μου, για να τελειώσω από εκεί που ξεκίνησα, ότι τα πράγματα στο μέτωπο του κορονοϊού θα πάνε καλύτερα και θα μπορέσουμε τον Δεκέμβριο να βρεθούμε ξανά στις Βρυξέλλες. Διότι, όσο και αν η τεχνολογία μας βοηθάει να είμαστε σε πιο τακτική επαφή, σας διαβεβαιώνω ότι όταν πρόκειται κανείς να κάνει δύσκολες και σύνθετες διαπραγματεύσεις δεν υπάρχει υποκατάστατο για την ανθρώπινη επαφή την οποία εξασφαλίζει η φυσική μας παρουσία στην αίθουσα του Συμβουλίου.
Σταματώ εδώ και, κυρία Πελώνη, αν θέλετε να συντονίσετε τις ερωτήσεις των συναδέλφων σας δημοσιογράφων».
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, βλέπουμε τα τελευταία 24ωρα η Ευρώπη να στέλνει ηχηρά μηνύματα στην Τουρκία. Αναφέρομαι για παράδειγμα στη συνέντευξη που παραχώρησαν οι Υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας και της Γαλλίας, χρησιμοποίησαν σκληρή γλώσσα. Είναι ενδεικτικό, αν μη τι άλλο, ότι τα αποθέματα της υπομονής στις Βρυξέλλες στερεύουν για την Τουρκία.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω -σας άκουσα να μιλάτε προηγουμένως- τι κλίμα αποκομίσατε εσείς σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής σε σύγκριση με την προηγούμενη Σύνοδο της 2ας Οκτωβρίου; Αν έχει αλλάξει η εικόνα καθώς υπήρχαν χώρες που μέχρι πρότινος εμφανίζονταν διστακτικές στο να επιβληθούν κυρώσεις στη γειτονική χώρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ευρώπη δεν παίρνει, όπως ξέρετε καλά, αποφάσεις από τη μία στιγμή στην άλλη. Είναι σαν ένα υπερωκεάνιο το οποίο αργεί να στρίψει, όταν στρίβει όμως παίρνει μία πορεία η οποία είναι θα έλεγα πολύ σταθερή στην νέα κατεύθυνση την οποία έχει επιλέξει.
Ναι, πιστεύω ότι χώρες οι οποίες προσδοκούσαν σε μία πιο θετική εξέλιξη, αιφνιδιάστηκαν δυσάρεστα από την πρωτοβουλία της Τουρκίας να ξαναβγάλει το Oruc Reis για σεισμογραφικές έρευνες. Κάτι το οποίο κανείς δεν το ήθελε, ούτε εμείς το επιθυμούσαμε, προφανώς.
Όσο, όμως, η Τουρκία επιμένει να κλιμακώνει σε αυτή την κατεύθυνση, τόσο πιστεύω και χώρες οι οποίες μπορεί να είναι πιο καχύποπτες, πιο σκεπτικές, πιο προβληματισμένες, θα πείθονται ότι αυτό το οποίο δεν μπορεί τελικά να αμφισβητηθεί είναι η ευρωπαϊκή αξιοπιστία. Και η ευρωπαϊκή αξιοπιστία αποτυπώθηκε με τα συμπεράσματα της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής τα οποία αποτελούν πια ένα ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Δεν θέλω να πιστεύω, θα το ξαναπώ, ότι θα φτάσουμε στο σημείο να αναγκαστούμε – και χρονική ημερομηνία στην οποία θα πάρουμε την απόφαση θα είναι ο Δεκέμβριος- εξακολουθώ να ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί να το κάνουμε αλλά να μην αμφισβητεί κανείς ότι η Ευρώπη έχει την αποφασιστικότητα, εφόσον οι Τουρκία συνεχίσει σε τέτοιες προκλητικές ενέργειες, να προχωρήσει στη λήψη μέτρων. Και τα μέτρα αυτά θα είναι επώδυνα, δεν θα είναι συμβολικά.
Γιάννης Χρηστάκος (MEGA): Κύριε Πρόεδρε, αναφερθήκατε στη συζήτηση που κάνατε για τις δραματικές, όπως φαίνεται αυτές τις ώρες, επιπτώσεις του κορoνοϊού, κυρίως στην Κεντρική και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Θα ήθελα να μου πείτε, εάν μπορείτε, δύο κουβέντες παραπάνω για το τι συζητήσατε στο κοινό επίπεδο αντιμετώπισης σε σχέση με αυτά που ήδη ξέρουμε, δηλαδή αν βάλατε κάτι καινούργιο στο τραπέζι. Και να μου πείτε σε ποια κατάσταση είναι η Ελλάδα και σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες αλλά και σε σχέση με τον δικό μας πληθυσμό, διότι αρχίσαμε και στη χώρα μας, είδαμε εχθές, επιβλήθηκαν και τα πρώτα τοπικά περιοριστικά μέτρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ελλάδα είναι στην κατάσταση η οποία αποτυπώνεται από τον ευρωπαϊκό χάρτη του ECDC. Είναι σε καλύτερη κατάσταση από σχεδόν όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν είμαστε εντονότατα προβληματισμένοι για τις τάσεις αύξησης του κορονοϊού σε όλη την Ευρώπη.
Έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα τις τελευταίες τρεις εβδομάδες να κρατήσουμε τα κρούσματά μας σε ένα σχετικά σταθερό σημείο και έχουμε πια κοινούς ευρωπαϊκούς δείκτες: Αριθμό θετικών κρουσμάτων ανά 14 ημέρες ανά 100.000 πληθυσμού. Καθώς ίσως και ο δείκτης ο οποίος είναι ο πιο σημαντικός – για εμένα τουλάχιστον- που είναι το ποσοστό θετικότητας. Πόσοι είναι θετικοί στα τεστ τα οποία κάνουμε. Στην Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες ξεπεράσαμε τις 20.000 τεστ και ο δείκτης θετικότητας είναι περίπου γύρω στο 2%.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο δείκτης θετικότητας στο Βέλγιο έχει ξεπεράσει το 10%. Για να καταλάβετε δηλαδή, 1 στα 10 τεστ που γίνονται είναι θετικά. Στην Ελλάδα είναι 1 στα 50. Αυτό κάτι λέει για το πόσο διαδεδομένη είναι η μετάδοση του ιού στην κοινότητα.
Έχουμε πια -με τις συμβουλές των ειδικών- μια πολύ ξεκάθαρη κατηγοριοποίηση των βαθμών επικινδυνότητας και στη χώρα μας. Είχαμε πράγματι ένα στοχευμένο πρόβλημα στην Κοζάνη. Οι ειδικοί εισηγήθηκαν να πάμε στο καθεστώς της πιο αυξημένης προστασίας στο “επίπεδο 4” για την περιφερειακή ενότητα της Κοζάνης. Φυσικά και αποδεχθήκαμε αυτή την εισήγησή τους για 14 ημέρες. Και θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτά τα τοπικά περιοριστικά μέτρα θα είναι αποτελεσματικά εκεί που έχουμε μια διασπορά του ιού η οποία ξεφεύγει από τα ανεκτά επίπεδα.
Μέχρι στιγμής, θέλω να το τονίσω, αυτό συμβαίνει μόνο στην Κοζάνη και ελπίζουμε να παραμείνει μόνο το πρόβλημα σε αυτό το επίπεδο. Αλλά δεν μπορούμε να μην βλέπουμε αυτό το οποίο γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη όπου σε πολλές χώρες τα πράγματα τείνουν να ξεφεύγουν εκτός ελέγχου. Και νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει και εμάς να παραμένουμε πολύ συνεπείς στην εφαρμογή των μέτρων που μας έχουν υποδείξει οι ειδικοί.
Ξέρετε, συζητούσαμε με τους συναδέλφους μας ακριβώς αυτό, ότι υπάρχει ένα επίπεδο απόλυτου αριθμού κρουσμάτων πάνω από το οποίο, αυτό το οποίο λέμε contact tracing, ο εντοπισμός δηλαδή των στενών επαφών καθίσταται παντελώς αδύνατος. Αν φτάσει σε αυτό το επίπεδο το μόνο το οποίο μπορείς να κάνεις είναι να πάρεις τοπικά ή και οριζόντια μέτρα. Είναι αυτό το οποίο αναγκάστηκε να κάνει η Γαλλία, ας πούμε, για την ευρύτερη περιοχή του Παρισιού και όχι μόνο. Νομίζω ότι επηρεάζεται το 1/3 του πληθυσμού της Γαλλίας από τα μέτρα τα οποία μόλις ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Macron. Γι’ αυτό και έχει τόση σημασία να κρατάμε τα κρούσματα χαμηλά. Γιατί όσο τα κρούσματα είναι χαμηλά μπορούμε ακριβώς να κάνουμε αυτή τη δουλειά.
Και βέβαια σημαντική προσθήκη στο οπλοστάσιό μας αποτελούν τα γρήγορα τεστ αντιγόνων τα οποία δοκιμάζονται στην Ελλάδα εδώ και αρκετό καιρό. Ήμασταν από τις πρώτες Ευρωπαϊκές χώρες που τα προμηθεύτηκε με πολύ μεγάλο βαθμό αξιοπιστίας. Τα τεστ αυτά έχουν πολύ μεγάλη σημασία γιατί μας επιτρέπουν να πάρουμε το αποτέλεσμα πίσω πάρα πολύ γρήγορα, εντός μισής ώρας. Άρα δεν χάνουμε τη μία ή τις δυο μέρες όπου ο άλλος δεν γνωρίζει αν είναι ή δεν είναι θετικός. Μεγάλη ανησυχία, όμως, εκφράστηκε συνολικά από όλους τους συναδέλφους μου για το πρόβλημα αυτό.
Και βέβαια εκφράσαμε όχι απλά την ευχή μας αλλά την έντονη παρότρυνση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να τελειώσει επιτέλους η συζήτηση της επικύρωσης των αποφάσεων που πήραμε τον περασμένο Ιούλιο, διότι όσο τα πράγματα είναι χειρότερα από αυτό που περιμέναμε, αν όχι στην Ελλάδα στην υπόλοιπη Ευρώπη, τόσο θα επηρεάζονται οι ρυθμοί ανάπτυξης. Όσο πιο βαθιά μπορεί να είναι, τελικά, η Ευρωπαϊκή ύφεση για το 2020, τόσο πιο απαραίτητο, καθοριστικό θα έλεγα, γίνεται να μην καθυστερήσουμε στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης.
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Κύριε Πρωθυπουργέ, στην προηγούμενη Σύνοδο υπήρξε μία αυστηρή προειδοποίηση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Τουρκία, ότι αν επιμείνει σε προκλητικές ενέργειες θα υπάρξουν κυρώσεις. Μέσα σε λιγότερες από 10 μέρες η Τουρκία αμφισβήτησε αυτές τις προειδοποιήσεις, τόσο στην Κύπρο, όσο και με την έξοδο του Oruc Reis.
Το να φτάσουμε στον Δεκέμβριο είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο ή θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να δείξει αυτήν την αποφασιστικότητα νωρίτερα, μετά από αυτήν τη συμπεριφορά της Τουρκίας; Και αν θα χρειαστεί μία Σύνοδος Κορυφής ή εξετάζετε κάποιον άλλον τρόπο για να ληφθούν αυτές οι αποφάσεις για κυρώσεις, εφόσον χρειαστεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα το δούμε αυτό κύριε Καντέλη. Το χρονοδιάγραμμα το οποίο είχαμε ορίσει από την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής ήταν πάρα πολύ σαφές. Το αν θα θέλαμε εμείς κάτι νωρίτερο κάτι γρηγορότερο, μπορεί να είναι μια θεωρητική συζήτηση, αλλά ξέρετε πολύ καλά ότι για να φτάσουμε σε συμπεράσματα, απαιτείται ομοφωνία. Ούτε καν πλειοψηφία. Απαιτείται ομοφωνία και για να καταλήξουμε και στα συμπεράσματα της προηγούμενης Συνόδου και σε αυτά, χρειάστηκε μεγάλος διπλωματικός αγώνας σε όλα τα επίπεδα, για να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτήν την ενιαία γραμμή την Ευρωπαϊκή. Αλλά θέλω να επισημάνω, ότι από την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής, έχουν μεσολαβήσει τα γεγονότα, αυτά τα οποία περιγράψατε. Έχει μεσολαβήσει όμως και μία πολύ πιο έντονη φραστική καταδίκη της Τουρκίας από χώρες οι οποίες μέχρι στιγμής μπορεί να ήταν λίγο πιο προσεκτικές στη διατύπωσή τους ή στο πως έβλεπαν αυτήν την ισορροπία μεταξύ μιας θετικής ατζέντας και μιας ατζέντας όπου θα έβαζε στο τραπέζι το ζήτημα των μέτρων κατά της Τουρκίας.
Σας το είπα και πριν. Η Ευρώπη δεν προχωράει ποτέ με πολύ γρήγορες αποφάσεις. Το χρονοδιάγραμμα είναι σαφέστατα προσδιορισμένο. Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας και η Σύνοδος του Δεκεμβρίου θα είναι αυτή στην οποία θα παρθούν οι οριστικές αποφάσεις και θα αξιολογηθεί όλη αυτή η πορεία του τι έγινε από τις αρχές Οκτωβρίου μέχρι τον Δεκέμβριο. Και τότε θα μπορούμε να είμαστε πιο συγκεκριμένοι και η Ευρώπη θα είναι πιο συγκεκριμένη στο τι προτίθεται να κάνει σχετικά με τη γείτονα.
Γιάννης Παλαιολόγος (Καθημερινή): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Ήθελα να ρωτήσω για τον κορονοϊό και εγώ. Αφενός τα rapid tests έχουμε μία ενημέρωση από την Επιτροπή ότι γίνεται μία συζήτηση μήπως γίνει κάποια πρωτοβουλία κοινής προμήθειας από την Επιτροπή ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως από τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων για να διευκολυνθούν οι μετακινήσεις εντός του μπλοκ.
Δεύτερον, για τον εμβολιασμό. Αφού υπάρξει το εμβόλιο, ελπίζουμε τους επόμενους μήνες, πόσο γρήγορα μπορεί να αυξηθεί η παραγωγική δυνατότητα από τις εταιρείες ώστε να γίνονται διαθέσιμες οι απαραίτητες δόσεις;
Και τρίτον, προφανώς υπάρχουν πολλές διαφορές σε επίπεδο εθνικής πολιτικής, αλλά σε επίπεδο στρατηγικής υπάρχει συμφωνία μεταξύ των 27 για την αντιμετώπιση του ιού ή υπάρχουν κάποιες χώρες οι οποίες προσανατολίζονται σε μια, μερική έστω, λογική της ανοσίας της αγέλης έστω για τον πληθυσμό που είναι λιγότερο ευάλωτος, ας πούμε, προς τον ιό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ας ξεκινήσω από το τελευταίο. Υπάρχει μία χώρα, η Σουηδία, είναι γνωστό, που ακολούθησε μία διαφορετική στρατηγική. Η υγεία και οι στρατηγικές δημόσιας υγείας αποτελούν, θα έλεγα σχεδόν αποκλειστικά, αντικείμενο εθνικών πολιτικών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όμως, κινήθηκε γρήγορα για να μπορέσει να αντιμετωπίσει μία σειρά από προκλήσεις. Η σημαντικότερη είναι αυτό στο οποίο αναφερθήκατε: Το πώς και το πότε θα προμηθευτούμε ευρωπαϊκά εμβόλια. Και αυτό είναι σημαντική επιτυχία της Ευρώπης, το γεγονός ότι έχουμε πια συμβόλαια προαγοράς εμβολίων τα οποία όταν θα είναι διαθέσιμα -και δεν γνωρίζω με ποιο ρυθμό θα είναι διαθέσιμα- θα κατανεμηθούν στα κράτη μέλη με μία μόνη κλείδα κατανομής η οποία θα είναι ο πληθυσμός.
Και βέβαια εναπόκειται σε εμάς, ακολουθώντας ενδεχομένως συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να δούμε πώς θα χρησιμοποιήσουμε αυτά τα εμβόλια, εμβολιάζοντας προφανώς πρώτα από όλα και πάνω από όλα το υγειονομικό μας προσωπικό και τους πιο ευάλωτους.
Μιας και μιλάμε για εμβολιασμό θέλω να σας ενημερώσω ότι ο εμβολιασμός κατά της γρίπης προχωράει εξαιρετικά καλά. Έχουν ήδη εμβολιαστεί παραπάνω από 1 εκατομμύριο συμπολίτες μας. Είχαμε προνοήσει να προμηθευτούμε παραπάνω από 4 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά της γρίπης. Και εκτιμώ ότι πολύ σύντομα θα ολοκληρωθεί το σχέδιο του εμβολιασμού, χωρίς καθυστερήσεις. Εξαιρετικά σημαντικό για να μην αντιμετωπίσουμε τον χειμώνα ταυτόχρονα πρόβλημα έξαρσης του ιού της γρίπης και του κορονοϊού.
Αλεξία Τασούλη (OPEN): Κύριε Πρόεδρε, στα συμπεράσματα αποδοκιμάζονται οι πρόσφατες παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας. Επειδή όμως συμπληρώνονται πέντε ημέρες με την είσοδο του Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και επειδή υπάρχει μία συζήτηση στο δημόσιο διάλογο για το ποια είναι η «κόκκινη γραμμή». Υπάρχουν μάλιστα στελέχη της Κυβέρνησης που λένε ότι η «κόκκινη γραμμή» είναι τα 6 ναυτικά μίλια, που είναι η εθνική μας κυριαρχία, και όχι τα 12 ναυτικά μίλια που έχουμε δικαίωμα με βάση το Διεθνές Δίκαιο να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα.
Ήθελα, λοιπόν, να ρωτήσω, για την Ελλάδα η «κόκκινη γραμμή» σε ό,τι αφορά το Oruc Reis και την επιχειρησιακή δράση είναι τα 6 ή τα 12 ναυτικά μίλια;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ελλάδα υπερασπίζεται την εθνική της κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Είναι γνωστό ότι έχουμε ήδη προχωρήσει στην ανακοίνωση της απόφασης στο Ιόνιο να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα από τα 6 στα 12 μίλια. Τα χωρικά ύδατα συνιστούν πυρήνα κυριαρχίας, σκληρής κυριαρχίας.
Όπως επίσης είναι γνωστό ότι η Ελλάδα έχει προχωρήσει και έχει δρομολογήσει δύο συμφωνίες, με την Ιταλία και με την Αίγυπτο, για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών, όπου η χώρα ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα. Είναι επίσης γνωστό ότι η Ελλάδα υπερασπίζεται την κυριαρχία της και στη θάλασσα και στον αέρα, όπου εναέριος εθνικός χώρος είναι τα 10 μίλια και που οποιαδήποτε παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου αντιμετωπίζεται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, με βάση τα γνωστά πρωτόκολλα και τις γνωστές διαδικασίες.
Όλα αυτά είναι γνωστά. Όλη αυτή η συζήτηση περί επέκτασης των χωρικών μας υδάτων, όπως την άκουσα να εκφράζεται δημόσια από την αντιπολίτευση, θεωρώ ότι είναι μία συζήτηση η οποία δεν μπορεί να γίνεται με αυτό τον τρόπο στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Γνωρίζετε ότι αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Γνωρίζετε όμως επίσης, και το γνωρίζουν όλοι, γιατί αυτό στο Αιγαίο δεν έχει γίνει ακόμα.
Κατά συνέπεια, είναι μία πολύ σύνθετη συζήτηση για να απλοποιείται με αυτό τον τρόπο. Εγώ θα επαναλάβω το αυτονόητο: Ότι η Ελλάδα διατηρεί στο ακέραιο το αναφαίρετο δικαίωμά της να επεκτείνει, όποτε το κρίνει, όπως το κρίνει, τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια.
Μαρία Αρώνη (ANT1): Κύριε Πρόεδρε, είπατε ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράστηκε η έντονη ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών για το δεύτερο κύμα του κορονοϊού. Δεδομένων των συνθηκών κανείς δεν γνωρίζει αν η Σύνοδος του Δεκεμβρίου που θα εξετάσει το θέμα των κυρώσεων για την Τουρκία -εάν χρειαστεί- κανείς δεν γνωρίζει εάν θα είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με τη φυσική παρουσία των ηγετών.
Γι’ αυτό θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν ανησυχείτε ότι ο κορονοϊός μπορεί να καθυστερήσει τη λήψη αποφάσεων για την Τουρκία, διότι το θέμα Τουρκία, όπως λένε οι περισσότεροι αξιωματούχοι εδώ στις Βρυξέλλες, απαιτεί τη φυσική παρουσία των ηγετών.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως σας είπα, η φυσική παρουσία είναι προτιμητέα. Έχουν υπάρξει όμως και άλλες Σύνοδοι Κορυφής οι οποίες έγιναν διαδικτυακά και αν χρειάζεται να καταφύγουμε σε αυτό το μέσο και χρειάζεται να ληφθούν αποφάσεις θα γίνει με αυτό τον τρόπο. Δεν θα παραλύσει η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω κορονοϊού όπως δεν παρέλυσε και τους μήνες του Μαρτίου, του Απριλίου, του Μαΐου, όπου ουσιαστικά όλη η Ευρώπη βρισκόταν σε καθεστώς lockdown.
Πιστεύω ότι η επιθυμία και η βούληση των ηγετών είναι παρά τις δυσκολίες να μπορούμε να συναντιόμαστε, με τα πιο αυστηρά πρωτόκολλα. Αυτή είναι και η δική μου επιθυμία και θέλω να πιστεύω ότι τα πράγματα δεν θα πάνε τόσο άσχημα ώστε αυτό να μην καταστεί εφικτό τον Δεκέμβριο.
