Συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην εφημερίδα «Καθημερινή» και στον δημοσιογράφο Σταύρο Παπαντωνίου

Σταύρος Παπαντωνίου: Κύριε πρόεδρε, βρισκόμαστε μόλις μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές και ενώ έχετε θέσει τον στόχο της αυτοδυναμίας για τις δεύτερες κάλπες, δεν έχετε θέσει τον πήχη για την 21η Μαΐου. Με τι ποσοστό θα πείτε το βράδυ των εκλογών πως έχετε πετύχει τον στόχο σας;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς να σας επισημάνω ότι δεν μιλώ για πρώτη και δεύτερη κάλπη. Έχουμε εκλογές στις 21 Μαΐου και επιδιώκουμε σε αυτές το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αυτό το αποτέλεσμα θα καθορίσει και τις εξελίξεις στη συνέχεια. Δεν θέτω αριθμητικό πήχη. Ο στόχος είναι η αδιαμφισβήτητη πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας με καθαρή διαφορά από τον δεύτερο, ώστε την επόμενη μέρα να μην υπάρχει αμφιβολία για το ποιος πρέπει να είναι ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση της νέας τετραετίας. Αλλωστε, όσοι παρακολούθησαν το ντιμπέιτ είδαν ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή άλλη αξιόπιστη πρόταση, διακυβέρνησης εκτός από την αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας. Ηταν εκεί όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί και οι υποτιθέμενοι κυβερνητικοί εταίροι της λεγόμενης «προοδευτικής διακυβέρνησης» για την οποία μιλάει ο κ. Τσίπρας. Βγάλατε κάποιο συμπέρασμα για το ποια ακριβώς είναι η πρότασή του; Είναι σαφές νομίζω. Αντι για σταθερότητα και πρόοδο θα είχαμε μια βαβέλ, έναν αχταρμά, που μέσα από παζάρια και διαρκείς κομματικές διαπραγματεύσεις θα οδηγούσε σε αστάθεια και παραλυσία.

Σταύρος Παπαντωνίου: Εχετε πει ότι στόχος σας είναι ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης σε δεύτερες εκλογές, με τον νόμο που εσείς ψηφίσατε. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα διερευνήσετε τη δυνατότητα συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ την 22α Μαΐου; Γιατί να πάμε σε δεύτερες εκλογές αν προκύψει άθροισμα κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από τις πρώτες;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δυστυχώς, σε αντίθεση με άλλες στιγμές στη διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Ανδρουλάκης έχει το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν και εκεί συναντιέται με τον κ. Τσίπρα. Είναι σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ του κ. Ανδρουλάκη είναι κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό πρέπει να το ξέρουν οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Αν βγαίνουν οι αριθμοί, τότε μπορεί να δουν να επιστρέφει και με τη δική τους ψήφο ο κ. Τσίπρας «από το παράθυρο».

Ο κ. Ανδρουλάκης έχει οδηγήσει το κόμμα του σε θέσεις που το φέρνουν πιο κοντά στον κ. Τσίπρα: από την άρνηση της αξιολόγησης στο Δημόσιο, μέχρι τα «ναι μεν αλλά» στη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων, μέχρι την καταψήφιση της μεταρρύθμισης του ΕΦΚΑ για ταχύτερη απονομή συντάξεων. Με το ΠΑΣΟΚ του κ. Ανδρουλάκη θα είχαμε καθήλωση στις κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, αντί για την επιτάχυνσή τους, αφού δείχνει να επιστρέφει στις παλιές λογικές του κρατισμού.

Κι όλα αυτά αποτυπώνονται και στην καθημερινή πολιτική πρακτική του. Βλέπετε ότι από το πρωί μέχρι το βράδυ καταγγέλλει την κυβέρνηση και εμένα προσωπικά, όταν γύρω του ακούγονται θέσεις που έχουν πληρώσει ακριβά και οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ. Αλλαγές νομισμάτων, κρατικοποιήσεις τραπεζών και οργανισμών και νέους φόρους. Για να μη μιλήσω και για τις απολύσεις δικαστών που διαλαλεί ο κ. Πολάκης. Δεν έχω, συνεπώς, και πολλά πράγματα να συζητήσω μαζί του.

Σταύρος Παπαντωνίου: Εχετε προσάψει στον κ. Ανδρουλάκη ότι «έχει προσωπικό θέμα μαζί σας». Έχει άδικο να αισθάνεται δυσπιστία, αφού εσείς ο ίδιος έχετε παραδεχθεί ότι ήταν λάθος η παρακολούθησή του από την ΕΥΠ; Έχετε επιδιώξει να του εξηγήσετε προσωπικά αυτό το λάθος;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το ότι έχει προσωπικό θέμα μαζί μου έχει φανεί εξαρχής. Άλλωστε, απέφευγε να με συναντήσει, πολλούς μήνες πριν προκύψει το ζήτημα των παρακολουθήσεων. Δεν ξέρω για ποιους λόγους, αλλά θέλει να μην είμαι εγώ πρωθυπουργός. Θα μπορούσε, λέει, να συνεργαστεί με τη Ν.Δ., αλλά όχι με μένα. Αυτό δεν δείχνει, άραγε, προσωπική εμμονή; Σκεφτείτε να έλεγα εγώ, «μπορώ να συνεργαστώ με το ΠΑΣΟΚ υπό την προϋπόθεση να μην είναι αρχηγός ο κ. Ανδρουλάκης». Είναι λάθος, όμως, προσωπικές ατζέντες να παρασύρουν μία ολόκληρη παράταξη σε λάθος δρόμο. Και, μάλιστα, σε μονοπάτια εντελώς αντίθετα από αυτά που έχουν δείξει ότι επιθυμούν η βάση και οι ψηφοφόροι της.

Σταύρος Παπαντωνίου: Αν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εμφανιστεί πιο διαλλακτικός μετά τις εκλογές και άρει τον όρο για το πρόσωπο του πρωθυπουργού, εσείς θα ανταποκριθείτε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μου λέτε, δηλαδή, ότι θα γίνει ξαφνικά αξιόπιστος ένας συνομιλητής που θα έχει αλλάξει τη βασική θέση του μέσα σε 24 ώρες; Κοιτάξτε. Οπως σας είπα, το ΠΑΣΟΚ του κ. Ανδρουλάκη δυστυχώς συμπαρατάσσεται με τον ΣΥΡΙΖΑ κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, προφανώς, μέσα σε τρεις μέρες. Αν βγαίνουν οι αριθμοί θα προσπαθήσει να τα βρει με τον κ. Τσίπρα.

Σταύρος Παπαντωνίου: Eχετε πει πως μία μονοκομματική κυβέρνηση είναι πιο «γρήγορη» στις αποφάσεις. Ο αντίλογος πολλών είναι πως μία συγκυβέρνηση δεν αφήνει ανεξέλεγκτο ένα σύστημα εξουσίας. Δεν είναι λογικό το επιχείρημα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ζούμε σε εποχές που εντείνεται η διεθνής αβεβαιότητα και ο γείτονας μας εξ ανατολών γίνεται πιο απρόβλεπτος. Η συγκυρία απαιτεί σταθερές κυβερνήσεις, ώστε να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις, χωρίς ατέρμονα κομματικά παζάρια και αδιέξοδες διαβουλεύσεις, που οδηγούν σε παραλυσία. Ο έλεγχος του συστήματος εξουσίας δεν προκύπτει από το πόσα κόμματα μετέχουν. Το παράδειγμα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τα όσα έγιναν, με δύο υπουργούς καταδικασμένους από Ειδικό Δικαστήριο για παράβαση καθήκοντος, είναι πολύ πρόσφατο. Ο έλεγχος του συστήματος εξουσίας προκύπτει από την ισχυροποίηση των θεσμών, τον σεβασμό της διάκρισης των εξουσιών και την ενίσχυση των δικλίδων ασφαλείας που πρέπει να λειτουργούν σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία. Σε αυτή την κατεύθυνση κινηθήκαμε όταν διαπιστώθηκαν προβλήματα στη διάρκεια της θητείας μας και σε αυτόν τον δρόμο θα κινηθούμε ώστε να αντιμετωπίσουμε τα οποία προβλήματα παρατηρούνται στη λειτουργία της δημοκρατίας.

Σταύρος Παπαντωνίου: Κατηγορείτε τον ΣΥΡΙΖΑ για τις προτάσεις του ως προς την εκπαίδευση. Ομως, ούτε οι δικές σας εξαγγελίες έχουν εκπληρωθεί. Στα πανεπιστήμια δεν έχει εγκατασταθεί ούτε η ειδική αστυνομία ούτε τα συστήματα ελεγχόμενης εισόδου. Κι επίσης, δεν έχει προχωρήσει σημαντικά η πολιτικά επώδυνη επαναχάραξη του χάρτη των ΑΕΙ. Μήπως είναι και τα πανεπιστήμια ένας τομέας στον οποίο δεν τολμήσατε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα συμφωνήσω. Προφανώς τα πανεπιστήμιά μας δεν είναι ακόμη στο επίπεδο που θέλουμε και στο επίπεδο που μπορούν, αλλά κάντε μια σύγκριση με την κατάσταση το 2019 και θα δείτε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα, τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ απειλεί να αναιρέσει. Εχουν γίνει πολύ πιο εξωστρεφή, έχουν προχωρήσει σε συνεργασίες με μεγάλα ξένα ΑΕΙ, λειτουργούν με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που προστατεύει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών κι όχι τη βία. Οι Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων έχουν ξεκινήσει τη δράση τους. Περιπολούν όλο το 24ωρο στους ανοιχτούς χώρους, στα campus τριών Πανεπιστημίων (ΑΠΘ, ΕΚΠΑ και Πολυτεχνείο) που έχουν ζητήσει τη συμβολή τους. Αυτή τη στιγμή έχουμε 200 νέους ΟΠΠΙ. Είναι όλοι πτυχιούχοι πανεπιστημίων. Ταυτόχρονα η αστυνομία παρεμβαίνει, όταν γίνονται παράνομες ενέργειες. Στο Αριστοτέλειο βάλαμε τέλος σε μια κατάληψη 34 ετών και ο χώρος γίνεται βιβλιοθήκη, απαλλάξαμε τη Φοιτητική Εστία Ζωγράφου απο τρεις εγκληματικές οργανώσεις που δρούσαν εκεί επί χρόνια, εκκενώσαμε κατάληψη στα Χανιά σε χώρο του Πολυτεχνείου. Είναι μερικά παραδείγματα.

Οσο για τον χάρτη των ΑΕΙ, είδατε διαμαρτυρίες σε διάφορες πόλεις επειδή είχαμε μεταφορά σχολών με απόφαση των ίδιων των πανεπιστημίων, ενώ η επαναφορά της βάσης εισαγωγής δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να προσανατολιστούν όταν τελειώσουν το σχολείο σε μια σχολή από την οποία θα πάρουν πτυχίο που θα έχει αντίκρισμα και θα βρουν μία δουλειά της προκοπής, με καλό εισόδημα. Όχι να τους τάζουμε είσοδο στα πανεπιστήμια, χωρίς ουσιαστικά καμία απολύτως προσπάθεια, με κατάργηση της ειδικής βάσης, όπως κάνει ο κ. Τσίπρας, για να πάνε σε μία σχολή από την οποία, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα αποφοιτήσουν. Δεν τους εξυπηρετούμε με αυτόν τον τρόπο. Τους κοροϊδεύουμε. Κοιτάζοντας το σύνολο της εκπαίδευσης, έχουμε να κάνουμε πολλά ακόμη για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε, αλλά μην παραβλέπουμε και τα βήματα που έχουν γίνει και είναι σημαντικά.

Σταύρος Παπαντωνίου: Με τις επιδόσεις της κυβέρνησής σας στην επιτάχυνση της Δικαιοσύνης είστε ευχαριστημένος;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο χρόνος απονομής εξακολουθεί να είναι, πράγματι, μεγάλος. Είναι αλήθεια. Έχουμε κάποια πρόοδο, αλλά αυτή δεν αρκεί. Μιλάμε για ένα θέμα με κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις που ταλαιπωρεί τους πολίτες και λειτουργεί αποτρεπτικά για όποιον θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα. Η επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης, είναι από τους κεντρικούς στόχους της νέας θητείας και έχει ενταχθεί και στο «Ελλάδα 2.0» ως ξεχωριστό πρόγραμμα. Έχουν δρομολογηθεί σημαντικές δράσεις με στόχο να ολοκληρωθούν ως το 2027: Νέος Δικαστικός Χάρτης με 14 νέα Δικαστικά Μέγαρα, ψηφιοποίηση όλων των αρχείων, κατάρτιση και αξιολόγηση δικαστών, πιλοτική δίκη, εξειδικευμένα δικαστήρια. Η υλοποίησή τους θα οδηγήσει στην υλοποίηση του στόχου για να φθάσει ο χρόνος απονομής στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Σταύρος Παπαντωνίου: Λέτε πως δεν θα δεχτείτε ψήφο εμπιστοσύνης από βουλευτές που δεν είναι εκλεγμένοι με τη Ν.Δ. Εάν κάποιος βουλευτής που έχει εκλεγεί με άλλο κόμμα θέλει, στο όνομα της σταθερότητας, να προσχωρήσει στη Ν.Δ., θα το αρνηθείτε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το έχω πει ξεκάθαρα σε όλους τους τόνους και το επαναλαμβάνω: δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση η Νέα Δημοκρατία να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση χωρίς να στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στους εκλεγμένους με τη Ν.Δ. βουλευτές.

Σταύρος Παπαντωνίου: Τα κόμματα στα δεξιά της ΝΔ συγκεντρώνουν αθροιστικά το 10%. Η Ν.Δ. απευθύνεται σε αυτό το μέρος του εκλογικού σώματος; Ή θεωρεί αυτούς τους ψηφοφόρους χαμένους;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ν.Δ. απευθύνεται σε όλους τους δημοκρατικούς πολίτες, που πιστεύουν στη φιλελεύθερη δημοκρατία, στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, σε μια Ελλάδα που θα προοδεύει σε όλους τους τομείς. Μια Ελλάδα πιο παραγωγική, πιο κοινωνική, περισσότερο πράσινη και ψηφιακή, πιο δίκαιη κι εν τέλει πιο ισχυρή. Οσο για εκείνους που έχουν πιο έντονες πατριωτικές ανησυχίες, πρέπει να σκεφτούν ποιος ήταν εκείνος που θωράκισε τα σύνορά μας, που ενίσχυσε τις Ενοπλες Δυνάμεις, που κράτησε σθεναρή στάση σε προκλήσεις, που δυνάμωσε τη διεθνή θέση της χώρας. Ποιος, όχι με «λόγια του αέρα», αλλά με τον πατριωτισμό της ευθύνης, έκανε πιο ισχυρή την Ελλάδα.

Σταύρος Παπαντωνίου: Η δική σας κυβέρνηση εισηγήθηκε νομοθετικά μέτρα αποκλεισμού για τους καταδικασμένους για εγκληματική οργάνωση. Σας προβληματίζει το γεγονός ότι είναι αναγκαίο να παρέμβει ο νομοθέτης και ο δικαστής προκειμένου να μην μπουν στη Βουλή αυτοί οι σχηματισμοί; Γιατί εξακολουθούν, ακόμη και μετά την καταδίκη τους, να έχουν απήχηση;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι λόγοι που αυτοί οι σχηματισμοί, η Χρυσή Αυγή, το κόμμα Κασιδιάρη υποστηρίζονται από κάποιους, είναι πολλοί. Κάποιοι έχουν πράγματι φασιστική ιδεολογία. Μερικοί τρέφονται από ανορθολογικές θεωρίες και από τον ακραίο λόγο κι άλλοι πιστεύουν ότι υποστηρίζοντας αυτές τις δυνάμεις, «τιμωρούν» το πολιτικό σύστημα. Κι αδιαφορούν ακόμη και αν η Δικαιοσύνη έχει αποφανθεί ότι πρόκειται για εγκληματικές οργανώσεις. Η δημοκρατία μας έπρεπε να αντιδράσει κι αυτό κάναμε. Όπως το έκανε διαχρονικά η Νέα Δημοκρατία απέναντι στη Χρυσή Αυγή. Από την κυβέρνηση Σαμαρά μέχρι και σήμερα, εμείς ήμασταν αυτοί που σταθήκαμε απέναντι στην Χρυσή Αυγή σε όλα τα επίπεδα και χαίρομαι διότι τελικά φάνηκε εκ του αποτελέσματος ότι ψηφίσαμε μια διάταξη πολύ στέρεη, παρά τα όσα έλεγε ένα μέρος της αντιπολίτευσης, η οποία οδήγησε το Τμήμα του Αρείου Πάγου στο να αποκλείσει μια εγκληματική οργάνωση να διεκδικήσει το δικαίωμα συμμετοχής στις εθνικές εκλογές.

Λυπάμαι που κάποιοι απείχαν από αυτή την προσπάθεια. Δεν μου κάνει όμως εντύπωση, διότι και στο παρελθόν είχαν συναντηθεί στις «πλατείες της οργής». Είναι ξεκάθαρο ότι κ. Τσίπρας προσπαθεί να προσελκύσει κάποια σκληρή αντισυστημική ψήφο. Θα έπρεπε σε αυτό το ζήτημα τουλάχιστον να υψώσουμε από κοινού «τείχος δημοκρατίας». Και να πείσουμε στους πολίτες που θέλουν να δείξουν την αντίθεσή τους στο πολιτικό σύστημα, ότι η λύση δεν είναι η στήριξη εγκληματικών οργανώσεων ή των νεοναζί και των φασιστών. Δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να αποτελέσει δημοκρατική εξαίρεση. Προφανώς η ριζική αντιμετώπιση του φαινομένου, που δεν είναι μόνο ελληνικό, προϋποθέτει κλίμα πολιτικού διαλόγου και όχι διχασμούς και ακραία ρητορική, ενίσχυση της δημοκρατίας, συμπεριληπτικότητα, ώστε κάποιοι συμπολίτες μας να μη νιώθουν αποκλεισμένοι.

Σταύρος Παπαντωνίου: Δηλώσατε ότι η επόμενη κυβέρνηση θα έχει περισσότερες γυναίκες. Σε ποια αναλογία; Είναι εφικτό το 50-50;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έχει περισσότερες γυναίκες και είδατε ότι ένα τέτοιο βήμα κάναμε και στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, όπου στις έξι πρώτες θέσεις έχουμε τρεις γυναίκες. Επίσης να σάς θυμίσω ότι με δική μας πρόταση έχουμε σήμερα την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να φθάσουμε στο ποσοστό που λέτε στο Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά σίγουρα θα υπάρχει σημαντικά ενισχυμένη γυναικεία παρουσία. Ελπίζω να έχουμε και περισσότερες γυναίκες στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Εμείς βάλαμε στα ψηφοδέλτιά μας, μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών από το προβλεπόμενο. Το πόσες θα είναι στη Βουλή είναι υπόθεση των ψηφοφόρων.

Σταύρος Παπαντωνίου: Εχετε κατά νου και δομικές αλλαγές στα χαρτοφυλάκια, εκτός από το υπουργείο Στεγαστικής Πολιτικής που έχετε ήδη ανακοινώσει;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ολοκληρώνουμε μια τετραετία κυβερνητικής θητείας στη διάρκεια της οποίας κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε σειρά εξωγενών κρίσεων, οι οποίες ξεσπούσαν η μία μετά την άλλη. Παράλληλα είχαμε να αντιμετωπίσουμε χρόνιες παθογένειες και τις συνέπειες και πληθώρα προβλημάτων. Και το 2019 ήμασταν έτοιμοι, αλλά τώρα εκτός από τα σχέδια έχουμε και μεγάλη εμπειρία για το τι πρέπει να κάνουμε καλύτερα και τι πρέπει να αποφύγουμε. Ξέρουμε επίσης που πρέπει να γίνουν αλλαγές και είμαστε έτοιμοι τώρα να τις κάνουμε. Θα γίνει πράγματι αναδιάταξη σε υπουργεία, αν οι πολίτες μάς εμπιστευθούν ξανά τη διακυβέρνηση της χώρας. Εχω πει ήδη ότι θα δημιουργηθεί Υπουργείο Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, που θα επικεντρώνεται σε ειδικά προβλήματα, με μεγάλη κοινωνική σημασία και θα πάρει αρμοδιότητες από το σημερινό υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Θα μπορούμε να πούμε περισσότερα στον κατάλληλο χρόνο.

Σταύρος Παπαντωνίου: Οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δείχνουν ότι η ΝΔ δυσκολεύεται να περάσει το μήνυμά της στους νέους. Πώς το εξηγείτε; Μπορεί αυτό το έλλειμμα εμπιστοσύνης να καλυφθεί με εφάπαξ επιδόματα των 150 ευρώ;

Κυριάκος Μητσοτάκης: H έλλειψη εμπιστοσύνης των νέων δεν είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά τη Ν.Δ. Θα δείτε ότι όλα τα κόμματα εξουσίας έχουν χαμηλή απήχηση στη νέα γενιά. Κι αυτό είναι κάτι που, πέραν των διαπιστώσεων, πρέπει να προσπαθήσουμε να το αλλάξουμε. Θα ήταν προσβλητικό και για μας και για τους νέους να ειπωθεί ότι το έλλειμμα αυτό θα καλυφθεί με κάποια επιδόματα. Αυτό που κάνουμε, με πολιτικές σε πολλά επίπεδα, είναι να προσπαθούμε να οικοδομήσουμε μια καλύτερη χώρα στην οποία θα βλέπουν το δικό τους μέλλον καλύτερο από σήμερα. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι νέοι στη δεκαετία της κρίσης φορτώθηκαν βάρη προηγούμενων γενεών. Αισθάνονται ότι κλήθηκαν να πληρώσουν για προβλήματα για τα οποία δεν φταίνε. Πολλοί έφυγαν από τη χώρα. Αλλοι ζουν με χαμηλές αμοιβές και πολύ ακριβό ενοίκιο ή μένουν ακόμη με τους γονείς τους, επειδή δεν βγαίνουν οικονομικά. Προωθήσαμε πολιτικές για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα. Αναβαθμίσαμε την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες. Αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ, από 650 ευρώ που τον άφησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Με το πρόγραμμα «Σπίτι μου» δίνουμε τη δυνατότητα να αποκτήσουν νέα ζευγάρια το δικό τους σπίτι. Το μεγάλο ενδιαφέρον για το πρόγραμμα μας οδήγησε στην απόφαση να διπλασιάσουμε τους διαθέσιμους πόρους.

Υλοποιήσαμε, επίσης, νέα προγράμματα κατάρτισης ανέργων σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες, δράσεις για την απασχόληση ειδικά των νέων ανέργων και για την υποστήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας. Στην τετραετία δημιουργήθηκαν 300.000 νέες θέσεις εργασίας. Η ανεργία των νέων παραμένει υψηλή, όμως μειώθηκε κατά 5,5 μονάδες από το 2019 κι έχουμε τις πρώτες σαφείς ενδείξεις αναστροφής του brain-drain. Προσπαθούμε να φτιάξουμε μια περισσότερο πράσινη και πιο ψηφιακή Ελλάδα.

Όσο οι νέοι θα βλέπουν ότι το ενδιαφέρον μας δεν εξαντλείται σε λόγια και «κούφια» συνθήματα κι ότι η ζωή τους αλλάζει προς το καλύτερο, θα πείθονται ότι οι πολιτικοί «δεν είναι όλοι ίδιοι» και θα ενισχύεται η εμπιστοσύνη τους στο πολιτικό σύστημα. Όσο θα βλέπουν άγονες αντιπαραθέσεις και θα ακούν υποσχέσεις που μένουν στα λόγια, τόσο θα γυρίζουν το κεφάλι τους αλλού.

Σταύρος Παπαντωνίου: Οσο ήσασταν στην αντιπολίτευση, κατηγορούσατε τον κ. Τσίπρα για επιδοματική πολιτική. Δεν έχετε μοιράσει κι εσείς πολλά «πάσα» -πολλά εφάπαξ βοηθήματα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι φοροελαφρύνσεις και οι αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις που δίνουμε είναι μόνιμες κι όχι εφάπαξ. Κι αυτές προκύπτουν από την ανάπτυξη της οικονομίας. Τα διάφορα εφάπαξ βοηθήματα είτε αφορούν την «κάρτα αγορών» είτε τα «fuel pass» είτε την έκτακτη ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων είτε την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος, αφορούν μία συγκεκριμένη συγκυρία. Είναι ένας τρόπος στήριξης σε μία συγκεκριμένη δύσκολη κατάσταση, ειδικά εκείνων που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Οι κρίσεις, στις οποίες λειτουργούν ως αναχώματα οι έκτακτες ενισχύσεις, είναι παροδικές. Ενώ η απαλλαγή από 50 φόρους, οι ετήσιες αυξήσεις στις συντάξεις και στους μισθούς αποτελούν μέτρα με διαρκή ισχύ. Θα συνεχίσουμε λοιπόν με πολιτικές που αυξάνουν σε μόνιμη βάση το εισόδημα των πολιτών, των εργαζομένων, της μεσαίας τάξης και παράλληλα σε εποχές κρίσεων το κράτος θα είναι δίπλα στους πολίτες, ιδιαίτερα στους πιο ευάλωτους. Κρατήσαμε την κοινωνία όρθια, δίχως να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία. Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα καταγράφουν μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, ενώ την ίδια στιγμή δείχνουν δημοσιονομική σταθερότητα και είμαστε ένα βήμα πριν από την επενδυτική βαθμίδα. Τι έχουν να πουν άραγε οι διάφοροι «illuminati», που κάθε τρεις και λίγο βλέπουν δημοσιονομική εκτροπή;

Σταύρος Παπαντωνίου: Προσδοκάτε ότι μετά τις εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία θα επανεκκινήσει ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών; Θα μπορούσαμε να πάμε στη Χάγη και για ζητήματα που δεν αφορούν τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Σήμερα γίνονται εκλογές στην Τουρκία. Το ποιος θα εκλεγεί είναι υπόθεση των Τούρκων πολιτών. Οφείλω να σημειώσω, ωστόσο, ότι με την σημερινή προσέγγιση και τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας, δεν μπορεί να είναι κάποιος ιδιαίτερα αισιόδοξος. Γι’ αυτό έχει εξαιρετική σημασία ποιος θα βρίσκεται στο τιμόνι της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια. Ποιος μπορεί να ενισχύσει τη θέση της χώρας, να αναπτύξει τις διεθνείς της συμμαχίες, να αυξήσει την αποτρεπτική της ικανότητα. Μπορεί να το κάνει ο Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης ή μια κυβέρνηση – αχταρμάς, με πρωθυπουργό τον κ. Τσίπρα; Θα συνομιλήσω με όποιον επιλέξουν οι Τούρκοι πολίτες. Περιμένω λοιπόν το σημερινό αποτέλεσμα και οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι και για καλύτερες, αλλά και για πιο δύσκολες μέρες. Η Τουρκία ελπίζω κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσει ότι έχει να κερδίσει περισσότερα αν επαναπροσεγγίσει την Ελλάδα, την Ευρώπη και γενικότερα τη Δύση. Εμείς έχουμε ανοιχτή την πόρτα του διαλόγου για την οικοδόμηση μιας θετικής ατζέντας, σε ζητήματα που μπορούμε να έχουμε αμοιβαίο όφελος, όπως το εμπόριο, ο πολιτισμός, το περιβάλλον. Είμαστε συνεπείς σε αυτά που λέμε. Αλλά αφελείς δεν είμαστε.

Για να υπάρχει ουσιαστική βελτίωση στις σχέσεις μας, η Τουρκία πρέπει να δεχθεί ότι λύνουμε τις διαφορές μας με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Κι ότι ουσιαστικά έχουμε μια μεγάλη διαφορά, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτά είναι και τα ζητήματα για τα οποία κάποια στιγμή θα μπορούσαμε να πάμε στη Χάγη. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να συζητήσω άλλα θέματα με την Τουρκία. Ούτε, προφανώς, ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου, ούτε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αποστρατικοποίηση των νησιών.

Σταύρος Παπαντωνίου: Ασκήθηκε κριτική για το ψηφοδέλτιο Επικρατείας, πως αφενός είχε πολλά κυβερνητικά στελέχη, αφετέρου στελεχώνεται από πρόσωπα χωρίς ιδεολογικό στίγμα. Τι απαντάτε σ’ αυτή την κριτική;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό από όσα γίνονταν μέχρι σήμερα. Ήθελα να επιβραβεύσω γυναίκες και άντρες που έχουν διακριθεί για τη δουλειά τους και όχι κατ’ ανάγκη πρόσωπα με υψηλά επίπεδα αναγνωρισιμότητας, στέλνοντας παράλληλα ένα μήνυμα στην κοινωνία. Οτι μας ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η αναγνώριση στον τομέα που δραστηριοποιείται ο καθένας και λιγότερο η αναγνωρισιμότητα. Γι’ αυτό και επέλεξα σε αυτό το ψηφοδέλτιο Επικρατείας μια σειρά από πρόσωπα που έχουν τη δική τους αναφορά και τη δική τους διαδρομή. Ταυτίζονται με τομείς προτεραιότητας τους οποίους έχουμε αναδείξει και μέσα από το κυβερνητικό μας πρόγραμμα, όπως η οικονομία, η πολιτική προστασία, η υγεία, η παιδεία, η κοινωνική πολιτική. Εκεί έχουν δώσει δείγματα γραφής. Και τους δίνουμε τη δυνατότητα να δοκιμαστούν στην πολιτική. Να εκτεθούν στον δύσκολο πολιτικό στίβο και κάποιοι από αυτούς που θα εκλεγούν, να μπορέσουν να εκπροσωπήσουν την παράταξη στη Βουλή κομίζοντας κάτι καινούργιο. Πιθανώς μέσα από τη διαδικασία του σταυρού να μην είχαν αυτή τη δυνατότητα. Αυτή είναι η φιλοσοφία του ψηφοδελτίου Επικρατείας και πιστεύω ότι το αποτέλεσμα θα μας δικαιώσει.

Σταύρος Παπαντωνίου: Εχετε παραδεχθεί ότι η κυβέρνηση δεν προχώρησε σε όλους τους τομείς εξίσου «γρήγορα» και «τολμηρά». Θα μπορούσατε να μας πείτε, εφόσον είστε ξανά πρωθυπουργός, ποια θα είναι τα τρία βασικά πράγματα που θα δούμε τις πρώτες 365 ημέρες;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πριν πάμε σε επιμέρους πολιτικές, θα σάς έλεγα ότι ο πρώτος μεγάλος εθνικός στόχος είναι η επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας. Οι οίκοι αξιολόγησης και οι αγορές περιμένουν να δουν το αποτέλεσμα των εκλογών. Αν θα συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις ή αν θα επιστρέψουμε σε πρακτικές του παρελθόντος. Αυτό αποτυπώνεται και στις εκθέσεις διεθνών οίκων τις προηγούμενες μέρες. Αν ο ελληνικός λαός μάς εμπιστευθεί, ξανά θα είναι ζήτημα μηνών να αποκτήσουμε την επενδυτική βαθμίδα. Μπορεί να πει το ίδιο ο κ. Τσίπρας; Αν υποθέσουμε ότι από τις εκλογές προέκυπτε μια κυβέρνηση που θα επιχειρούσε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα, περίπου σαν αυτό που λέει ο κ. Τσίπρας όχι μόνο δεν θα βλέπαμε επενδυτική βαθμίδα ούτε με κιάλι, αλλά θα οδηγούσε σε μεγάλη αύξηση των φόρων, σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και τελικά σε νέα μνημόνια και χρεοκοπία.

Όσον αφορά στα τρία βασικά πράγματα που ρωτήσατε, θα μπορούσα να σας πω σε λίγες λέξεις: η ενίσχυση του ΕΣΥ, η προώθηση περισσότερων αλλαγών για την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης και η ολοκλήρωση της τηλεδιοίκησης στον σιδηρόδρομο, παράλληλα με τα έργα για τον συνολικό εκσυγχρονισμό του δικτύου.