Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας. Πρέπει να πω ότι ήταν μια ιδιαίτερη εβδομάδα για εσάς. Ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Rishi Sunak ακύρωσε τη συνάντηση μαζί σας, σας κατηγόρησε για απόπειρα εντυπωσιασμού και απέκλεισε το ενδεχόμενο να επιτραπεί κάποια Γλυπτά του Παρθενώνα να φύγουν από το Βρετανικό Μουσείο. Εσείς φαίνεται ότι είχατε μια εγκάρδια συνάντηση με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Francine, στο πνεύμα των μακροχρόνιων καλών σχέσεων που έχουν οι δύο χώρες μας, τις οποίες βεβαίως σκοπεύω να διατηρήσω, δεν έχω πολλά να προσθέσω για αυτό το ζήτημα, ούτε θέλω να εμπλακώ σε εσωτερικά πολιτικά ζητήματα του Ηνωμένου Βασιλείου. Πιστεύω πως ό,τι είχαμε να πούμε για το θέμα αυτό έχει ειπωθεί και πραγματικά δεν θέλω να σχολιάσω περαιτέρω.
Francine Lacqua: Μιλήσατε με τον Πρωθυπουργό Sunak; Αισθάνεστε ότι έχετε αφήσει το θέμα πίσω σας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σίγουρα θα ήθελα να αφήσω πίσω αυτό το ατυχές περιστατικό, όμως πάντοτε «για το ταγκό χρειάζονται δυο».
Francine Lacqua: Έχετε μιλήσει μαζί του;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι.
Francine Lacqua: Εντάξει, ίσως δεχτείτε τηλεφώνημα. Ίσως μετά από αυτή τη συνέντευξη. Κύριε Πρωθυπουργέ, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν εδώ στην COP28. Πιστεύετε ότι θα υπάρξει κάτι ουσιαστικό και όχι μόνο απλή συζήτηση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρόκειται για μία σημαντική COP. Είναι μία COP όπου θα γίνει μία αποτίμηση της κατάστασης. Πιστεύω ότι υπάρχει ιδιαίτερα εύλογη ανησυχία για την πορεία που ακολουθούμε και το χάσμα ανάμεσα στις εθνικά προσδιορισμένες συνεισφορές μας και του πού πρέπει να φτάσουμε. Προερχόμενος από μια χώρα που υπέστη τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης αυτό το καλοκαίρι, δεν μπορώ παρά να προτρέψω τους πάντες να είναι πιο φιλόδοξοι στους στόχους τους.
Η Ελλάδα έχει επωμιστεί το μερίδιο που της αναλογεί από αυτό το βαρύ φορτίο, έχουμε μειώσει τις εκπομπές μας κατά 43% από το 2005. Πρόκειται για την ταχύτερη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες. Είχαμε, βεβαίως, να αντιμετωπίσουμε και μία οικονομική κρίση, αλλά εξακολουθούμε να είμαστε απόλυτα προσηλωμένοι στην επίτευξη του στόχου μας για την άμβλυνση των επιπτώσεων. Προφανώς, όμως, δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας.
Francine Lacqua: Έχετε επίσης ανάπτυξη, η οποία βοηθά, όταν υπάρχουν χρήματα να διατεθούν γι’ αυτό. Τι είδους συμβουλές δίνετε; Βρίσκονται ηγέτες εδώ. Χωρίς, μάλλον, να τους δίνετε συμβουλές, ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση αυτή τη στιγμή για έναν ηγέτη που θέλει να κάνει το σωστό αλλά δεν μπορεί να φτάσει εκεί;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρέπει να θέσουμε μακροπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους. Θεωρώ ότι η απανθρακοποίηση στον τομέα της ενέργειας είναι ο προφανής δρόμος για την αύξηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αυτό είναι κάτι που έχουμε κάνει στην Ελλάδα. Είμαστε στην πρώτη δεκάδα των παραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας παγκοσμίως και σκοπεύουμε να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο.
Ωστόσο, χρειαζόμαστε επίσης περισσότερες επενδύσεις στα δίκτυά μας, προκειμένου οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά. Επομένως, αυτό θα είναι η πρώτη προτεραιότητα. Έπειτα, ασφαλώς, μιλάμε για την προφανή εξοικονόμηση ενέργειας, στα σπίτια μας και πώς μπορούμε να επιτύχουμε γρήγορες νίκες, μέσω μέτρων που έχουν καθαρά θετικό πρόσημο.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, για ποιο πράγμα ανησυχείτε περισσότερο στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή; Ένα εκλογικό αποτέλεσμα στην Ολλανδία που προκάλεσε αίσθηση, το οποίο δεν περίμεναν πολλοί, με την ακροδεξιά να κερδίζει. Αλλάζει αυτό τις δεσμεύσεις για την πράσινη μετάβαση στην οικονομία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαστε προσηλωμένοι στην ατζέντα «Fit for 55» και έχουν ψηφιστεί σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Ταυτόχρονα, πρέπει να ακούσουμε τους πολίτες μας και να κατανοήσουμε ότι δεν μπορούμε να επιβαρύνουμε περισσότερο τους λιγότερο προνομιούχους. Για τον λόγο αυτό ο συνολικός επαναπροσδιορισμός της δημοσιονομικής μας προσέγγισης, να διασφαλίσουμε ότι χρησιμοποιούμε τα έσοδα από την ανάπτυξη για να στηρίξουμε τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, είναι τόσο σημαντικός στην περίπτωσή μας. Όπως και το να διασφαλίσουμε ότι πολλοί πολίτες μπορούν να έχουν χειροπιαστά οφέλη από την πράσινη μετάβαση.
Στην Ελλάδα, παραδείγματος χάρη, έχουμε εκτεταμένη διείσδυση της θερμαντικής ηλιακής ενέργειας. Απλώς θερμαίνουμε το νερό μας χρησιμοποιώντας την ηλιακή ενέργεια και είναι ένα πολύ φθηνό μέτρο που συμβάλλει στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Πρέπει, λοιπόν, να βεβαιωθούμε ότι εστιάζουμε στα θέματα όπου μπορούμε πραγματικά να αποδείξουμε στους πολίτες ότι λαμβάνουμε υπόψη τις ανησυχίες τους και δεν τους επιβαρύνουμε χωρίς λόγο.
Francine Lacqua: Ωστόσο, συνολικά, ανησυχείτε ότι υπάρχει μια τάση, ότι υπάρχει μεγαλύτερη αβεβαιότητα στο εσωτερικό πολλών μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έλεγα ναι και όχι. Κοιτάξτε όμως άλλες χώρες, κοιτάξτε την Πολωνία, κοιτάξτε την Ελλάδα, για παράδειγμα, μια λογική, μετριοπαθής κεντροδεξιά…
Francine Lacqua: Επανεκλεγήκατε το καλοκαίρι…
Κυριάκος Μητσοτάκης: …κυβέρνηση με ισχυρή πλειοψηφία, με πολύ ισχυρή εντολή να επιτύχει ανάπτυξη, έναν ρυθμό ανάπτυξης πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Όλα αυτά είναι καλά μηνύματα. Είναι, λοιπόν, εφικτό να ηγηθείς μίας μετριοπαθούς κεντροδεξιάς κυβέρνησης και να εξασφαλίσεις μεγάλη πλειοψηφία, εφόσον συνεχίζεις να παρέχεις οφέλη στους πολίτες.
Francine Lacqua: Ανησυχείτε, Πρωθυπουργέ -μιλάω πολύ για ανησυχίες- διότι φαίνεται ότι δεν γίνεται ευκολότερο να αντιμετωπίσουμε την οικονομία συνολικά, τον κόσμο. Μιλάμε για επανεγκατάσταση επιχειρήσεων, μιλάμε, παραδείγματος χάρη, για πολλές από τις πράσινες τεχνολογίες που επιστρέφουν στις ΗΠΑ. Μιλάμε για τον κίνδυνο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Αν εξετάσετε αυτά τα μεγάλα ζητήματα, τι σημαίνουν για την Ευρώπη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ευρώπη έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει όσον αφορά στη χάραξη της δικής της ατζέντας, σχετικά με τη δική της στρατηγική αυτονομία. Είμαστε πρωτοπόροι στο μέτωπο της κλιματικής αλλαγής, αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Και, βεβαίως, δεν θέλουμε να θέσουμε τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μας σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τις αμερικανικές ή τις κινεζικές επιχειρήσεις. Κοιτάξτε, παραδείγματος χάρη, τη ναυτιλία. Θέλουμε να απανθρακοποιήσουμε τη ναυτιλία, αλλά η ναυτιλία είναι μια παγκόσμια βιομηχανία και θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η ναυτιλία μας δεν θα βρεθεί σε μια θέση όπου οι πλοιοκτήτες απλώς θα μεταφέρουν τις σημαίες τους σε άλλες χώρες.
Francine Lacqua: Πώς το κάνει κανείς αυτό; Όπως είπα και πριν, είναι εξαιρετικά δύσκολο. Αν κοιτάξετε τη ναυτιλία, χρειάζεται ένα τεράστιο κεφάλαιο σε μια εποχή όπου τα επιτόκια είναι υψηλά, για να ανακατασκευαστούν ή να χρησιμοποιηθούν για άλλο σκοπό πολλά από αυτά τα…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το πετυχαίνει κανείς προσφέροντας τα κατάλληλα κίνητρα και διασφαλίζοντας ότι κατανέμει το βάρος ισομερώς σε όλους. Δεν είναι μια εύκολη άσκηση. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία και να διασφαλίσουμε ότι είμαστε στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής καινοτομίας. Αλλά σίγουρα θέλει κανείς να φτάσει σε αυτό το σημείο.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, η Ελλάδα στοχεύει στην πραγματικότητα να γίνει εξαγωγέας πράσινης ενέργειας προς την κεντρική και νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς χρησιμοποιείται όλο και περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Ταυτόχρονα, κοιτάζετε τις έρευνες για υδρογονάνθρακες. Πώς συνδυάζετε αυτά τα δύο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Χρειαζόμαστε την ελάχιστη απαιτούμενη ποσότητα ενέργειας. Χρειαζόμαστε φυσικό αέριο για το ορατό μέλλον. Ταυτόχρονα, όμως, μπορούμε να επεκτείνουμε σημαντικά την παραγωγική μας ικανότητα για πράσινη ενέργεια, κάτι που σκοπεύουμε να κάνουμε. Θέλουμε να γίνουμε εξαγωγέας πράσινης ενέργειας μεσομακροπρόθεσμα. Βραχυπρόθεσμα, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι καλύπτουμε τις ανάγκες των γειτονικών μας χωρών, προσφέροντάς τους πρόσβαση σε φυσικό αέριο, κάτι που κάνουμε μέσω σημαντικών επενδύσεων στις υποδομές μας.
Francine Lacqua: Πιστεύετε ότι μπορείτε να τους βοηθήσετε να ανταποκριθούν σε ορισμένες από τις προτεραιότητές τους;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το κάνουμε ήδη αυτό. Το κάνουμε ήδη, καλύπτοντας τις ανάγκες της Βουλγαρίας. Εξάγουμε φυσικό αέριο στη Μολδαβία. Και κατασκευάζουμε τις απαραίτητες υποδομές για την εισαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της βόρειας Ελλάδας. Θέλουμε να γίνουμε πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Francine Lacqua: Πόσος χρόνος, κ. Πρωθυπουργέ, θα χρειαστεί για να δημιουργηθεί αυτή η υποδομή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο Πλωτός Σταθμός Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης (FSRU) φτάνει στην Αλεξανδρούπολη σε έναν μήνα. Άρα η πρώτη υποδομή είναι ήδη έτοιμη.
Francine Lacqua: Αν υπάρχει ένα πράγμα που πιστεύετε ότι οι ηγέτες στην COP πρέπει να πετύχουν μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, ποιο είναι αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να διασφαλίσουμε ότι θα αυξήσουμε την φιλοδοξία μας. Αυτό που κάνουμε δεν είναι αρκετό, πληρώνουμε τις συνέπειες και πρέπει να στείλουμε το μήνυμα του κατεπείγοντος μέσα από αυτή τη διάσκεψη.
Francine Lacqua: Αλλά αυτό είναι που οι υποσχέσεις για το μεθάνιο….
Κυριάκος Μητσοτάκης: Παραγωγή ενέργειας από μεθάνιο βραχυπρόθεσμα και φυσικά χρηματοδότηση σχετικά με την κλιματική αλλαγή για εκείνους που το χρειάζονται περισσότερο.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστούμε πολύ που ήσασταν μαζί μας.
